ရခုိင္ ပဋိပကၡ အစုိးရရဲ႕ အားနည္း ခ်က္အျဖစ္ HRW ေ၀ဖန္
ေက်ာ္သိခၤ
ဗီြအုိေအ ျမန္မာပိုင္း
22.4.2013
ၿပီးခဲ့တဲ့ ႏွစ္အတြင္း ရခိုင္ ျပည္နယ္က ဗုဒၶ ဘာသာ နဲ႔ မူဆလင္ ေတြအၾကား ျဖစ္ပြား ခဲ့တဲ့ ပဋိပကၡ ေတြမွာ မူဆလင္ ေတြအေပၚ လူမ်ိဳး တံုးတဲ့ အထိ အၾကမ္း ဖက္မႈ က်ဴးလြန္ ခဲ့ၾကၿပီး၊ အခုလို က်ဴးလြန္ ခဲ့တဲ့ အထဲမွာ အာဏာပိုင္ ေတြဘက္က အားေပး အားေျမႇာက္ ျပဳတာ ေတြ႐ွိ ခဲ့တယ္လို႔ လူ႔အခြင့္ အေရး ေစာင့္ၾကည့္ ေလ့လာ ေရးအဖြဲ႔ HRW က ေျပာလိုက္ ပါတယ္။ ျမန္မာ အစုိးရ အာဏာပုိင္ ေတြကေတာ့ ဒီအစီရင္ခံ စာဟာ ျပည့္စုံမႈ မရွိတဲ့ စြပ္စဲြ ခ်က္သာ ျဖစ္တယ္လုိ႔ ပယ္ခ်ခဲ့ ၾကတာပါ။ အျပည့္ အစုံ ကုိေတာ့ ကိုေက်ာ္သိခၤ က တင္ျပ ထားပါတယ္။
ၿပီးခဲ့ တဲ့ႏွစ္က ရခိုင္ ျပည္နယ္မွာ ျဖစ္ပြား ခဲ့တဲ့ ပဋိပကၡ ေတြမွာ ဗုဒၶ ဘာသာ၀င္ ရခိုင္ လူမ်ိဳး ေတြက မူဆလင္ ေတြအေပၚ အၾကမ္းဖက္ သတ္ျဖတ္ မႈေတြ က်ဴးလြန္ ရာမွာ လံုၿခံဳေရး တပ္ဖြဲ႔၀င္ ေတြပါ ပါ၀င္ ပတ္သက္ ခဲ့တယ္ ဆိုၿပီး HRW လူ႔အခြင့္ အေရး ေစာင့္ၾကည့္ ေလ့လာ ေရးအဖြဲ႔ရဲ႕ “All You Can Do Is Pray - ဆုေတာင္း ယံုက လြဲၿပီး ဘာမွ မလုပ္ ႏုိင္ဘူး” လို႔ ေခါင္းစဥ္နဲ႔ ထုတ္ျပန္တဲ့ အစီရင္ ခံစာက အခုလို ေျပာဆို လိုက္တာပါ။
အစုိးရက ပဋိပကၡ ေတြ ျဖစ္ပြား တာကုိ ဟန္႔တား ဖုိ႔ ႀကိဳးပမ္း ခဲ့တဲ့ အရိပ္ အေယာင္ ေတြလည္း မေတြ႔ ခဲ့ရ ဘူးလုိ႔ ဘန္ေကာက္ ၿမိဳ႕ ႏုိင္ငံျခား သတင္းစာ ဆရာမ်ား အသင္း တုိက္မွာ ျပဳလုပ္တဲ့ သတင္းစာ ႐ွင္းလင္း ပြဲမွာ HRW ရဲ႕ အာ႐ွ ေရးရာ လက္ေထာက္ တာ၀န္ခံ ေဖးလ္ ေရာဘတ္စန္ (Phil Robertson) က ေျပာခဲ့ တာပါ။
