ရိုဟင္ဂ်ာမ်ားအေပၚ လူမ်ိဳးတုန္းသတ္ျဖတ္မႈနဲ႔ ျမန္မာလုံၿခဳံေရးတပ္ အျပစ္ရွိႏိုင္ဟု ယူအန္ ေျပာၾကား
 |
| (ဓါတ္ပုံ - Reuters) |
5.12.2017
ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္း ေနထိုင္ၾကတဲ့ ရိုဟင္ဂ်ာ လူမ်ိဳးစုအေပၚ လူမ်ိဳးတုန္းသတ္ျဖတ္မႈ (Genocide) က်ဴးလြန္တယ္ဆိုတဲ့ စြဲခ်က္အေပၚ ျမန္မာလံုျခံဳေရးတပ္က အျပစ္ရွိႏိုင္တယ္လို႔ ကုလသမဂၢရဲ႕ လူ႔အခြင့္အေရးဆိုင္ရာ ထိပ္တန္းအရာရွိက ေျပာၾကားလိုက္ပါတယ္။ ဒုကၡသည္ေတြ ေနရပ္ျပန္ပို႔ေရးအတြက္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္နဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံအၾကား သေဘာတူထားေပမယ့္ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္းမွ ရိုဟင္ဂ်ာေတြ ဆက္လက္ထြက္ေျပးေနရတာကိုလည္း ေထာက္ျပေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။
ေလ့လာေစာင့္ၾကည့္မႈေတြ ေဒသအတြင္းမွာ အခိုင္အမာ မရွိဘဲ ၿပီးခဲ့တဲ့ ၾသဂုတ္လေနာက္ပိုင္းမွ ထြက္ေျပးလြတ္ေျမာက္လာတဲ့ ရိုဟင္ဂ်ာ ၆၂၆၀၀၀ အနက္မွ တစ္ဦးတစ္ေယာက္ကမွ ျမန္မာအစိုးရရဲ႕ ဒုကၡသည္ေနရပ္ျပန္ပို႔ေရးအစီအစဥ္ကို လက္မခံသင့္ဘူးလို႔ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရးဆိုင္ရာ မဟာမင္းႀကီး Zeid Ra‘ad al-Hussein ေျပာပါတယ္။
ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီက ျမန္မာကိုယ္စားလွယ္ ဦးထင္လင္းကေတာ့ ျမန္မာအစိုးရဟာ ဒုကၡသည္ေတြ ၂ လအတြင္း ေနရပ္ျပန္ေရးအတြက္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္နဲ႔ ညွိႏႈိင္းေဆာင္ရြက္ေနပါတယ္၊ ဒုကၡသည္စခန္းေတြမွာ ေနရာခ်ေပးမွာ မဟုတ္ဘူးလို႔ ေျပာေနပါတယ္။
ဘဂၤလားေဒ့ရွ္က ဆင့္ေခၚတဲ့ ဂ်နီဗာ က ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီ ရဲ႕ အထူးအစည္းအေ၀းမွာ လူ႔အခြင့္အေရးဆိုင္ရာ မဟာမင္းႀကီးက ေျပာတာျဖစ္ပါတယ္။ အရင္ကလည္း ရိုဟင္ဂ်ာေတြအေပၚ က်ဴးလြန္တာဟာ သင္ရိုးညြန္းတန္းဝင္ လူမ်ိဳးတုန္း သန္႔စင္ရွင္းလင္းတဲ့ (Ethnic Cleansing) အမႈကိစၥျဖစ္တယ္လို႔ ေျပာဖူးပါတယ္။
“ခိုင္မာတဲ့ အစီအရင္ခံစာေတြအရ ရိုဟင္ဂ်ာေတြအေပၚက်ဴးလြန္တာဟာ လူသားမဆန္တဲ့ ၾကမ္းတမ္းခက္ထန္တဲ့ လုပ္ရပ္ေတြျဖစ္တယ္။ အိမ္ေတြထဲမွာ လူေတြပိတ္ျပီး အရွင္လတ္လတ္ မီးရွဳိ႕သတ္တယ္။ ကေလးလူၾကီးမေရြး သတ္တယ္။ ထြက္ေျပးေနတဲ့ လူအုပ္ႀကီးထဲကို ေသနတ္နဲ႔ သိမ္းက်ံဳးပစ္ခတ္တယ္။ အမ်ိဳးသမီးေတြေရာ မိန္းကေလးငယ္ေတြကိုပါ မုဒိမ္းက်င့္တယ္။ အိမ္ေတြ၊ ေက်ာင္းေတြ၊ ေစ်းေတြ၊ ဗလီဝတ္ေက်ာင္းေတြကို မီးရွဳိ႕ဖ်က္ဆီးတယ္” လို႔ သူက အျဖစ္အပ်က္ကို တင္ျပေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။
