လူ႔အခြင့္အေရး ဆုိင္ရာ ေဝဖန္မႈ ဦးဝဏၰေမာင္လြင္ ေခ်ပ
ဦးေက်ာ္ဇံသာ
25.9.2015
ျပည္ပ ႏုိင္ငံေတြက လူေတြ တရားမဝင္ ေျပာင္းေရႊ႕ ဝင္ေရာက္ လာတဲ့ ျပႆနာ၊ ဒုကၡသည္ ျပႆနာ ေတြ ဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ သာျဖစ္ေနတဲ့ ျပႆနာမဟုတ္ပဲ ဥေရာပနဲ႕ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု အပါအ၀င္ ကမာၻ႔ႏိုင္ငံ အမ်ားအျပားမွာ ေလာေလာဆယ္ ႀကံဳေနရတဲ့ ျပႆနာျဖစ္ေနတယ္ လို႔ ျမန္မာ ႏုိင္ငံျခားေရး ဝန္ႀကီးက ေျပာၾကား လိုက္ပါတယ္။ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု နယူးေရာက္ၿမိဳ႕မွာ ႏိုင္ငံျခား ဆက္ဆံေရး ေကာင္စီ ကျပဳလုပ္တဲ့ ေဆြးေႏြးပဲြမွာ ဦး၀ဏၰေမာင္လြင္ က အဲဒီလိုေျပာၾကား သြားတာျဖစ္ပါတယ္။
ဒီေဆြးေႏြးပဲြကို အင္တာနက္ အြန္လိုင္းကေန တိုက္ရိုက္ေစာင့္ၾကည့္ေနခဲ့တဲ့ ဦးေက်ာ္ဇံသာက အခုလို သတင္းတင္ျပထားပါတယ္။
ျမန္မာႏုိင္ငံ "Reform and Democratization" ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးနဲ႔ ဒီမိုကေရစီေဖာ္ေဆာင္ေရး ေဆြးေႏြးပြဲလို႔ ေခါင္းစဥ္ တပ္ထားတဲ့ ဒီအေမး အေျဖ ျပဳလုပ္ခန္းမွာ ေရြးေကာက္ပြဲ ကိစၥ၊ အာဏာ လႊဲေျပာင္းေရး ကိစၥ ၊ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရး၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ၊ ျမန္မာ-တရုတ္ ဆက္ဆံေရး စတဲ့ အေရးကိစၥ အေတာ္မ်ားမ်ားကို ေမးျမန္းခဲ့ၾကတာ ေတြ႔ရပါတယ္။
ေရြးေကာက္ပြဲမွာ အမ်ိဳးသား ဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ အႏုိင္ရရင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ သမၼတ ျဖစ္ခြင့္ရွိေအာင္ ဖြဲ႔စည္းပံုျပင္ဆင္ႏုိင္မယ့္ အလားအလာ ဘယ္လိုရွိသလဲ ဆိုတဲ့ ေမးခြန္းကိုေတာ့ ဦးဝဏၰေမာင္လြင္က အခုလိုေျဖၾကားသြားပါတယ္။
"အခိုက္အတန္႔အားျဖင့္ က်ေနာ္တို႔ဟာ တည္ဆဲဥပေဒအတုိင္း လိုက္နာၾကရမွာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီဖြဲ႔စည္းပံုဟာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို သာမက သမၼတျဖစ္ႏုိင္ခြင့္အတြက္ သတ္မွတ္ျခင္းနဲ႔ ကိုက္ညီျခင္း မရွိတဲ့ ဘယ္သူ႔ကိုမဆို တားျမစ္ထားတာျဖစ္ပါတယ္။ ေရြးေကာက္ပြဲၿပီးရင္ ရလဒ္ ဘယ္လိုျဖစ္လာမယ္ဆိုတာ က်ေနာ္ မသိပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲၿပီးရင္ အစိုးရသစ္ တရပ္ကို ဒီဖြဲ႔စည္းပံုနဲ႔ အညီ ဖြဲ႔စည္းမွာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။"
ဒီလိုဆိုရင္ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ဟာ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ အႏိုင္ရေပမဲ့ အဲ့ဒီ့အဖြဲ႔ခ်ဳပ္ရဲ႕ ေခါင္းေဆာင္ဟာ သမၼတ ျဖစ္လာႏုိင္မယ့္ အလားအလာ မရွိဘူးဆိုတဲ့ သေဘာလားလို႔ ေမးတဲ့အခါမွာေတာ့-ဦးဝဏၰေမာင္လြင္က ေနာက္လူေတြက စဥ္းစားပါလိမ့္မယ္လို႔ေျပာပါတယ္။
"ေရြးေကာက္ပြဲ ရလဒ္ကိုေတာ့ က်ေနာ္ မသိပါဘူး။ ဖြဲ႔စည္းပံုနဲ႔ ေရြးေကာက္ပြဲျဖစ္စဥ္ ကိစၥေတြကို ဘယ္လို ဆက္လုပ္မလဲ ဆိုတာ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ အႏုိင္ရတဲ့သူေတြ ဆံုးျဖတ္ၾကပါလိမ့္မယ္။ "
ေနာက္တခါ လူ႔အခြင့္အေရးအဖြဲ႔ေတြက ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ရိုဟင္ဂ်ာေတြကို မ်ိဳးသုန္း သတ္ျဖတ္ေနတယ္။ အိမ္နီးခ်င္း ႏုိင္ငံေတြကို ေသာင္းနဲ႔ခ်ီ ထြက္ေျပးေနၾကရတယ္လို႔ စြပ္စြဲၾကတယ္။ ဒါဟာ ႏုိင္ငံတကာ ဆက္ဆံေရး ျပသနာတရပ္ျဖစ္ေနပါတယ္။ ဒီျပသနာအတြက္ ျမန္မာအစိုးရက ဘယ္လိုမူဝါဒမ်ိဳး ခ်မွတ္ထားသလဲ ဆိုတဲ့ ေမးခြန္း ကိုေတာ့-ဝန္ႀကီး ဦးဝဏၰေမာင္လြင္ က ရိုဟင္ဂ်ာဆိုတဲ့ အမည္ကို အသိအမွတ္ မျပဳေၾကာင္း ပထမဦးစြာ ပယ္ခ်ၿပီးေတာ့ ဒီလူေတြ ဝင္ေရာက္လာပံုကို သမုိင္းေၾကာင္းနဲ႔တကြ ဆက္လက္ရွင္းျပပါတယ္။ အဲ့ဒီ့ေနာက္ အခုလက္ရွိေဆာင္ရြက္ေနတဲ့အေျခအေနကို အခုလို ေျဖၾကားသြားပါတယ္။
"အခုလက္ရွိမွာလဲ က်ေနာ္တို႔က ႏုိင္ငံသားစိစစ္ေရးလုပ္ေတာ့ တရားမဝင္ လာေရာက္သူအခ်ိဳ႕ ထြက္သြားၾကပါတယ္။ တခ်ိဳ႕လည္း ေရၾကည္ရာ ျမက္ႏုရာ ရွာရင္း လူေမွာင္ခိုေတြလက္ထဲ ဆက္သြယ္ထြက္ခြာၾကတာရွိပါတယ္။ ေဒသတြင္း အလုပ္အကိုင္ရွာရင္း သြားၾကတာပါ။ မၾကာခင္က ကပၸလီ ပင္လယ္ထဲက ေလွစီးေျပးေတြ ထိုင္း၊ မေလးရွား၊ အင္ဒိုနီးရွားတို႔ကို ေရာက္သြားတဲ့ သူေတြဟာ ဒီလို အလုပ္ရွာဖို႔ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္က လူေမွာင္ခိုေတြနဲ႔ ခိုးထြက္လာၾကသူေတြပါ။ ဒီျပသနာကို က်ေနာ္တို႔ အိမ္နီးခ်င္း ႏုိင္ငံေတြနဲ႔ ေဆြးေႏြးၿပီး ဒီႏွစ္ ေမလနဲ႔ ဇြန္လ အတြင္းကပဲ က်ေနာ္တို႔ ေရပိုင္နက္ထဲက ေလွတခ်ိဳ႕ ကို ျမန္မာေရတပ္က ကယ္တင္ခဲ့ပါတယ္။ ကိုးရာေလာက္ရွိပါတယ္။ သူတို႔ကို ယာယီေနစရာေပးထားပါတယ္။ ေသေသခ်ာခ်ာ စံုစမ္းစစ္ေဆးၿပီး ၈၀%ေလာက္ဟာ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏုိင္ငံသားေတြ ျဖစ္ေနတဲ့အတြက္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္အစိုးရနဲ႔ ညိႇႏိႈင္းၿပီး ျပန္ပို႔ခဲ့ပါတယ္။ ဒီျပသနာဟာ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ သာမက ႏိုင္ငံတကာ မွာ ျဖစ္ေန တဲ့ ျပသနာပါ။ အခုေလာေလာဆယ္ ဥေရာပကို ၾကည့္ပါ။ ေရႊြ႔ေျပာင္း ဝင္ေရာက္လာသူေတြ အမ်ားႀကီးပါ။ အေမရိကား မွာ လည္း မကၠဆီကို နယ္စပ္မွာ ဒီလိုျပသနာမ်ိဳး ရွိေနတာပါပဲ။"
ဆက္လက္ၿပီး မ်ိဳးေစာင့္ဥပေဒလို႔ေခၚတဲ့ ဥပေဒေတြနဲ႔ပတ္သက္လို႔လည္း ဒါေတြဟာ မူဆလင္ေတြကို ခြဲျခားႏွိမ့္ခ်ထားျခင္း မဟုတ္ဘူးလို႔ ဆိုပါတယ္။ ဒီဥပေဒၾကမ္းေလးခု ကို လူထုရဲ႕ေတာင္းဆိုခ်က္အရ အစိုးရက ေရးဆြဲၿပီး လႊတ္ေတာ္က အတည္ျပဳခဲ့တာျဖစ္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
ေနာက္ဆံုးအေနနဲ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ယာယီအသိအမွတ္ျပဳ ကိုင္ေဆာင္ထားတဲ့သူေတြ မဲေပးခြင့္မရဘူးဆိုတဲ့ ေမးခြန္းကို ေျဖၾကားရင္း အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုမွာေရာ Green Card ကိုင္ေဆာင္ထားတဲ့သူေတြ မဲေပးခြင့္ရပါသလားလို႔ ဦးဝဏၰေမာင္လြင္ က ျပန္လည္ေမးခြန္းထုတ္သြားပါတယ္။
ျပည္ပ ႏုိင္ငံေတြက လူေတြ တရားမဝင္ ေျပာင္းေရႊ႕ ဝင္ေရာက္ လာတဲ့ ျပႆနာ၊ ဒုကၡသည္ ျပႆနာ ေတြ ဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ သာျဖစ္ေနတဲ့ ျပႆနာမဟုတ္ပဲ ဥေရာပနဲ႕ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု အပါအ၀င္ ကမာၻ႔ႏိုင္ငံ အမ်ားအျပားမွာ ေလာေလာဆယ္ ႀကံဳေနရတဲ့ ျပႆနာျဖစ္ေနတယ္ လို႔ ျမန္မာ ႏုိင္ငံျခားေရး ဝန္ႀကီးက ေျပာၾကား လိုက္ပါတယ္။ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု နယူးေရာက္ၿမိဳ႕မွာ ႏိုင္ငံျခား ဆက္ဆံေရး ေကာင္စီ ကျပဳလုပ္တဲ့ ေဆြးေႏြးပဲြမွာ ဦး၀ဏၰေမာင္လြင္ က အဲဒီလိုေျပာၾကား သြားတာျဖစ္ပါတယ္။
ဒီေဆြးေႏြးပဲြကို အင္တာနက္ အြန္လိုင္းကေန တိုက္ရိုက္ေစာင့္ၾကည့္ေနခဲ့တဲ့ ဦးေက်ာ္ဇံသာက အခုလို သတင္းတင္ျပထားပါတယ္။
ျမန္မာႏုိင္ငံ "Reform and Democratization" ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးနဲ႔ ဒီမိုကေရစီေဖာ္ေဆာင္ေရး ေဆြးေႏြးပြဲလို႔ ေခါင္းစဥ္ တပ္ထားတဲ့ ဒီအေမး အေျဖ ျပဳလုပ္ခန္းမွာ ေရြးေကာက္ပြဲ ကိစၥ၊ အာဏာ လႊဲေျပာင္းေရး ကိစၥ ၊ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရး၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ၊ ျမန္မာ-တရုတ္ ဆက္ဆံေရး စတဲ့ အေရးကိစၥ အေတာ္မ်ားမ်ားကို ေမးျမန္းခဲ့ၾကတာ ေတြ႔ရပါတယ္။