“အၾကမ္း ဖက္မႈနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး တာ၀န္႐ွိ သူေတြကို စံုစမ္း စစ္ေဆး၊ အေရး ယူတာမ်ိဳး အစိုးရ ဘက္က လုပ္ေဆာင္ တာကို မေတြ႔ရ ေသးပါဘူး။ အၾကမ္းဖက္ မႈေတြ ျဖစ္တုန္းက အစိုးရရဲ႕ လံုၿခံဳေရး တပ္ဖြဲ႔ ေတြက တားဆီး တာမ်ိဳး မ႐ွိ သလို၊ ဒီအထဲ မွာေတာင္ ပါ၀င္ ပတ္သက္ ခဲ့တာေတြ ႐ွိပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အသတ္ခံ ရတဲ့ သူေတြရဲ႕ ႐ုပ္အေလာင္း ေတြကို ေနရာ ၄ ခုမွာ ေျမျမႇဳပ္ၿပီး အစေဖ်ာက္ တဲ့ဟာမွာ ဒီအာဏာ ပိုင္ေတြ ကိုယ္တိုင္ ႀကီးၾကပ္ ကြပ္ကဲ တာမ်ိဳး (ဒါမွ မဟုတ္) ကိုယ္တိုင္ ပါ၀င္ၿပီး ေျမျမႇဳပ္ တာမ်ိဳး ေတြကို HRW အေနနဲ႔ ေလ့လာ ေတြ႔႐ွိ ထားပါတယ္။”
ျမန္မာ အစုိးရရဲ႕ ေျပာခြင့္ ရသူ ဒုတိယ ျပန္ၾကား ေရး ၀န္ႀကီး ဦးရဲထြဋ္ ကေတာ့ အစုိးရ အေနနဲ႔ စုံစမ္းေရး ေကာ္မရွင္ တရပ္ ဖဲြ႔စည္း ထားၿပီး၊ စနစ္ တက် စုံစမ္းမႈ ေတြ လုပ္ေဆာင္ ေနသလုိ HRW ရဲ႕ အစီရင္ ခံစာဟာ တဖက္သတ္ သတင္း ေတြကုိ အေျခခံ ထားတာမို႔ ျပည့္စုံမႈ မရွိဘူး ဆုိၿပီး Facebook အင္တာ နက္ လူမႈ ကြန္ရက္ ေပၚမွာ တံု႔ျပန္ ထားတာပါ။ ဒီလုိပဲ အစီရင္ ခံစာမွာ သုံးႏႈန္း ထားတာ ေတြကုိလည္း လက္မခံ ႏုိင္ဘူးလုိ႔ ေျပာဆုိ ခဲ့ပါတယ္။
ျမန္မာ ႏုိင္ငံ လူ႔အခြင့္ အေရး ေကာ္မ႐ွင္ ရဲ႕ ဥကၠ႒ ဦး၀င္းမရ ကလည္း HRW ရဲ႕ အစီ ရင္ခံ စာမွာ မ်ဳိးျပဳတ္ ေအာင္ သုတ္သင္ တယ္လုိ႔ ရည္ညႊန္း ေဖာ္ျပ ထားတဲ့ အသုံး အႏႈန္း ေတြဟာ လက္ေတြ႔ မဆန္ ဘူးလုိ႔ ေျပာ ပါတယ္။
“ေယဘုယ် အားျဖင့္ ေျပာရ မယ္ဆိုရင္ ေတာ့ ethnic cleansing ဆိုတာက ေတာ္ေတာ္ ေလးကို ျပင္းထန္တဲ့ အေန အထားမွာ ႐ွိတယ္ ေပါ့ေနာ္။ က်ေနာ့္ အေနနဲ႔ ေယဘုယ် အားျဖင့္ ေျပာရမယ္ ဆိုရင္ေတာ့ conflict area ေတြမွာ ဆိုရင္ ေပါ့ေနာ္ ဒီလိုပဲ စြပ္စြဲတဲ့ ေနရာမွာ ျပင္းျပင္း ထန္ထန္ စြပ္စြဲ ၾကတဲ့ အခါမွာ ethnic cleansing ျပဳလုပ္ တယ္ ဆိုၿပီးေတာ့ တဖတ္သတ္ စြပ္စြဲတာ မ်ိဳးေလးေတြ ႐ွိပါတယ္။ ဒီလို ဥစၥာ မ်ိဳးက တကယ္ ျဖစ္ မျဖစ္ ဆိုတာ ကေတာ့ တကယ္ တိတိက်က် စံုစမ္း စစ္ေဆးတဲ့ အခါ က်မွ သာလွ်င္ ဒါမ်ိဳးကို သိ႐ွိ ႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ စံုစမ္း စစ္ေဆးဖို႔ ဆုိတဲ့ အခါ မွာလည္း တိုက္ခုိက္ မႈေတြ ျဖစ္ပြားတယ္၊ ျပႆနာေတြ ျဖစ္ေနတဲ့ ေနရာ မ်ိဳးမွာ က်ေတာ့ တိုက္႐ိုက္ ၀င္လို႔ မရတဲ့ အခက္ အခဲ ေလးေတြ လည္း ႐ွိတယ္။ ဒါ ေယဘု ယ်အားျဖင့္ပဲ က်ေနာ္ သံုးသပ္ ေျပာဆို တာပါ”
HRW ကေတာ့ စာမ်က္ႏွာ ၁၅၆ မ်က္ႏွာ ရွိတဲ့ အစီရင္ ခံစာကုိ မ်က္ျမင္ ေတြ႔သူေတြ အပါ အ၀င္ လူေပါင္း ၁၀၀ ေက်ာ္ကုိ ေမးျမန္း စုံစမ္း ထားတဲ့ အေပၚ အေျခခံ ျပဳစု ထားတယ္လုိ႔ ေျပာပါတယ္။
လူ႔အခြင့္ အေရး အဖဲြ႔ HRW ကေတာ့ ရခိုင္ ျပည္နယ္ ထဲမွာ က်ဴးလြန္ ခဲ့ၾကတဲ့ ရာဇ၀တ္ မႈေတြကို စံုစမ္း စစ္ေဆးဖို႔ ႏိုင္ငံ တကာက သီးျခား လြတ္လပ္တဲ့ စံုစမ္း စစ္ေဆး ေရး ေကာ္မ႐ွင္ တရပ္ကို ခြင့္ျပဳ ဖို႔လည္း ေတာင္းဆို ခဲ့သလုိ၊ ပဋိ ပကၡ အတြင္း အုိးအိမ္ စြန္႔ခြာ ထြက္ေျပး ခဲ့ရ သူေတြ ေနရပ္ ျပန္ႏုိင္ ေအာင္ အစိုးရက စီစဥ္ဖုိ႔ လည္း တိုက္တြန္း ထားပါတယ္။
ျမန္မာ အစုိးရ ေတာ့ လူေပါင္း ၂၀၀ ေလာက္ ေသဆုံးၿပီး ၁ သိန္းေက်ာ္ အိုးမဲ့ အိမ္မဲ့ ျဖစ္ခဲ့ ရတဲ့ ရခုိင္ ျပည္နယ္ တြင္း ပဋိ ပကၡ ေတြကုိ စုံစမ္း စစ္ေဆးဖုိ႔ ေကာ္မရွင္ ဖဲြ႔စည္း ထားေပမဲ့ အစီ ရင္ခံစာ အျပည့္ အစုံေတာ့ မထုတ္ျပန္ ေသးပါဘူး။ မူဆလင္ လႊတ္ေတာ္ ကုိယ္စားလွယ္ တဦး ျဖစ္တဲ့ ဦးေရႊေမာင္ ကေတာ့ အစုိးရရဲ႕ စုံစမ္း စစ္ေဆး မႈေတြ ထြက္ေပၚ လာရင္ အားလုံး အျမင္ ရွင္းသြား ႏုိင္တယ္လုိ႔ ေျပာပါတယ္။
“ဒီစကားလံုး အသံုး အႏံႈး အေန အထားက ဒီ HRW က သူတို႔ ဘာသာ သူတို႔ စံုစမ္း ၿပီးမွ ထုတ္တဲ့ report ဆိုေတာ့ အဲ့ဒီ အေပၚမွာ က်ေနာ္က ဘာမွ မွတ္ခ်က္ေတာ့ မေပး လိုဘူး ေပါ့ေနာ္။ ဘာလို႔ လဲ ဆုိေတာ့ တခ်ိဳ႕က အထင္ အျမင္ လႊဲမွား မႈလည္း ျဖစ္မွာ ပဲေလ”