“ေျပာ…လူမ်ိဳးတုန္းသတ္ျဖတ္တဲ့ (Genocide) လကၡဏာေတြမရွိပါဘူးလို႔ ဘယ္သူေျပာႏိုင္လဲ” လို႔ အဖြဲ႕ဝင္ႏိုင္ငံ ၄၇ ႏိုင္ငံပါဝင္တဲ့ အစည္းအေဝးမွာ ေမးခြန္းထုတ္ ေျပာဆိုခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။
ဒီျပစ္မႈ က်ဴးလြန္သူေတြကို စံုစမ္းေဖာ္ထုတ္ေပးရာမွာ အေထာက္အကူျပဳေစမယ့္ ယႏၱရားေတြေရးဆြဲခ်မွတ္ေပးဖို႔ လူ႔အခြင့္အေရး ေကာင္စီကတဆင့္ ကုလသမဂၢ အေထြေထြညီလာခံထံ တင္သြင္းဖို႔ကိုလည္း တိုက္တြန္းခဲ့ပါတယ္။
ရိုဟင္ဂ်ာေတြအေပၚ အၾကမ္းဖက္က်ဴးလြန္မႈေတြ၊ မုဒိမ္းက်င့္မႈေတြ က်ဴးလြန္ၾကတဲ့ အစိုးရလံုျခံဳေရးတပ္ေတြ၊ အရပ္သားေတြအေပၚ အျပစ္ေပးအေရးယူတာ မရွိသေလာက္ျဖစ္ေနတယ္လို႔ သူကဆက္ေျပာပါတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ အခ်က္အလက္ရွာေဖြေရးလုပ္ငန္းစဥ္ကို ဦးေဆာင္ေနတဲ့ Marzuki Darusman ကလည္း “သက္ေသရွိတဲ့ေနရာေတြကို ဦးတည္ေဖာ္ထုတ္သြားမွာပါ၊ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္က စၿပီး ျဖစ္ပ်က္ခဲ့တာေတြကို အလံုးစံု ေဖာ္ထုတ္ဖို႔ ဦးတည္ လုပ္ေဆာင္ေနပါတယ္” လို႔ ဗီဒီယိုဖိုင္ကတဆင့္ ေျပာပါတယ္။
သူ႔အဖြဲ႕ဟာ Cox’s Bazar ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ မွာရွိတဲ့ ကေလးငယ္ေတြအပါအဝင္ ရိုဟင္ဂ်ာ ဒုကၡသည္ေတြကို ဆက္သြယ္ေမးျမန္းထားၿပီး ဒုကၡသည္ေတြဟာ အလြန္းၾကမ္းတမ္းတဲ့ အၾကမ္းဖက္မႈဒဏ္ေတြကို ျဖတ္သန္းလာခဲ့ရတယ္၊ ဒုကၡသည္ေတြဆီမွာ စိတ္ေျခာက္ျခားမႈေတြရဲ႕ အရိပ္အေယာင္ေတြ ေတြ႔ျမင္ေနရတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
ရခုိင္ျပည္နယ္အတြင္း ဝင္ေရာက္ၿပီး စံုစမ္းစစ္ေဆးႏိုင္ခြင့္ကို ျမန္မာအစိုးရက ခြင့္မျပဳထားေပမယ့္ ၂၀၁၈ ခုႏွစ္အစပိုင္းေလာက္မွာ ဝင္ေရာက္စံုစမ္းခြင့္ရလိမ့္မယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ေၾကာင္းလည္း သူကေျပာပါတယ္။
“ရင္နင့္စရာေကာင္းၿပီး ေၾကာက္မက္ဖြယ္ေကာင္းတဲ့ လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာ အၾကမ္းဖက္ေစာ္ကားသတ္ျဖတ္မႈေတြကို လုပ္ေဆာင္တဲ့ အေၾကာင္းေတြၾကားသိရတယ္။ ဒါေတြဟာ ဘာသာေရး၊ လူမ်ိဳးေရးအေပၚ အေျခခံၿပီး အမုန္းစိတ္ေတြနဲ႔ ေသြးေအးေအးလုပ္ေဆာင္ေနၾကတယ္” လို႔ ကုလသမဂၢ အေထြေထြအတြင္းေရးမွဴးရဲ႕ လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာအၾကမ္းဖက္မႈဆိုင္ရာ အထူးကိုယ္စားလွယ္ Pramila Patten က လြတ္ေျမာက္လာသူေတြနဲ႔ ေတြ႕ဆံုေမးျမန္းၿပီးတဲ့ေနာက္မွာ ေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။
ဒီျပစ္မႈေတြမွာ “မုဒိမ္းက်င့္တာေတြ၊ စစ္သားေတြက စုေပါင္း မုဒိမ္းက်င့္တာေတြ၊ လူေရွ႕မွာ ကိုယ္လံုးတီးခၽြတ္ျပခိုင္းတာေတြ၊ အရွက္ခြဲတာေတြ၊ လိင္ဆက္ဆံဖို႔ စစ္တပ္အတြင္း ကၽြန္ျပဳ ဖမ္းခ်ဳပ္ထားတာေတြ ပါဝင္တယ္” လို႔ Patten က ေျပာပါတယ္။
ျမန္မာအစိုးရကေတာ့ ရိုဟင္ဂ်ာေတြကို သတ္ျဖတ္တာ မလုပ္ဘူးလို႔ ျငင္းဆိုေနပါတယ္။ ဒီကိစၥေတြအေပၚ ျမန္မာ ကိုယ္စားလွယ္ ဦးထင္လင္းက “လူေတြက သူတို႔ ေျပာခ်င္တာေျပာတယ္၊ တခါတေလ သူမ်ားက ေျပာခိုင္းတာကို ေျပာတယ္” လို႔ ေျပာဆိုပါတယ္။
‘လူမ်ိဳးတုန္းသတ္ျဖတ္မႈ (Genocide) ဆိုတာ ႏိုင္ငံသားတစ္စု၊ လူမ်ိဳးစု၊ လူမ်ိဳးႏြယ္စု သို႔မဟုတ္ ဘာသာဝင္တစ္စုကို အားလံုးေသာ္လည္းေကာင္း၊ တစ္စိတ္တစ္ပိုင္းေသာ္လည္းေကာင္း ဖ်က္ဆီးဖို႔ ရည္ရြယ္ခ်က္ရွိရွိလုပ္ေဆာင္တဲ့ လုပ္ရပ္ကို ဆိုလိုတယ္’ လို႔ ကုလသမဂၢက အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုပါတယ္။ ကုလသမဂၢ သေဘာတူညီခ်က္အရ ဒီလို လူမ်ိဳးတုန္းသတ္ျဖတ္မႈ လုပ္ရပ္ေတြကို ရပ္တန္႔ေစဖို႔ ႏိုင္ငံတိုင္းမွာတားျမစ္ရမယ့္တာဝန္ရွိတယ္၊ က်ဴးလြန္သူေတြကို အျပစ္ေပးအေရးယူရမယ့္တာဝန္ရွိပါတယ္။
Reuters သတင္းမွာေဖာ္ျပထားတဲ့ “Myanmar forces may be guilty of genocide against Rohingya, U.N. says” ကို O’Laie Manzu မွ ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ဘာသာျပန္ထားတာျဖစ္ပါတယ္။
ေလ့လာေစာင့္ၾကည့္မႈေတြ ေဒသအတြင္းမွာ အခိုင္အမာ မရွိဘဲ ၿပီးခဲ့တဲ့ ၾသဂုတ္လေနာက္ပိုင္းမွ ထြက္ေျပးလြတ္ေျမာက္လာတဲ့ ရိုဟင္ဂ်ာ ၆၂၆၀၀၀ အနက္မွ တစ္ဦးတစ္ေယာက္ကမွ ျမန္မာအစိုးရရဲ႕ ဒုကၡသည္ေနရပ္ျပန္ပို႔ေရးအစီအစဥ္ကို လက္မခံသင့္ဘူးလို႔ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရးဆိုင္ရာ မဟာမင္းႀကီး Zeid Ra‘ad al-Hussein ေျပာပါတယ္။
ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီက ျမန္မာကိုယ္စားလွယ္ ဦးထင္လင္းကေတာ့ ျမန္မာအစိုးရဟာ ဒုကၡသည္ေတြ ၂ လအတြင္း ေနရပ္ျပန္ေရးအတြက္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္နဲ႔ ညွိႏႈိင္းေဆာင္ရြက္ေနပါတယ္၊ ဒုကၡသည္စခန္းေတြမွာ ေနရာခ်ေပးမွာ မဟုတ္ဘူးလို႔ ေျပာေနပါတယ္။