ေရြးေကာက္ပြဲမွာ အမ်ိဳးသား ဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ အႏုိင္ရရင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ သမၼတ ျဖစ္ခြင့္ရွိေအာင္ ဖြဲ႔စည္းပံုျပင္ဆင္ႏုိင္မယ့္ အလားအလာ ဘယ္လိုရွိသလဲ ဆိုတဲ့ ေမးခြန္းကိုေတာ့ ဦးဝဏၰေမာင္လြင္က အခုလိုေျဖၾကားသြားပါတယ္။
"အခိုက္အတန္႔အားျဖင့္ က်ေနာ္တို႔ဟာ တည္ဆဲဥပေဒအတုိင္း လိုက္နာၾကရမွာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီဖြဲ႔စည္းပံုဟာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို သာမက သမၼတျဖစ္ႏုိင္ခြင့္အတြက္ သတ္မွတ္ျခင္းနဲ႔ ကိုက္ညီျခင္း မရွိတဲ့ ဘယ္သူ႔ကိုမဆို တားျမစ္ထားတာျဖစ္ပါတယ္။ ေရြးေကာက္ပြဲၿပီးရင္ ရလဒ္ ဘယ္လိုျဖစ္လာမယ္ဆိုတာ က်ေနာ္ မသိပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲၿပီးရင္ အစိုးရသစ္ တရပ္ကို ဒီဖြဲ႔စည္းပံုနဲ႔ အညီ ဖြဲ႔စည္းမွာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။"
ဒီလိုဆိုရင္ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ဟာ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ အႏိုင္ရေပမဲ့ အဲ့ဒီ့အဖြဲ႔ခ်ဳပ္ရဲ႕ ေခါင္းေဆာင္ဟာ သမၼတ ျဖစ္လာႏုိင္မယ့္ အလားအလာ မရွိဘူးဆိုတဲ့ သေဘာလားလို႔ ေမးတဲ့အခါမွာေတာ့-ဦးဝဏၰေမာင္လြင္က ေနာက္လူေတြက စဥ္းစားပါလိမ့္မယ္လို႔ေျပာပါတယ္။
"ေရြးေကာက္ပြဲ ရလဒ္ကိုေတာ့ က်ေနာ္ မသိပါဘူး။ ဖြဲ႔စည္းပံုနဲ႔ ေရြးေကာက္ပြဲျဖစ္စဥ္ ကိစၥေတြကို ဘယ္လို ဆက္လုပ္မလဲ ဆိုတာ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ အႏုိင္ရတဲ့သူေတြ ဆံုးျဖတ္ၾကပါလိမ့္မယ္။ "
ေနာက္တခါ လူ႔အခြင့္အေရးအဖြဲ႔ေတြက ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ရိုဟင္ဂ်ာေတြကို မ်ိဳးသုန္း သတ္ျဖတ္ေနတယ္။ အိမ္နီးခ်င္း ႏုိင္ငံေတြကို ေသာင္းနဲ႔ခ်ီ ထြက္ေျပးေနၾကရတယ္လို႔ စြပ္စြဲၾကတယ္။ ဒါဟာ ႏုိင္ငံတကာ ဆက္ဆံေရး ျပသနာတရပ္ျဖစ္ေနပါတယ္။ ဒီျပသနာအတြက္ ျမန္မာအစိုးရက ဘယ္လိုမူဝါဒမ်ိဳး ခ်မွတ္ထားသလဲ ဆိုတဲ့ ေမးခြန္း ကိုေတာ့-ဝန္ႀကီး ဦးဝဏၰေမာင္လြင္ က ရိုဟင္ဂ်ာဆိုတဲ့ အမည္ကို အသိအမွတ္ မျပဳေၾကာင္း ပထမဦးစြာ ပယ္ခ်ၿပီးေတာ့ ဒီလူေတြ ဝင္ေရာက္လာပံုကို သမုိင္းေၾကာင္းနဲ႔တကြ ဆက္လက္ရွင္းျပပါတယ္။ အဲ့ဒီ့ေနာက္ အခုလက္ရွိေဆာင္ရြက္ေနတဲ့အေျခအေနကို အခုလို ေျဖၾကားသြားပါတယ္။