HRW အစီရင္ ခံစာ ထဲမွာေတာ့ ျမန္မာ အစုိးရရဲ႕ လုံၿခံဳေရး တပ္ဖဲြ႔ေတြ၊ ေဒသခံ အာဏာ ပုိင္ ေတြကပါ လူနည္းစု မူဆလင္ ေတြအေပၚ တုိက္ခုိက္မႈ ေတြကုိ ဟန္႔တားဖုိ႔ ပ်က္ကြက္ ခဲ့သလုိ၊ အားေပး အားေျမႇာက္ လုပ္ခဲ့တာ ေတြေတာင္ ရွိတယ္လုိ႔ ေျပာပါတယ္။
အစီရင္ ခံစာ ျပဳစုသူ တဦးလည္း ျဖစ္၊ HRW ရဲ႕ အတိုင္ ပင္ခံ လည္းျဖစ္တဲ့ မတ္ စမစ္ (Matt Smith) ကေတာ့ အစုိးရရဲ႕ ကုိင္တြယ္ ပုံေတြ အားနည္း ခ်က္ ရွိေန တာကုိ သိသိ သာသာ ေတြ႔ရ တယ္လုိ႔ ေျပာပါတယ္။
“အၾကမ္း ဖက္မႈ ေတြနဲ႔ လူ႔အခြင့္ အေရး ခ်ိဳးေဖာက္ မႈေတြ ျဖစ္ေန တဲ့အေပၚ ႐ွင္း႐ွင္း လင္းလင္း သတိ ေပးခ်က္ေတြ ထုတ္ျပန္ ရမယ့္ အစား၊ အစိုးရ အာဏာ ပိုင္ေတြ ကိုယ္တုိင္က ဒီကိစၥကို ၾကား၀င္ ေျဖ႐ွင္း ေပးၿပီး တားျမစ္ တာမ်ိဳး မ႐ွိခဲ့ တဲ့အျပင္ လံုၿခံဳေရး တပ္ဖြဲ႔ ေတြနဲ႔ အာဏာ ပုိင္ေတြ ကိုယ္တိုင္ ဗလီ ေက်ာင္းေတြကို ဖ်က္စီး ပစ္တာမ်ိဳး၊ ႐ိုဟင္ဂ်ာ ေတြဆီကို ေထာက္ပံ့ ေပးတဲ့ လူသားခ်င္း စာနာမႈ အကူ အညီ ေတြကို ပိတ္ဆို႔ တားဆီး တာမ်ိဳးေတြ လုပ္ပါတယ္”
ဒီလုိ အေျခ အေန ေတြေၾကာင့္ ျမန္မာ ႏုိင္ငံမွာ တုိးတက္တဲ့ အေျပာင္း အလဲေတြ သိသိ သာသာ ေတြ႔ျမင္ လာရၿပီ ဆုိၿပီး ဥေရာပ သမဂၢ (EU) ကေတာ့ အေရးယူ ဒဏ္ခတ္ မႈေတြ ဆုိင္းငံ့ ထားတာကုိ အၿပီးတုိင္ ဖယ္ရွားဖုိ႔ စဥ္းစား ေနတာဟာ ေစာလြန္းရာ ေရာက္တယ္ လုိ႔လည္း HRW က ေျပာဆုိ ခဲ့တာပါ။
ျမန္မာ အစုိးရ ေျပာခြင့္ ရသူ ဦးရဲထြဋ္ ကေတာ့ EU က ေဆြးေႏြး ဆုံးျဖတ္ဖုိ႔ ရွိေန ခ်ိန္မွာ အခ်ိန္ ကုိက္ ထုတ္ ျပန္ခဲ့တဲ့ HRW ရဲ႕ အစီရင္ ခံစာဟာ သံသယ ျဖစ္စရာ ေကာင္းတယ္ လုိ႔လည္း မွတ္ခ်က္ ေပးေျပာ ဆုိခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။