ဘဂၤလားေဒ့ရွ္က ဆင့္ေခၚတဲ့ ဂ်နီဗာ က ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီ ရဲ႕ အထူးအစည္းအေ၀းမွာ လူ႔အခြင့္အေရးဆိုင္ရာ မဟာမင္းႀကီးက ေျပာတာျဖစ္ပါတယ္။ အရင္ကလည္း ရိုဟင္ဂ်ာေတြအေပၚ က်ဴးလြန္တာဟာ သင္ရိုးညြန္းတန္းဝင္ လူမ်ိဳးတုန္း သန္႔စင္ရွင္းလင္းတဲ့ (Ethnic Cleansing) အမႈကိစၥျဖစ္တယ္လို႔ ေျပာဖူးပါတယ္။
“ခိုင္မာတဲ့ အစီအရင္ခံစာေတြအရ ရိုဟင္ဂ်ာေတြအေပၚက်ဴးလြန္တာဟာ လူသားမဆန္တဲ့ ၾကမ္းတမ္းခက္ထန္တဲ့ လုပ္ရပ္ေတြျဖစ္တယ္။ အိမ္ေတြထဲမွာ လူေတြပိတ္ျပီး အရွင္လတ္လတ္ မီးရွဳိ႕သတ္တယ္။ ကေလးလူၾကီးမေရြး သတ္တယ္။ ထြက္ေျပးေနတဲ့ လူအုပ္ႀကီးထဲကို ေသနတ္နဲ႔ သိမ္းက်ံဳးပစ္ခတ္တယ္။ အမ်ိဳးသမီးေတြေရာ မိန္းကေလးငယ္ေတြကိုပါ မုဒိမ္းက်င့္တယ္။ အိမ္ေတြ၊ ေက်ာင္းေတြ၊ ေစ်းေတြ၊ ဗလီဝတ္ေက်ာင္းေတြကို မီးရွဳိ႕ဖ်က္ဆီးတယ္” လို႔ သူက အျဖစ္အပ်က္ကို တင္ျပေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။
“ေျပာ…လူမ်ိဳးတုန္းသတ္ျဖတ္တဲ့ (Genocide) လကၡဏာေတြမရွိပါဘူးလို႔ ဘယ္သူေျပာႏိုင္လဲ” လို႔ အဖြဲ႕ဝင္ႏိုင္ငံ ၄၇ ႏိုင္ငံပါဝင္တဲ့ အစည္းအေဝးမွာ ေမးခြန္းထုတ္ ေျပာဆိုခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။
ဒီျပစ္မႈ က်ဴးလြန္သူေတြကို စံုစမ္းေဖာ္ထုတ္ေပးရာမွာ အေထာက္အကူျပဳေစမယ့္ ယႏၱရားေတြေရးဆြဲခ်မွတ္ေပးဖို႔ လူ႔အခြင့္အေရး ေကာင္စီကတဆင့္ ကုလသမဂၢ အေထြေထြညီလာခံထံ တင္သြင္းဖို႔ကိုလည္း တိုက္တြန္းခဲ့ပါတယ္။
ရိုဟင္ဂ်ာေတြအေပၚ အၾကမ္းဖက္က်ဴးလြန္မႈေတြ၊ မုဒိမ္းက်င့္မႈေတြ က်ဴးလြန္ၾကတဲ့ အစိုးရလံုျခံဳေရးတပ္ေတြ၊ အရပ္သားေတြအေပၚ အျပစ္ေပးအေရးယူတာ မရွိသေလာက္ျဖစ္ေနတယ္လို႔ သူကဆက္ေျပာပါတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ အခ်က္အလက္ရွာေဖြေရးလုပ္ငန္းစဥ္ကို ဦးေဆာင္ေနတဲ့ Marzuki Darusman ကလည္း “သက္ေသရွိတဲ့ေနရာေတြကို ဦးတည္ေဖာ္ထုတ္သြားမွာပါ၊ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္က စၿပီး ျဖစ္ပ်က္ခဲ့တာေတြကို အလံုးစံု ေဖာ္ထုတ္ဖို႔ ဦးတည္ လုပ္ေဆာင္ေနပါတယ္” လို႔ ဗီဒီယိုဖိုင္ကတဆင့္ ေျပာပါတယ္။
သူ႔အဖြဲ႕ဟာ Cox’s Bazar ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ မွာရွိတဲ့ ကေလးငယ္ေတြအပါအဝင္ ရိုဟင္ဂ်ာ ဒုကၡသည္ေတြကို ဆက္သြယ္ေမးျမန္းထားၿပီး ဒုကၡသည္ေတြဟာ အလြန္းၾကမ္းတမ္းတဲ့ အၾကမ္းဖက္မႈဒဏ္ေတြကို ျဖတ္သန္းလာခဲ့ရတယ္၊ ဒုကၡသည္ေတြဆီမွာ စိတ္ေျခာက္ျခားမႈေတြရဲ႕ အရိပ္အေယာင္ေတြ ေတြ႔ျမင္ေနရတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
