ျမန္မာ အစိုးရ လူ႔အခြင့္ အေရး အေလးထားဖုိ႔ ၀န္ႀကီး Kerry တိုက္တြန္းမည္
ကုိေအာင္လြင္ဦး
5.8.2014
ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ဒီသီတင္း ပတ္ကုန္ က်င္းပမယ့္ အာဆီယံ လုံၿခံဳေရး ထိပ္သီး အစည္း အေ၀းပဲြကုိ တက္ေရာက္မယ့္ အေမရိကန္ ႏုိင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီး John Kerry ဟာ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲေရး လုပ္ငန္းေတြ တုိးျမႇင့္ လုပ္ေဆာင္ဖုိ႔ ဖိအားေပး ေျပာဆုိမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
အေျပာင္း အလဲေတြ လုပ္ေဆာင္ ေနတာ ေတြကုိ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုက အားေပး သြားမွာ ျဖစ္ေပမဲ့ ျပင္ဆင္ဖုိ႔ လုိအပ္ ေနတာ ေတြကုိလည္း ေျပာဆုိသြားမွာ ျဖစ္တဲ့ အေၾကာင္း ႏုိင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီးဌာန အဆင့္ျမင့္ အရာရွိတဦးက ေျပာဆုိခဲ့တာပါ။ အျပည့္အစုံကုိေတာ့ ကုိေအာင္လြင္ဦးက တင္ျပ ထားပါတယ္။
ျမန္မာႏုိင္ငံက အလွည့္က် ဥကၠဌ အျဖစ္ တာ၀န္ယူ ထားတဲ့ အေရွ႕ေတာင္အာရွ ႏုိင္ငံမ်ား အသင္း (Asean) ရဲ႕ ေဒသတြင္း လုံၿခံဳေရး ဆုိင္ရာ ထိပ္သီး အစည္း အေ၀းပဲြ ARF ကုိ အေမရိကန္ ႏုိင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီး John Kerry တက္ေရာက္ရင္း ျမန္မာႏုိင္ငံက ျပဳျပင္ဖုိ႔ လုိအပ္ေနဆဲ ကိစၥေတြကုိ ဖိအားေပး ေျပာဆုိမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ မၾကာေသးခင္ ႏွစ္ေတြ အတြင္း ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ အေျပာင္း အလဲေတြ လုပ္ေဆာင္ လာတဲ့ အေပၚ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္္စုက အားေပးေပမဲ့ ႀကီးမားတဲ့ စိန္ေခၚမႈေတြ ရွိေနတာ ကုိလည္း ေထာက္ျပမွာ ျဖစ္တယ္လုိ႔ အေမရိကန္ လက္ေထာက္ ႏုိင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီး Daniel Russel က ေျပာဆုိ ခဲ့တာပါ။
“အာဆီယံ ဥကၠ႒ အျဖစ္ တာ၀န္ယူတာ အပါအ၀င္ အခု အခ်ိန္ အထိ ျမန္မာႏုိင္ငံ ေဆာင္ရြက္ ခဲ့သမွ် တုိးတက္မႈေတြ အေပၚ ၀န္ႀကီး Kerry အေနနဲ႔ ေလးစားတယ္ ဆုိတာ က်ေနာ္ သိပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ လုပ္စရာေတြ တပုံႀကီး က်န္ေသးတယ္ ဆုိတာ ကုိလည္း သူ႔အေနနဲ႔ အျပည့္အ၀ သေဘာေပါက္ ပါတယ္။”
အထူးသျဖင့္ ေရွ႕ႏွစ္ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္မွာ ေရြးေကာက္ပဲြေတြ က်င္းပဖုိ႔ ရွိေနတာဟာ ျမန္မာႏုိင္ငံ အတြက္ ႀကီးမားတဲ့ စိန္ေခၚမႈ ျဖစ္မယ္ လုိ႔လည္း လက္ေထာက္ ၀န္ႀကီး Russel က ေျပာပါတယ္။ ျမန္မာ အစုိးရ အေနနဲ႔ အေျပာင္း အလဲ ေတြမွာ ႀကံဳေနရတဲ့ စိန္ေခၚမႈေတြကုိ ေျဖရွင္းဖုိ႔ ႀကိဳးစား ေနတာ ေတြ႔ရေပမဲ့ မေအာင္ျမင္ ေသးတဲ့ လကၡဏာေတြ ကုိလည္း ေတြ႔ရတယ္လုိ႔ တနလၤာေန႔က ၀ါရွင္တန္ ဒီစီမွာ ျပဳလုပ္ခဲ့တဲ့ သတင္းစာ ရွင္းလင္းပဲြမွာ ေျပာဆုိ သြားတာပါ။