"အခုလက္ရွိမွာလဲ က်ေနာ္တို႔က ႏုိင္ငံသားစိစစ္ေရးလုပ္ေတာ့ တရားမဝင္ လာေရာက္သူအခ်ိဳ႕ ထြက္သြားၾကပါတယ္။ တခ်ိဳ႕လည္း ေရၾကည္ရာ ျမက္ႏုရာ ရွာရင္း လူေမွာင္ခိုေတြလက္ထဲ ဆက္သြယ္ထြက္ခြာၾကတာရွိပါတယ္။ ေဒသတြင္း အလုပ္အကိုင္ရွာရင္း သြားၾကတာပါ။ မၾကာခင္က ကပၸလီ ပင္လယ္ထဲက ေလွစီးေျပးေတြ ထိုင္း၊ မေလးရွား၊ အင္ဒိုနီးရွားတို႔ကို ေရာက္သြားတဲ့ သူေတြဟာ ဒီလို အလုပ္ရွာဖို႔ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္က လူေမွာင္ခိုေတြနဲ႔ ခိုးထြက္လာၾကသူေတြပါ။ ဒီျပသနာကို က်ေနာ္တို႔ အိမ္နီးခ်င္း ႏုိင္ငံေတြနဲ႔ ေဆြးေႏြးၿပီး ဒီႏွစ္ ေမလနဲ႔ ဇြန္လ အတြင္းကပဲ က်ေနာ္တို႔ ေရပိုင္နက္ထဲက ေလွတခ်ိဳ႕ ကို ျမန္မာေရတပ္က ကယ္တင္ခဲ့ပါတယ္။ ကိုးရာေလာက္ရွိပါတယ္။ သူတို႔ကို ယာယီေနစရာေပးထားပါတယ္။ ေသေသခ်ာခ်ာ စံုစမ္းစစ္ေဆးၿပီး ၈၀%ေလာက္ဟာ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏုိင္ငံသားေတြ ျဖစ္ေနတဲ့အတြက္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္အစိုးရနဲ႔ ညိႇႏိႈင္းၿပီး ျပန္ပို႔ခဲ့ပါတယ္။ ဒီျပသနာဟာ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ သာမက ႏိုင္ငံတကာ မွာ ျဖစ္ေန တဲ့ ျပသနာပါ။ အခုေလာေလာဆယ္ ဥေရာပကို ၾကည့္ပါ။ ေရႊြ႔ေျပာင္း ဝင္ေရာက္လာသူေတြ အမ်ားႀကီးပါ။ အေမရိကား မွာ လည္း မကၠဆီကို နယ္စပ္မွာ ဒီလိုျပသနာမ်ိဳး ရွိေနတာပါပဲ။"
ဆက္လက္ၿပီး မ်ိဳးေစာင့္ဥပေဒလို႔ေခၚတဲ့ ဥပေဒေတြနဲ႔ပတ္သက္လို႔လည္း ဒါေတြဟာ မူဆလင္ေတြကို ခြဲျခားႏွိမ့္ခ်ထားျခင္း မဟုတ္ဘူးလို႔ ဆိုပါတယ္။ ဒီဥပေဒၾကမ္းေလးခု ကို လူထုရဲ႕ေတာင္းဆိုခ်က္အရ အစိုးရက ေရးဆြဲၿပီး လႊတ္ေတာ္က အတည္ျပဳခဲ့တာျဖစ္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
ေနာက္ဆံုးအေနနဲ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ယာယီအသိအမွတ္ျပဳ ကိုင္ေဆာင္ထားတဲ့သူေတြ မဲေပးခြင့္မရဘူးဆိုတဲ့ ေမးခြန္းကို ေျဖၾကားရင္း အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုမွာေရာ Green Card ကိုင္ေဆာင္ထားတဲ့သူေတြ မဲေပးခြင့္ရပါသလားလို႔ ဦးဝဏၰေမာင္လြင္ က ျပန္လည္ေမးခြန္းထုတ္သြားပါတယ္။
