ႏိုင္ငံတကာ NGO တခ်ိဳ႕ ရခိုင္လူထု ေမာင္းထုတ္

ၿပီးခဲ့တဲ့ စေနေန႔က ရခုိင္ ျပည္နယ္ ေပါက္ေတာ ၿမိဳ႕နယ္ အတြင္းက ဆင္တက္ေမာ္ ဒုကၡသည္ စခန္းက ဒုကၡသည္ ေတြနဲ႔ ဆင္အံရြာက ေဒသခံေတြ အၾကမ္းဖက္ခံ ရတဲ့ ပဋိပကၡေတြ အတြင္း ဒဏ္ရာရ လူ နာ ေတြကို ေဆး႐ံု ပို႔တဲ့ အခါမွာ ခြဲျခား ဆက္ဆံမႈ ေတြရွိ တယ္ဆို ၿပီးေတာ့ ေပါက္ေတာ ၿမိဳ႕ က ေဒသခံ လူ ထုက အစိုးရမဟုတ္တဲ့ အဖြဲ႔ အစည္း ေတြကို ကန္႔ကြက္ေန ၾကပါတယ္။ ဒီ့ေနာက္ လူထု အင္အား သံုးေထာင္ေလာက္ အစည္းအေဝး လုပ္ၿပီးေတာ့ နွစ္ရက္အတြင္း ထြက္ခြာဖို႔ ကန္႔ကြက္ ခဲ့ တာေၾကာင့္ ေပါက္ေတာ ၿမိဳ႕ နယ္ အတြင္းက အစိုးရ မဟုတ္တဲ့ အဖြဲ႔ သံုးဖြဲ႔ ထြက္ခြာ သြားၿပီလို႔ ဆိုပါတယ္။ ဒီအေၾကာင္း အျပည့္ အ စံု ကိုေတာ့ ထုိင္းအေျခစိုက္ သတင္းေထာက္ မေအးမာက သတင္း ေပးပို႔ ထားပါတယ္။

ရခိုင္ ျပည္နယ္ စစ္ေတြ ၿမိဳ႕နယ္ ၁၂မိုင္ခန္႔ ကြာေ၀းတဲ့ ေပါက္ေတာ ၿမိဳ႕နယ္တြင္းက ဆင္တက္ေမာ္ ဒုကၡ သည္ စခန္းက လူေတြဟာ ထင္းခုတ္ဖို႔ သြားရာမွာ ေဒသခံ ရခိုင္ လူထုေတြက ဘုရား အနားက အ ပင္ ေတြကိုမခုတ္ဖုိ႔ ေျပာဆုိ ရာကေန တင္းမာမူၿဖစ္ၿပီး ဒုကၡသည္ တဦး သတ္ျဖတ္ခံ ခဲ့ရပါတယ္ ။ ဒီေနာက္ ဆင္ တက္္ေမာ္ ဒုကၡသည္ စခန္းက လူစု လူေ၀းနဲ႔ စုေ၀း လာတဲ့ အတြက္ ေဒသခံ စစ္တပ္က ပစ္ခတ္ ၿဖိဳခဲြရာမွာ တဦး ေသဆံုးၿပီး ၂ဦး ဒဏ္ရာ ရရွိ ခဲ့တာပါ ။

