ျမန္မာ လူ႔အခြင့္အေရး အစီရင္ခံစာ ကုလထုတ္ျပန္
11.3.2015
ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ လူ႔အခြင့္ အေရး အေျခ အေန ေတြကို လက္ေတြ႔ ေလ့လာ သံုးသပ္ဖို႔ အတြက္ ၂၀၁၅ ဇန္န၀ါရီလက ျမန္မာႏိုင္ငံကို ဒုတိယ အႀကိမ္ သြားေရာက္ခဲ့တဲ့ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္ အေရး အထူး ကိုယ္စားလွယ္ မစၥ ယန္ဟီးလီက မတ္လ ၉ ရက္ေန႔က အစီရင္ခံစာ ထုတ္ျပန္ လိုက္ပါတယ္။
ပိုတာ၀န္ခံၿပီး ပြင့္လင္းတဲ့ အစိုးရ ေဖာ္ေဆာင္ဖို႔ အပါအ၀င္ ဒီမိုကေရစီနဲ႔ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲမႈ ေတြကို ျပဳလုပ္ဖို႔ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္က သူရဲ႕သမၼတ သက္တမ္း အစမွာ ကတိေတြ ေပးခဲ့တဲ့ အေၾကာင္း၊ ပိုလြတ္လပ္တဲ့ သတင္း မီဒီယာ အျပင္ လူထုကို သေဘာထား အျမင္ ထုတ္ေဖာ္ ခြင့္ျပဳဖို႔ ၂၀၁၁ ခု မတ္လက စၿပီး တိုးတက္တဲ့ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲမႈေတြ ေတြ႔ခဲ့ရေပမဲ့ သူပထမ အႀကိမ္ သြားေရာက္ခဲ့တဲ့ ၂၀၁၄ ဇူလိုင္လ ကထက္ အခုအခါ ဒီမိုကေရစီ အခြင့္အေရးေတြ၊ ကန္႔သတ္ ခ်ဳပ္ခ်ယ္မႈေတြ တိုးလာၿပီး အေျခအေနေတြ ပိုဆိုးရြား လာတာ ေတြ႔ရေၾကာင္း သူရဲ႕အစီရင္ခံစာမွာ ေထာက္ျပ ထားပါတယ္။
၂၀၁၁ခုက စလို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံ အေနနဲ႔ သိသာတဲ့ အေျပာင္း အလဲေတြ ေဖာ္ေဆာင္ခဲ့တာ ေတြ႔ရေပမဲ့ လို႔လည္း အစိုးရအေနနဲ႔ ေနာက္ျပန္ဆုတ္ ေနတဲ့ အရိပ္ လကၡဏာေတြ ဆက္လက္ ေတြ႔ေနရၿပီး ခဲြျခား ဆက္ဆံမႈနဲ႔ တိုင္းရင္းသား ပဋိပကၡနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ စိုးရိမ္မကင္း ျဖစ္မႈေတြ တိုးေနတဲ့ အေၾကာင္း ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
ဥပမာ တခုကေတာ့ မယံုၾကည္မႈေတြ၊ ရန္လိုမႈေတြ တိုးေနတဲ့ ပတ္၀န္းက်င္ တခုကို သူေလ့လာခဲ့ရၿပီး သူရဲ႕ခရီးစဥ္ အဆံုးမွာ ႏိုင္ငံေက်ာ္ ဘုန္းႀကီး တပါးက သူ႔အေပၚ ရင့္ရင့္သီးသီး တိုက္ခိုက္ ေျပာဆိုတဲ့ အေၾကာင္း ေထာက္ျပ ခဲ့ပါတယ္။
ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ လူ႔အဖဲြ႔အစည္း ေတြၾကား ရန္လို မုန္းထားမႈ ရွိတာေတြ႔ရၿပီး ဒီအေၾကာင္းျပခ်က္နဲ႔ အစိုးရက မူဆလင္ အမ်ားစုကို အကာအကြယ္ ေပးဖို႔ လိုအပ္တဲ့ အေနနဲ႔ စခန္းေတြမွာ ထားရွိတယ္လို႔ အေၾကာင္းျပ ခဲ့ေၾကာင္း အစီရင္ခံစာမွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ မ်ဳိးေစာင့္ ဥပေဒၾကမ္း ေလးရပ္ဟာလည္း လက္ရွိ လႊတ္ေတာ္မွာ ေဆြးေႏြးေနၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ လူ႔အဖဲြ႕ အစည္းကို စည္း႐ံုး ေစမယ့္အစား ခဲြျခား ဆက္ဆံတဲ့ စိတ္ထားေတြ ေပၚေပါက္ လာေစတဲ့ အေၾကာင္း ေဖာ္ျပထား ပါတယ္။
ဒါ့အျပင္ သူရဲ႕ခရီးစဥ္ ေနာက္ပိုင္း ရွမ္းျပည္ အေရွ႕ေျမာက္ပိုင္း ကိုးကန္႔ ကိုယ္ပိုင္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး နယ္ေျမမွာလည္း အၾကမ္းဖက္မႈေတြ တိုးလာေနတဲ့ အတြက္ေၾကာင့္ အရပ္သားေတြကို အကာအကြယ္ ေပးဖို႔နဲ႔ လူသားခ်င္း စာနာမႈ အကူအညီေတြ ရရွိႏုိင္ဖို႔ လူ႔အခြင့္ အေရး ကိုယ္စားလွယ္က အုပ္စု အားလံုးကို သတိေပး ထားပါတယ္။ စီးပြားေရး၊ ဖြံ႔ၿဖိဳး တိုးတက္မႈဟာ ႏိုင္ငံတြင္းမွာ အခ်ဳိ႕အုပ္စု ေတြက ခံစားရၿပီး အမ်ားစုက ဆင္းရဲ မဲြေတြေနဆဲ ျဖစ္တဲ့အေၾကာင္း ေထာက္ျပ ထားပါတယ္။
ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္ေရး ေကာင္စီကို ေပးပို႔တဲ့ အစီရင္ခံစာ ထဲမွာ သူမကို အဲဒီ ေဒသတြင္းမွာ ရွိတဲ့ မူဆလင္ေတြက သူတို႔မွာ ေရြးခ်ယ္စရာ ၂ ခုပဲရွိတယ္လို႔ ေျပာတဲ့ အေၾကာင္း ေရးသား ထားပါတယ္။ တခုကေတာ့ ဒီမွာဆက္ေနၿပီး အေသ ခံမလား၊ ဒါမွမဟုတ္ ေလွနဲ႔ ပင္လယ္ထဲကို ထြက္ေျပး ရမလား ဆိုတာပဲ ျဖစ္တယ္လို႔ ေျပာၾကတယ္ ဆိုပါတယ္။
သမိုင္း တေလွ်ာက္ ပဋိပကၡေတြ ရင္ဆိုင္ ခဲ့ရတဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံ အေနနဲ႔ တည္ၿငိမ္ေရးနဲ႔ ပဋိပကၡ ျဖစ္ေစမယ့္ မေက်နပ္မႈ ေတြကို ေရွာင္ရွားၿပီး အစိုးရအေနနဲ႔ လူငယ္နဲ႔ အမ်ဳိးသမီးေတြ အပါအ၀င္ ေနာင္မ်ဳိးဆက္သစ္ ေတြရဲ႕ စြမ္းရည္ကို ျမႇင့္တင္ေပးဖို႔ ဦးစားေပးသင့္တယ္ လို႔လည္း တိုက္တြန္း ထားပါတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံ ဆိုင္ရာ လူ႔အခြင့္ အေရး အစီရင္ခံစာကို ေနာက္လ ဧၿပီလမွာ က်င္းပမယ့္ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္ အေရး ေကာင္စီမွာ တင္သြင္းမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ လူ႔အခြင့္ အေရး အေျခ အေန ေတြကို လက္ေတြ႔ ေလ့လာ သံုးသပ္ဖို႔ အတြက္ ၂၀၁၅ ဇန္န၀ါရီလက ျမန္မာႏိုင္ငံကို ဒုတိယ အႀကိမ္ သြားေရာက္ခဲ့တဲ့ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္ အေရး အထူး ကိုယ္စားလွယ္ မစၥ ယန္ဟီးလီက မတ္လ ၉ ရက္ေန႔က အစီရင္ခံစာ ထုတ္ျပန္ လိုက္ပါတယ္။
ပိုတာ၀န္ခံၿပီး ပြင့္လင္းတဲ့ အစိုးရ ေဖာ္ေဆာင္ဖို႔ အပါအ၀င္ ဒီမိုကေရစီနဲ႔ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲမႈ ေတြကို ျပဳလုပ္ဖို႔ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္က သူရဲ႕သမၼတ သက္တမ္း အစမွာ ကတိေတြ ေပးခဲ့တဲ့ အေၾကာင္း၊ ပိုလြတ္လပ္တဲ့ သတင္း မီဒီယာ အျပင္ လူထုကို သေဘာထား အျမင္ ထုတ္ေဖာ္ ခြင့္ျပဳဖို႔ ၂၀၁၁ ခု မတ္လက စၿပီး တိုးတက္တဲ့ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲမႈေတြ ေတြ႔ခဲ့ရေပမဲ့ သူပထမ အႀကိမ္ သြားေရာက္ခဲ့တဲ့ ၂၀၁၄ ဇူလိုင္လ ကထက္ အခုအခါ ဒီမိုကေရစီ အခြင့္အေရးေတြ၊ ကန္႔သတ္ ခ်ဳပ္ခ်ယ္မႈေတြ တိုးလာၿပီး အေျခအေနေတြ ပိုဆိုးရြား လာတာ ေတြ႔ရေၾကာင္း သူရဲ႕အစီရင္ခံစာမွာ ေထာက္ျပ ထားပါတယ္။
၂၀၁၁ခုက စလို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံ အေနနဲ႔ သိသာတဲ့ အေျပာင္း အလဲေတြ ေဖာ္ေဆာင္ခဲ့တာ ေတြ႔ရေပမဲ့ လို႔လည္း အစိုးရအေနနဲ႔ ေနာက္ျပန္ဆုတ္ ေနတဲ့ အရိပ္ လကၡဏာေတြ ဆက္လက္ ေတြ႔ေနရၿပီး ခဲြျခား ဆက္ဆံမႈနဲ႔ တိုင္းရင္းသား ပဋိပကၡနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ စိုးရိမ္မကင္း ျဖစ္မႈေတြ တိုးေနတဲ့ အေၾကာင္း ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
ဥပမာ တခုကေတာ့ မယံုၾကည္မႈေတြ၊ ရန္လိုမႈေတြ တိုးေနတဲ့ ပတ္၀န္းက်င္ တခုကို သူေလ့လာခဲ့ရၿပီး သူရဲ႕ခရီးစဥ္ အဆံုးမွာ ႏိုင္ငံေက်ာ္ ဘုန္းႀကီး တပါးက သူ႔အေပၚ ရင့္ရင့္သီးသီး တိုက္ခိုက္ ေျပာဆိုတဲ့ အေၾကာင္း ေထာက္ျပ ခဲ့ပါတယ္။
ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ လူ႔အဖဲြ႔အစည္း ေတြၾကား ရန္လို မုန္းထားမႈ ရွိတာေတြ႔ရၿပီး ဒီအေၾကာင္းျပခ်က္နဲ႔ အစိုးရက မူဆလင္ အမ်ားစုကို အကာအကြယ္ ေပးဖို႔ လိုအပ္တဲ့ အေနနဲ႔ စခန္းေတြမွာ ထားရွိတယ္လို႔ အေၾကာင္းျပ ခဲ့ေၾကာင္း အစီရင္ခံစာမွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ မ်ဳိးေစာင့္ ဥပေဒၾကမ္း ေလးရပ္ဟာလည္း လက္ရွိ လႊတ္ေတာ္မွာ ေဆြးေႏြးေနၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ လူ႔အဖဲြ႕ အစည္းကို စည္း႐ံုး ေစမယ့္အစား ခဲြျခား ဆက္ဆံတဲ့ စိတ္ထားေတြ ေပၚေပါက္ လာေစတဲ့ အေၾကာင္း ေဖာ္ျပထား ပါတယ္။
ဒါ့အျပင္ သူရဲ႕ခရီးစဥ္ ေနာက္ပိုင္း ရွမ္းျပည္ အေရွ႕ေျမာက္ပိုင္း ကိုးကန္႔ ကိုယ္ပိုင္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး နယ္ေျမမွာလည္း အၾကမ္းဖက္မႈေတြ တိုးလာေနတဲ့ အတြက္ေၾကာင့္ အရပ္သားေတြကို အကာအကြယ္ ေပးဖို႔နဲ႔ လူသားခ်င္း စာနာမႈ အကူအညီေတြ ရရွိႏုိင္ဖို႔ လူ႔အခြင့္ အေရး ကိုယ္စားလွယ္က အုပ္စု အားလံုးကို သတိေပး ထားပါတယ္။ စီးပြားေရး၊ ဖြံ႔ၿဖိဳး တိုးတက္မႈဟာ ႏိုင္ငံတြင္းမွာ အခ်ဳိ႕အုပ္စု ေတြက ခံစားရၿပီး အမ်ားစုက ဆင္းရဲ မဲြေတြေနဆဲ ျဖစ္တဲ့အေၾကာင္း ေထာက္ျပ ထားပါတယ္။
ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္ေရး ေကာင္စီကို ေပးပို႔တဲ့ အစီရင္ခံစာ ထဲမွာ သူမကို အဲဒီ ေဒသတြင္းမွာ ရွိတဲ့ မူဆလင္ေတြက သူတို႔မွာ ေရြးခ်ယ္စရာ ၂ ခုပဲရွိတယ္လို႔ ေျပာတဲ့ အေၾကာင္း ေရးသား ထားပါတယ္။ တခုကေတာ့ ဒီမွာဆက္ေနၿပီး အေသ ခံမလား၊ ဒါမွမဟုတ္ ေလွနဲ႔ ပင္လယ္ထဲကို ထြက္ေျပး ရမလား ဆိုတာပဲ ျဖစ္တယ္လို႔ ေျပာၾကတယ္ ဆိုပါတယ္။
သမိုင္း တေလွ်ာက္ ပဋိပကၡေတြ ရင္ဆိုင္ ခဲ့ရတဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံ အေနနဲ႔ တည္ၿငိမ္ေရးနဲ႔ ပဋိပကၡ ျဖစ္ေစမယ့္ မေက်နပ္မႈ ေတြကို ေရွာင္ရွားၿပီး အစိုးရအေနနဲ႔ လူငယ္နဲ႔ အမ်ဳိးသမီးေတြ အပါအ၀င္ ေနာင္မ်ဳိးဆက္သစ္ ေတြရဲ႕ စြမ္းရည္ကို ျမႇင့္တင္ေပးဖို႔ ဦးစားေပးသင့္တယ္ လို႔လည္း တိုက္တြန္း ထားပါတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံ ဆိုင္ရာ လူ႔အခြင့္ အေရး အစီရင္ခံစာကို ေနာက္လ ဧၿပီလမွာ က်င္းပမယ့္ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္ အေရး ေကာင္စီမွာ တင္သြင္းမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