ရခုိင္ျပည္နယ္အတြင္း ဝင္ေရာက္ၿပီး စံုစမ္းစစ္ေဆးႏိုင္ခြင့္ကို ျမန္မာအစိုးရက ခြင့္မျပဳထားေပမယ့္ ၂၀၁၈ ခုႏွစ္အစပိုင္းေလာက္မွာ ဝင္ေရာက္စံုစမ္းခြင့္ရလိမ့္မယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ေၾကာင္းလည္း သူကေျပာပါတယ္။
“ရင္နင့္စရာေကာင္းၿပီး ေၾကာက္မက္ဖြယ္ေကာင္းတဲ့ လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာ အၾကမ္းဖက္ေစာ္ကားသတ္ျဖတ္မႈေတြကို လုပ္ေဆာင္တဲ့ အေၾကာင္းေတြၾကားသိရတယ္။ ဒါေတြဟာ ဘာသာေရး၊ လူမ်ိဳးေရးအေပၚ အေျခခံၿပီး အမုန္းစိတ္ေတြနဲ႔ ေသြးေအးေအးလုပ္ေဆာင္ေနၾကတယ္” လို႔ ကုလသမဂၢ အေထြေထြအတြင္းေရးမွဴးရဲ႕ လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာအၾကမ္းဖက္မႈဆိုင္ရာ အထူးကိုယ္စားလွယ္ Pramila Patten က လြတ္ေျမာက္လာသူေတြနဲ႔ ေတြ႕ဆံုေမးျမန္းၿပီးတဲ့ေနာက္မွာ ေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။
ဒီျပစ္မႈေတြမွာ “မုဒိမ္းက်င့္တာေတြ၊ စစ္သားေတြက စုေပါင္း မုဒိမ္းက်င့္တာေတြ၊ လူေရွ႕မွာ ကိုယ္လံုးတီးခၽြတ္ျပခိုင္းတာေတြ၊ အရွက္ခြဲတာေတြ၊ လိင္ဆက္ဆံဖို႔ စစ္တပ္အတြင္း ကၽြန္ျပဳ ဖမ္းခ်ဳပ္ထားတာေတြ ပါဝင္တယ္” လို႔ Patten က ေျပာပါတယ္။
ျမန္မာအစိုးရကေတာ့ ရိုဟင္ဂ်ာေတြကို သတ္ျဖတ္တာ မလုပ္ဘူးလို႔ ျငင္းဆိုေနပါတယ္။ ဒီကိစၥေတြအေပၚ ျမန္မာ ကိုယ္စားလွယ္ ဦးထင္လင္းက “လူေတြက သူတို႔ ေျပာခ်င္တာေျပာတယ္၊ တခါတေလ သူမ်ားက ေျပာခိုင္းတာကို ေျပာတယ္” လို႔ ေျပာဆိုပါတယ္။
‘လူမ်ိဳးတုန္းသတ္ျဖတ္မႈ (Genocide) ဆိုတာ ႏိုင္ငံသားတစ္စု၊ လူမ်ိဳးစု၊ လူမ်ိဳးႏြယ္စု သို႔မဟုတ္ ဘာသာဝင္တစ္စုကို အားလံုးေသာ္လည္းေကာင္း၊ တစ္စိတ္တစ္ပိုင္းေသာ္လည္းေကာင္း ဖ်က္ဆီးဖို႔ ရည္ရြယ္ခ်က္ရွိရွိလုပ္ေဆာင္တဲ့ လုပ္ရပ္ကို ဆိုလိုတယ္’ လို႔ ကုလသမဂၢက အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုပါတယ္။ ကုလသမဂၢ သေဘာတူညီခ်က္အရ ဒီလို လူမ်ိဳးတုန္းသတ္ျဖတ္မႈ လုပ္ရပ္ေတြကို ရပ္တန္႔ေစဖို႔ ႏိုင္ငံတိုင္းမွာတားျမစ္ရမယ့္တာဝန္ရွိတယ္၊ က်ဴးလြန္သူေတြကို အျပစ္ေပးအေရးယူရမယ့္တာဝန္ရွိပါတယ္။
Reuters သတင္းမွာေဖာ္ျပထားတဲ့ “Myanmar forces may be guilty of genocide against Rohingya, U.N. says” ကို O’Laie Manzu မွ ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ဘာသာျပန္ထားတာျဖစ္ပါတယ္။