အလားတူ တေန႔ထဲ မွာပဲ ဆင္အိုင္ ရြာက ေဒသခံ ရခုိင္ တုိင္းရင္းသူ ေတြဟာ ကမ္းနား အနီးမွာ ငါးရွာ ရင္းနဲ႔ အႀကမ္းဖက္ လိုတဲ့ အုပ္စုေတြက သတ္ျဖတ္ မူေႀကာင့္ တဦး ေသဆံုးၿပီး တဦး ဒဏ္ရာ ရရွိခဲ့ ပါ တယ္။ ဒီျဖစ္ရပ္ေတြ ၿဖစ္ပြား အျပီး မွာေတာ့ အစိုးရ မဟုတ္တဲ့ အဖဲြ႔ ေတြက ဒဏ္ရာ ရသူ ေတြကို အျမန္ ဆံုး ေဆးရံု ပုိ႔ကုသဖို႔ လုပ္ေဆာင္ ရာမွာ ခဲြျခား ဆက္ဆံမူ ေတြရွိတယ္ ဆိုျပီး ကန္႔ကြက္ရာ ကေန အစုိးရ မ ဟုတ္တဲ့ အန္ဂ်ီအို ေတြကို ထြက္ခြါ ေပးဖုိ႔ ေတာင္းဆုိခဲ့ တာျဖစ္ေႀကာင္း ေပါက္ေတာ ၿမိဳ႕နယ္ အမွတ္၂ မဲ ဆႏၵနယ္ လြတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ လည္းျဖစ္ ရခိုင္ ၿပည္နယ္ လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ လည္းျဖစ္တဲ့ ဦးတက္ထြန္းေအာင္က ေျပာပါတယ္။

ထြက္ခြာ သြားၾကတဲ့ ႏိုင္ငံတကာ အန္ဂ်ီအို ေတြကေတာ့ မာေတဇာ၊ Save the children ႏွင့္ ႏိုင္ငံ တကာ ၾကက္ေျခနီ အဖဲြ႔ ICRC တို႔ျဖစ္ တယ္ လို႔ ဦး တက္ထြန္းေအာင္ က ဆုိပါတယ္။ေဒသခံ အင္အား ၃ ေထာင္ေလာက္ ေပါက္ေတာ ၿမိဳ႕နယ္မွာ စုေ၀းၿပီး လူထု အစည္း အေ၀း လုပ္ျပီးတဲ့ ေနာက္ ရခိုင္ ျပည္ နယ္ အစိုး ရ ထံကိုလည္း စာပိုခဲ့ေႀကာင္း လြတ္ေတာ္ကို စာပို႔ ခဲ့ရာမွာ အဓိက အခ်က္ ျဖစ္တဲ့ ခဲြျခား ဆက္ဆံမူ ေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေဖၚျပ ခဲ့တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

အစိုးရ မဟုတ္တဲ့ အဖဲြ႔ အစည္းေတြ ထြက္ခြါ သြားရတဲ့ ကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ ျပည္နယ္ အစိုးရကို ဆက္ သြယ္ ေမးျမန္းဖို႔ ႀကိဳးစား ခဲ့ေပမဲ့ ဆက္သြယ္လုိ႔ မရခဲ့ပါဘူး။

ၿပီးခဲ့တဲ့ စေနေန႔ ကေတာ့ ေဒသခံ ရခုိင္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ နဲ႔ မူဆလင္ တခ်ဳိ႔တုိ႔ ၾကား အၾကမ္း ဖက္မႈ ေတြေၾကာင့္ အနည္းဆုံး လူ ၃ ဦး ေသဆံုး ခဲ့ရေႀကာင္း လည္း ၿပည္နယ္ အစိုးရ အဖြဲ႔ ကေတာ့ အ တည္ျပဳ ေၿပာႀကား ထား ပါတယ္။ ရခိုင္ၿပည္နယ္ တြင္းမွာ ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ေတြက စလုိ႔ ပဋိပကၡေတြေႀကာင့္ လူေပါင္း ၂၀၀ ေလာက္ ေသ ဆံုး ခဲ့ျပီး အို္း အိမ္မဲ့ ဒုကၡ သည္ေတြ သိန္းနဲ႔ခ်ီရွိ ခဲ့ပါတယ္။

