ဘယ္သူက ကၽြန္ျဖစ္သလဲ
ေဌးလြင္ဦး
RB News
13.10.2012
ရခိုင္သမိုင္းပညာရွင္လို႔ ခံယူထားတဲ့ ေဒါက္တာေအးခ်မ္းက- ရခိုင္မွာ သမုိင္းအရ ရိုဟင္ဂ်ာ ဆိုတာ မရွိခဲ့ ဘူး၊ ရိုဟင္ဂ်ာ ဆိုတာ သမိုင္းလိမ္ေနသူေတြ ျဖစ္တယ္။ တစ္ကယ္ေတာ့သူတို႔က အဂၤလိပ္က လယ္ ကူလီ လုပ္ဘို႔ ေခၚယူခဲ့တဲ့ ကၽြန္ေတြသာ ျဖစ္တယ္ ဆိုၿပီး စြပ္စြဲ ေျပာဆိုခဲ့တယ္။
ဒီလုိဆိုရင္ ေဒါက္တာဘြဲ႔ ခံယူထားတဲ့ ဦးေအးခ်မ္းကို ေမးလိုပါတယ္။ ရခိုင္မွာ ရခိုင္ ဆိုတာေကာ ရွိခဲ့ပါ သ လား၊ ဘယ္ခုႏွစ္က စတင္ရွိခဲ့ပါသလဲ။ ဆိုတာမ်ားပါ။
ျမန္မာ့သမုိင္းကို ၾကည္ရင္- ဗမာသမိုင္းတစ္ခုတည္းကို ၾကည့္ၿပီး ေျပာေနလို႔ ျပည့္စံုမွာ မဟုတ္ပါ၊ မြန္တို႔ရဲ႔ သမိုင္း ရွမ္းတို႔ရဲ႔ သမိုင္း၊ ကခ်င္၊ ခ်င္း၊ ကရင္ စတဲ့ လူမ်ိဳးေပါင္းစံုရဲ႔ သမုိင္းမ်ားကိုလည္း ျပန္ၾကည့္ရမွာ ျဖစ္ပါ တယ္။ ဒီေတာ့မွ သမိုင္းေၾကာင္းနဲ႔ ႏိုင္ငံ ျဖစ္တည္လာမႈက ပိုမိုျပည့္စံုလာမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
အလားတူပဲ- ရခိုင္သမိုင္းကို ေဖၚျပရင္- ရခိုင္လူမ်ိဳးတစ္ခု ျဖစ္တည္မႈကိုသာ ေဖၚျပမယ္ဆိုရင္ ရခိုင္တို႔ရဲ႔ သမုိင္း တစ္ခုတည္ကိုသာ ေဖၚျပႏုိင္ခြင့္ ရွိပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ရခိုင္ေဒသ တစ္ခုလံုးကို ေဖၚျပတဲ့အခါ- ရခိုင္၊ ကမန္၊ ခမြီး၊ ၿမိဳ၊ ဒိုင္းနက္၊ ခ်င္း၊ ရိုဟင္ဂ်ာ တို႔ရဲ႔ သမုိင္းအားလံုးကို ေဖၚျပမွ ျပည့္စံုလာမွာပါ။
အခု ရခိုင္လုိ႔ ျဖစ္တည္ေနတဲ့ ေဒသဟာ မူရင္း အိႏၵိယ ဘေဂၤါနယ္ဘက္က ဆင္းသက္လာတဲ့ အာရီယာန္ မ်ိဳးႏြယ္မ်ားသာ ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ အခုအခ်ိန္ထိ ဘဂၤါလီ မ်က္ႏွာေပါက္လူနဲ႔ ရခိုင္ဗုဒၶဘာသာေပါင္း မ်ားစြာ ရွိေနပါ တယ္။ သူတို႔ေတြဟာ ဟိႏၵဴဘာသာ၀င္ေတြ ျဖစ္ခဲ့ၿပီး- စႁႏၵ-ဟိႏၵဴမင္းဆက္ကို ေ၀သာလီကို ထူေထာင္ခဲ့တယ္။ (စႁႏၵ ဆိုတာ လကို ကိုးကြယ္ပသသူ လို႔ အဓိပၸါယ္ကို ေပးပါတယ္။) ဘဂၤလီ ဟိႏၵဴ ေ၀သာလီဟာ ေရေၾကာင္း ခရီး ဆိပ္ကမ္းျဖစ္ခဲ့ၿပီး သူ႔ရဲ႔ အုပ္ခ်ဳပ္နယ္ဟာ ေျမာက္ပိုင္း စစ္တေကာင္း ထိ က်ယ္ျပန္႔ခဲ့တယ္။ ေနာက္ပိုင္း ေခတ္ မ်ားမွာ မဟာယနဗုဒၶ၀ါဒက ေ၀သာလီထိ ထိုးေဖါက္ လာခဲ့တယ္။ မဟာယန ဗုဒၶဘာသာ ျဖစ္ျဖစ္၊ ဟိႏၵဴ ျဖစ္ျဖစ္ အုပ္ခ်ဳပ္သူမ်ားက ဘဂၤလီ ဟိႏၵဴမ်ားသာ ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။(၁)
ျမန္မာလို႔ ေခၚအပ္တဲ့ လူမ်ိဳးစုမ်ားဟာ ေအဒီ ၁၀ ရာစုထိ ရခိုင္နယ္ထဲကို ပ်ံ႔ႏွ႔ံ၀င္ေရာက္ခဲ့ေသးဟန္ မရွိဘူး။(၂) ရခိုင္နယ္ထဲကို အခုေခတ္ရခိုင္လို႔ ေခၚတြင္တဲ့ လူမ်ိဳးစုေနာက္က ေနာက္အက်ဆံုး ၀င္ေရာက္ ခဲ့သူ မ်ား ျဖစ္ၿပီး(၃) သူတို႔ဟာ ရခိုင္ရိုးမႀကီးကို ၉ ရာစုေလာက္မွာမွ စတင္ေက်ာ္ျဖတ္ လာ ခဲ့ျခင္း ျဖစ္တယ္။(၄) သူတို႔ေတြက ဓည၀တီ ထဲမွာ ေက်းကၽြန္ေတြကို ေခၚတဲ့ အမည္ နာမ ျဖစ္ခဲ့ တယ္။ (၆) ေဒါက္တာ အက္ ဘီ ကနန္ဂိုက ရခိုင္ ဆိုတဲ့ အမည္နာမဟာ ဗမာမ်ား က ေပးတဲ့ အ မည္ျဖစ္ေၾကာင္း ေအဒီ ၁၂ နဲ႔ ၁၅ ရာစုမွ စကိုင္း ထူပါရံုေက်ာက္စာ မွာ ေတြ႔ရွိရ ပါတယ္။ ဒီေန ႔ေတြ႔ေန ရ တဲ့ ရခိုင္ ဘာသာ စကားမ်ိဳးကို အဲ့ဒီထက္ ေစာၿပီး ဘယ္ေက်ာက္စာ မွာမွ ေတြ႔ရွိရျခင္း မရွိပါ။
ထိုေခတ္အခါက ေခတ္ၿပိဳင္ေတြ႔ရတဲ့ ရခိုင္နယ္က ေက်ာက္စာေတြက ဘဂၤလီစာေတြသာ ျဖစ္ၿပီး သူတို႔ရဲ႔ ရိုးရာ ဓေလ့မ်ားဟာလလည္း ဘဂၤလီဓေလ့သာ ျဖစ္ေၾကာင္း ေတြ႔ရပါတယ္။(၇) (ေဖၚျပပါ က်မ္းၫႊန္း မ်ားအား ေအာက္မွ ဖတ္ပါ-)
ဒီလို ဆိုရင္ ဒီေန႔ ရခိုင္လူမ်ိဳးရယ္လို႔ ျဖစ္ေနတဲ့ လူမ်ိဳးရဲ႔ ျဖစ္တည္မႈကို ဆင္ျခင္ႏိုင္ပါတယ္။ သူတို႔ဟာ ဗမာမ်ိဳး ႏြယ္ ေတြျဖစ္တယ္။ ဒါေၾကာင့္လည္း ျမန္မာမ်ားက သူတို႔ကို သံကြဲျမန္မာစာရင္းမွာ တရား၀င္ ထည့္ထားတာပါ။ တစ္ကယ္ေတာ့ ရခိုင္ ဆိုတဲ့ လူမ်ိဳးဟာ ဗမာတစ္မ်ိဳးသာ ျဖစ္ၿပီး- ဗမာအုပ္စုခ်င္း ယွဥ္ၿပိဳင္ မႈရရံႈးနိမ့္ခဲ့လို႔ ေက်း ကၽြန္အျဖစ္ အလုပ္အေကၽြးျပဳရတဲ့ လူမ်ိဳးျဖစ္ခဲ့တယ္။ ေနာက္ပိုင္းမွာ လြတ္ေျမာက္ရာ အျဖစ္ ရိုးမႀကီးကို ေက်ာ္ ျဖတ္ၿပီး ရခိုင္နယ္ထဲကို ေရာက္လာသူမ်ား ျဖစ္ခဲ့ေၾကာင္း ထင္ရွားေနတယ္။
ဒါေၾကာင့္လည္း ဗမာမ်ား လိုက္လံတိုက္ခိုက္လို႔ လက္လွမ္းမမွီတဲ့ ေဒသရွိ ရခိုင္မ်ားက သူတို႔ကိုယ္ သူတို႔ ေက်း ကၽြန္အမည္ကို မခံယူဘဲ မာဂဓ (ေမာဂ္) လူမ်ိဳးလို႔ ခံယူထားေၾကာင္း ယေန႔ တုိင္ ေတြ႔ေန ရပါ တယ္။