“ကာလ ၾကာရွည္ ျဖစ္ပြား ေနတဲ့ ျပည္တြင္းစစ္၊ လူသားခ်င္း စာနာ ေထာက္ထား ရမယ့္ အက်ပ္ အတည္းေတြ၊ လူနည္းစုေတြ၊ ဘာသာေရး ကဲြျပားမႈ အေပၚ လက္မခံ ႏုိင္တာ ေတြေၾကာင့္ ျဖစ္ပြား ေနတဲ့ ေသြးထြက္ သံယုိ အၾကမ္းဖက္မႈေတြ၊ ဒါေတြကုိ ဟန္႔တားႏုိင္ဖုိ႔ အစုိးရ ကေတာ့ ႀကိဳးပမ္းေန ပါတယ္။ ဒီလုိပဲ အေျခခံ ဥပေဒ ျပင္ဆင္ေရးနဲ႔ စစ္တပ္ရဲ႕ အခန္း က႑နဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ အႀကီးအက်ယ္ ေမးခြန္း ထုတ္ေနတာ ေတြကုိလည္း ေျဖရွင္းႏုိင္ဖုိ႔ ႀကိဳးစားေန ရတာပါ။”
ဒါေပမဲ့လည္း ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲေရး လုပ္ငန္းေတြမွာ ရင္ဆုိင္ ေနရတဲ့ အခက္ အခဲ ေတြကုိ ေျဖရွင္းရာမွာ အေမရိကန္ အေနနဲ႔ ၀ုိင္း၀န္း ကူညီဖုိ႔ အသင့္ ရွိေနတဲ့ အေၾကာင္းလည္း လက္ေထာက္ ႏုိင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီး Russel က ေျပာဆုိ ခဲ့တာပါ။ အေမရိကန္ ႏုိင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီးရဲ႕ ေနျပည္ေတာ္ ခရီးစဥ္ မတုိင္မီမွာပဲ အေမရိကန္ ေအာက္လႊတ္ေတာ္ အမတ္ ၇၂ ေယာက္ဟာလည္း လူ႔အခြင့္ အေရး အေျခ အေနေတြ တုိးတက္မႈ မရွိေသးတဲ့ ကိစၥေတြနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ ျမန္မာ အစုိးရကုိ ဖိအားေပးဖုိ႔ တုိက္တြန္း စာတေစာင္ ေပးပုိ႔ခဲ့ ၾကပါတယ္။
ဘာသာေရး၊ လူမ်ဳိးေရး ကဲြျပားမႈေတြ အေပၚ အေျခခံတဲ့ ေသြးထြက္ သံယို ပဋိပကၡေတြ၊ မၾကာေသးခင္ တုုန္းက သတင္း မီဒီယာသမား ေတြကုိ အေရးယူ၊ ေထာင္ခ်တာ ေတြလုိ တုိးတက္မႈေတြ ေနာက္ျပန္ဆုတ္ ေနတဲ့ အေျခအေန မ်ဳိးေတြကိုလည္း ဥပေဒျပဳ အမတ္ေတြက ေထာက္ျပ ခဲ့ၾကတာပါ။ အေမရိကန္ လက္ေထာက္ ႏုိင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီး Russel ကေတာ့ ၀န္ႀကီး Kerry အေနနဲ႔ ျမန္မာ အစုိးရရဲ႕ အဆင့္ျမင့္ တာ၀န္ရွိ သူေတြနဲ႔ ေတြ႔ဆုံရာမွာ ဒီကိစၥေတြကုိ ေျပာဆုိဖုိ႔ ရည္ရြယ္ ထားတယ္လုိ႔ ဆိုပါတယ္။
“ျမန္မာျပည္သူ တရပ္လုံးရဲ႕ အခြင့္အေရး ေတြကုိ ေလးစား၊ အကာ အကြယ္ေပးဖုိ႔၊ လူ႔အခြင့္ အေရးနဲ႔ အေျခခံ လြတ္လပ္ခြင့္ ေတြကုိ ကာကြယ္ ေစာင့္ေရွာက္ဖုိ႔ ၀န္ႀကီး Kerry အေနနဲ႔ ျမန္မာ အစုိးရ ေခါင္းေဆာင္ ေတြကုိ ဖိအား ေပးမယ္လုိ႔ ေမွ်ာ္လင့္ ထားပါတယ္။”
၀န္ႀကီး Kerry ရဲ႕ ခရီးစဥ္ အတြင္း ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲေရး လုပ္ငန္းေတြ ေနာက္ေၾကာင္းျပန္ လွည့္မယ့္ အေျခ အေနေတြ ေပၚေပါက္ ေနတာ ေတြကုိ ျမန္မာ အစုိးရ တာ၀န္ရွိ သူေတြကုိ သတိေပး ဖုိ႔လည္း လူ႔အခြြင့္ အေရး လႈပ္ရွားမႈ အဖဲြ႔ အစည္းေတြက တုိက္တြန္း ေနၾကတာပါ။ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု နယူးေယာက္ အေျခစုိက္ လူ႔အခြင့္ အေရး ေစာင့္ၾကည့္ အကဲခတ္ အဖဲြ႔ Human Rights Watch ကလည္း တုိးတက္ ျဖစ္ထြန္းမႈေတြ ရပ္တန္႔ေနၿပီး၊ ေနာက္ျပန္ဆုတ္တဲ့ လုပ္ရပ္ေတြေတာင္ ေတြ႔ျမင္ ေနရတဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံက အေျခ အေန ေတြကုိ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု အေနနဲ႔ ပြင့္ပြင့္ လင္းလင္း ေထာက္ျပဖုိ႔ လုိအပ္တယ္ လုိ႔လည္း ေျပာဆုိခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။