ဒါကေတာ့ ထိုင္းအေျခစိုက္ ဗီြအိုေအ သတင္းေထာက္ ေဒၚေအးေအးမာ သတင္းေပး ပို႔ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဆင္တပ္ေမာ္ ေက်းရြာရဲ႕ ပဋိပကၡမွာ ဒဏ္ရာရတဲ့ လူအခ်င္းခ်င္း၊ မြတ္စလင္ ဒဏ္ရာ ရတဲ့ သူေတြ ကိုေတာ့ MSF အဖဲြ႔ စစ္ေတြ ေဆးရုံကို ပို႔ခဲ့ၿပီး၊ ေဒသခံ ရခုိင္ ေတြကို ေဆးရုံ မပို႔ခဲ့ ၾကဘူးလို႔ ဆိုၿပီး ေဒသ ခံ ေတြက ဆႏၵျပ ခဲ့ၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒီကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ၊ MSF အဖဲြ႔က နယ္စည္း မျခား ဆရာ၀န္မ်ား အဖဲြ႔က စစ္ေတြ အေျခစိုက္ တာ၀န္ရွိသူ တဦး ျဖစ္တဲ့ Michele Tranite ကို ဆက္သြယ္ ေမးျမန္းတဲ့ အခါ မွာေတာ့ အခုလို ရွင္းျပ ခဲ့ပါတယ္။

"ဒါမမွန္ ပါဘူး။ စေနေန႔က ျဖစ္တာကို ရွင္းျပ ရမယ္ ဆိုရင္ေတာ့ ညေန ၄ နာရီ ခြဲေလာက္မွာ မူစလင္ေတြ ဘက္က ဖုန္းဆက္လာ ပါတယ္။ ေသနတ္ ဒဏ္ရာ ရတဲ့သူ တခ်ိဳ႕ ရွိတယ္။ အေရးေပၚ အကူ အညီေတြ လိုေနတယ္ လို႔ေျပာ ပါတယ္။ က်ေနာ္ တို႔က သက္ဆိုင္ရာ တာဝန္ရွိ အာဏာပိုင္ ေတြဆီက ခြင့္ျပဳခ်က္ ရယူၿပီး စပိဘုတ္နဲ႔ ဒဏ္ရာ ရသူ သံုးေယာက္ကို သယ္လာၿပီး စစ္ေတြ ေဆးရံုကို ပို႔ပါတယ္။ အဲ့ဒီ့ေန႔ ညေနမွာပဲ ေနာက္ထပ္ ဒဏ္ရာရ ေနတဲ့ ရခုိင္ အမ်ိဳးသမီး ႏွစ္ေယာက္ ရွိတယ္ လို႔လည္း က်ေနာ္တို႔ သိရ ပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ ဒီသတင္း ရတဲ့ အခ်ိန္မွာ ဒီအမ်ိဳးသမီး ႏွစ္ဦးက စစ္ေတြ ေဆးရံုကို ေရာက္ေန ပါၿပီ။ က်ေနာ္တို႔ ႀကိဳသိ ခဲ့ရတယ္ ဆိုရင္ေတာ့ က်ေနာ္တို႔ အေနနဲ႔ တကယ္ပဲ အကူ အညီ ေပးမွာပါ။ က်ေနာ္ တို႔ဟာ က်မ္းမာေရး အဖြဲ႔ အစည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဘယ္လူနာကိုမွ ခြဲျခား ဆက္ဆံတာ မ်ိဳးမရွိ ပါဘူး။

ေမး ။ ။ "ဟုတ္က့ဲ။ ဒဏ္ရာ ရတဲ့ လူနာ ေတြကို ေဆးရုံ ပို႔တဲ့ ေနရာမွာ မြတ္စလင္ ရုိဟင္ဂ်ာေတြ ဘက္ကိုပဲ ဘက္လိုက္တယ္ ဆုိၿပီး ေျပာေန တာေတြ ရွိပါတယ္။ အဲဒါနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေတာ့ေရာ ဘာမ်ားေျပာလို ပါသလဲ။" 