အင္အားထြားလာတဲ့ ဗမာမင္းအဆက္ဆက္က သူ႔လူမ်ိဳးမ်ား ေနထိုင္ရာ ရခိုင္နယ္ကိုလည္း အုပ္ခ်ဳပ္ေရး နယ္ ခ်ဲ႔ ခ်င္လာခဲ့တယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဗမာဟာ ရခိုင္ကို အႀကိမ္ႀကိမ္ ၀င္ေရာက္ သိမ္းပိုက္ ခဲ့တယ္။ ဒီလို သိမ္းပိုက္မယ္ လုပ္ေဆာင္တိုင္းမွာ ေရာက္ရွိၿပီး ျဖစ္တဲ့ ဗမာ (ရခိုင္)မ်ားကို အားေပးေထာက္ ပ့ံေပးခဲ့တယ္။ ဘာသာေရး မိႈင္းနဲ႔ လူထုကို စည္းရံုး ခဲ့ေတာ့တယ္။ ေနာက္၀င္လာသူ အားႀကီး လာေတာ့ ေရွးလူ ဆီက ေျမလု၊ အာဏာလု ေရွးလူ မ်ားကို ေမာင္းထုတ္ျခင္း ဆုိတာ ကမၻာ့သမိုင္းမွာ မဆန္း က်ယ္လွ ပါ။ ေန ရာ တိုင္း ေဒသ တိုင္းမွာ ျဖစ္ပ်က္ခဲ့တာ ခ်ည္းပါပဲ။
ေနာက္ပိုင္းမွာ ရခိုင္ဟာ အာရီယာန္ လူမ်ိဳးမ်ားနဲ႔ မြန္ဂိုလီးယား အႏြယ္ ဗမာမ်ား လူမ်ိဳးေရာ ႁပြန္းသြား ခဲ့တယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဗမာၾသဇာလႊမ္းမိုးတဲ့ ေတာင္ပိုင္းရခိုင္မ်ားက ဗမာရုပ္ရည္နဲ႔ ဆင္တူေနၿပီး ဘဂၤလီ-ဟိႏၵဴၾသဇာ လႊမ္းမိုး တဲ့ ေျမာက္ပိုင္းေဒသက ဘဂၤလီရုပ္ရည္ ဆင္တူေနေၾကာင္းလည္း ဒီေန႔ထိ ေတြ႔ေန ရပါတယ္။
သမုိင္းဆိုတာ လိုက္ေလရႈပ္ေလ ရႈပ္ႏိုင္ေပမယ့္- လက္ရွိ ျဖစ္တည္ေနတဲ့ လူေတြရဲ႔ ရိုးရာ ဓေလ့၊ ရုပ္ရည္ မ်ား က သက္ေသအျဖစ္ ဒီေန႔ထိ ရွိသေနသလို- တူးေဖၚရရွိတဲ့ ေခတ္ေဟာင္း ရခိုင္ေက်ာက္စာ မ်ားသည္ လည္း ဘဂၤလီ စာမ်ား ျဖစ္ေၾကာင္း သက္ေသအျဖစ္ ရွိေနပါတယ္။--
ဒါေတြကို သမိုင္းပညာရွင္လို႔ ခံယူထားတဲ့ ဦးခ်မ္းေအးလို ပုဂၢိဳလ္က မသိဟန္ျပဳ ေနတာ မဆန္းက်ယ္ပါ။ သူ အေနနဲ႔ သူဟာ ေနာက္ပိုင္း၀င္လာသူ မ်ိဳးႏြယ္ ေရွးဗမာမ်ားရဲ႔ ေက်းကၽြန္ျဖစ္ခဲ့တဲ့ (ဗမာ-ရခိုင္) ျဖစ္ေၾကာင္း ရုပ္ရည္က သက္ေသခံေနပါတယ္။ ေနာက္၀င္လာသူမ်ားက ေရွးလူမ်ားကို ေမာင္းထုတ္တာ၊ အာဏာလု တာ မြန္ နဲ႔ ဗမာမ်ားရဲ႔ သမုိင္းကို သိထားသူတိုင္း ဆင္ျခင္လို႔ ရပါတယ္။
[1] M.S. Collis, Arakan’s place in the civilization of the Bay, Journal of the Burma Research Society, 50th Anniversary publications No.2, Rangoon, 1960, P. 486.
[2] D.G.E Hall, A history of South East Asia, New York, 1968, p.389.
[3] Towards Understanding Arakan History, unpublished. In Pamela Gutman; Ancient Arakan, pp. 16-17
[4] Pamela Gutman, “Burma’s Lost Kingdom” Orchid Press, Bangkok, 2001, p.5.
[5] Towards Understanding Arakan History, unpublished in Chapter XIII
[6] Towards Understanding Arakan History, unpublished. In Pamela Gutman; Ancient Arakan, pp. 16-17
[7] Towards Understanding Arakan History, unpublished in Chapter XIII
ရခုိိင္သမုိင္းကုိ ေရးခဲ့တဲ့ ေမာရစ္ေကာလိခ္က `` အာရ္ကန္ျပည္ေျမာက္ပုိင္းေဒသဟု ေခၚတြင္ေသာ ေဒသ သည္ ေအဒီ ၈ ရာစုမတုိင္မီ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာကတည္းက ဟိႏၵဴမင္းဆက္ တုိ႕ စုိးစံရာေဒသျဖစ္ခဲ့သည္။ ``ေအဒီ ၇၈၈ တြင္ `ခ်န္ျဒာမင္းဆက္´ အသစ္ကုိ `ေဗြဆာ လီ´ၿမိဳ႕၌ စတင္တည္ေထာင္ခဲ့သည္။´´ လုိ႕ သမုိင္းမွာ အထင္အရွားရိွခဲ့တာပါ။ ရွစ္ေသာင္း ဘုရားေစတီအ၀င္၀မွာ သံသာကရစ္ဘာသာနဲ႕ ေရးထုိး ထားခဲ့တဲ့ ကဗ်ည္းစာတန္း `အနႏၵခ်န္ျဒေက်ာက္စာ´ ဟာ ရခုိင္ေက်ာက္စာ မဟုတ္ပါဘူး။ `အနႏၵခ်န္ျဒ မင္း´ ေရးထုိးခဲ့တဲ့ ဟိႏၵဴ ဘဂၤလီမင္းရဲ့ ေက်ာက္စာပါ။ လိမ္လုိ႕မရပါဘူး။ ဓညဗတီ (ဓည၀တီ)၊ ေဗြဆာလီ (ေ၀သာလီ)၊ မာဂဗတီ(မာဂ၀တီ)၊ စီရိဂုတၱ၊ စီလာဂီရိ၊ ရာဂ်ပဘာတ စတဲ့နာမည္ ေတြဟာလည္း ဘဂၤ လားဟိႏၵဴေတြရဲ့နာမည္ေတြပါ။ ရခုိင္နာမည္ေတြ တစ္ခုမွမပါပါဘူး။ မ်က္ကန္းရခုိင္မ်ဳိးခ်စ္ သမုိင္းလိမ္ ဆရာေတြက စိတ္ကူးယဥ္ဆန္တဲ့ ပံုျပင္ရာဇ၀င္ေတြနဲ႕ ေရးသားမွတ္တမ္းထားခ်က္ေတြက ေက်ာက္စာ ေတြထဲက သမုိင္းမွတ္တမ္းေတြကုိေတာ့ ေဖ်ာက္ဖ်က္ပစ္လုိ႕မရပါဘူး။ ေပ်ာက္ကြယ္သြားေအာင္ မလုပ္ ႏုိင္ဘူးဆုိတာကုိ သမုိင္းလိမ္ၿပီး၊ လူမ်ဳိးတုန္းေပ်ာက္ကြယ္သြားေအာင္လုပ္ခ်င္တဲ့ ရခုိင္အၾကမ္းဖက္ ေသာင္းက်န္းသူမ်ား သိေစခ်င္ပါတယ္။