ေျဖ ။ ။ "ေဒသခံ ရခုိင္ လူမ်ိဳး ေတြၾကားမွာ ဒဏ္ရာ ရတယ္ ဆုိတာနဲ႔ ပတ္သက္ ၿပီးေတာ့ က်ေနာ္ တုိ႔ကို ဘယ္သူ ကမွ အေၾကာင္း မၾကား ခဲ့ပါဘူး။ ေဒသခံေတြ ကေရာ၊ ေဒသခံ အာဏာပိုင္ေတြ ဘက္ကပါ မေျပာခဲ့ ပါဘူး။ က်ေနာ္ တုိ႔ကို အေၾကာင္း ၾကားခဲ့မယ္ ဆုိရင္ေတာ့ ၊ က်ေနာ္တုိ႔ အေနနဲ႔ ေဆးဘက္ ဆုိင္ ရာ အကူအညီ ေပးသြားမွာၿဖစ္သလို၊ ေဆးရုံကိုလည္း ပို႔ေဆာင္ေပးမယ္ ဆုိတာ က်ေနာ့္ အေနနဲ႔ က်ိန္းေသေပါက္အာမခံရဲပါတယ္။က်ေနာ္တုိ႔ဟာ က်န္းမာေရး အကူ အညီ ေပးေနတဲ့ အဖဲ႔ြ ျဖစ္ တာေၾကာင့္ အေရးေပၚ ဘယ္လူနာကို မဆုိ အကူ အညီ ေပးသြားမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဘယ္ဘက္ ကပဲ ျဖစ္ျဖစ္ပါ။ မြတ္စ လင္လား ရခုိင္ လူမ်ိဳးလား ဆုိတာကို က်ေနာ္တုိ႔ မေမးပါဘူး။ က်ေနာ္ တုိ႔က ေဒသခံ အာဏာပိုင္ ေတြန႔ဲ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ၿပီး ေဆးဘက္ ဆုိင္ရာ အကူ အညီ ေတြေပး ေနတာပါ။"

ေမး ။ ။ "MSF အပါ အဝင္ ေဒသ တြင္းမွာ လာၿပီးေတာ့ လုပ္ကိုင္ ေနတဲ့ ႏိုင္ငံ တကာ NGO အဖြဲ႔ ေတြဟာ မူစလင္ ေတြကိုပဲ အဖြဲ႔ အစည္း အတြင္းမွာ ေနရာ ေပးတယ္လို႔ ေျပာေန ပါတယ္။ အဲ့တာ ေတြေရာ ဟုတ္ပါ သလား ခင္ဗ်။"

ေျဖ။ ။ "က်ေနာ္တုိ႔ ရာထူး ခန္႔ထား မႈဟာ လုံး၀ မွ်တ ပါတယ္။ စစ္ေတြက ေဒသခံ ေတြကို တျခား အဖဲြ႔ အစည္း ေတြကပါ ခန္႔ထားတဲ့ အတြက္ ရဖို႔ ခက္ခဲ ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ က်ေနာ္တုိ႔ ေဆး၀န္ထမ္း အမ်ားစုကို ရန္ကုန္က ခန္႔ထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အဖဲြ႔၀င္ ၈၀ က ၁၀၀ အထိ ကေတာ့ စစ္ေတြက ခန္႔ထားတဲ့ ၀န္ထမ္းေတြ ရွိပါတယ္။ ဒီအထဲမွာ အကုန္လုံး မွ်မွ် တတ ခန္႔ထားျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။"

MSF အပါ အ၀င္ ရခုိင္ ေဒသထဲကို ၁၉၉၀ ျပည့္လြန္ ႏွစ္ေနာက္ပုိင္း ႏုိင္ငံ တကာ NGO အဖဲြ႔ ေတြဟာ UNHCR နဲ႔ အတူ ဘဂၤလား ေဒ့ရွ္က ျပန္လည္ ၀င္ေရာက္ လာတဲ့ ဒုကၡသည္ေတြ ေနရာ ခ်ထားေရးနဲ႔ ကူညီေရး အတြက္ မူလ ရည္ရြယ္ ခ်က္နဲ႔ ျမန္မာ ႏုိင္ငံကို စတင္ ၀င္ေရာက္ၿပီး တာ၀န္ယူ လာခဲ့တာ ျဖစ္တဲ့ အတြက္ ရခုိင္ ေဒသခံ ေတြဘက္ ကလည္း ႏုိင္ငံ တကာ NGO အဖဲြ႔ေတြ အေပၚမွာ ဘက္လိုက္တယ္ ဆုိၿပီးေတာ့ ေျပာဆုိ ေနၾက ပါတယ္။