႐ိုဟင္ဂ်ာေတြအေပၚ ရာဇဝတ္မႈ က်ဴးလြန္ခ့ဲတ့ဲ ျမန္မာစစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေတြကုိ အေမရိကန္အစုိးရက စီးပြားေရးဒဏ္ခတ္ အေရးယူမႈေတြ စတင္
RB News
22.12.2017
ကမာၻတစ္လႊားက ဆိုးဆိုးဝါးဝါး လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္သူ ၁၃ ဦးကုိ အေမရိကန္ႏိုင္ငံက စီးပြားေရးဒဏ္ခတ္ အေရးယူခ့ဲမႈမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံဖက္ကေတာ့ အေနာက္ပိုင္းတုိင္း စစ္ဌာနခ်ဳပ္တိုင္းမွဴးေဟာင္း ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေမာင္ေမာင္စိုး ပါဝင္လာပါတယ္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေမာင္ေမာင္စုိးဟာ ရခိုင္ျပည္နယ္က အရပ္သား႐ိုဟင္ဂ်ာေတြအေပၚ တရားလက္လြန္ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္ခ့ဲတ့ဲ စစ္ဆင္ေရးေတြကုိ တာဝန္ယူခ့ဲတယ္လို႔ အေမရိကန္ ဘ႑ာေရးဝန္ႀကီးဌာနရဲ႕ မေန႔က ထုတ္ျပန္ခ်က္ထဲမွာ ပါရိွပါတယ္။
ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေမာင္ေမာင္စုိးကုိ အခုလုိ စီးပြားေရး ဒဏ္ခတ္ အေရးယူလုိက္ျခင္းဟာ ရခုိင္ျပည္နယ္မွာ အရပ္သား႐ိုဟင္ဂ်ာေတြအေပၚ ဆိုးဆိုးရြားရြား လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္ေနတ့ဲ ျမန္မာစစ္တပ္ရဲ႕လုပ္ရပ္အေပၚ အေမရိကန္အစုိးရအေနနဲ႔ စိတ္ပ်က္မိေၾကာင္းကုိ လက္ေတြ႕ျပသလိုက္တာျဖစ္ၿပီး အရပ္သား႐ိုဟင္ဂ်ာေတြအေပၚ ျမန္မာစစ္တပ္က ႀကီးႀကီးမားမား လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္ေနတာေတြကုိ အေမရိကန္ႏိုင္ငံအေနနဲ႔ ဘယ္လုိမွ လက္ခံမွာမဟုတ္ဘူးလုိ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံဆုိင္ရာ အေမရိကန္သံမွဴးေဟာင္း Priscilla Clapp က ေျပာပါတယ္။
ၾကာသပေတးေန႔က လက္မွတ္ေရးထိုး ထုတ္ျပန္လိုက္တဲ့ သမၼတ Donald Trump ရဲ႕ အမိန္႔အရ ဒဏ္ခတ္မႈ ခ်မွတ္ခံလိုက္ရသူေတြအေနနဲ႔ အေမရိကန္ႏိုင္ငံမွာ ပိုင္ဆိုင္မႈေတြရွိေနရင္ ခ်ိတ္ပိတ္ခံရမွာ ျဖစ္ၿပီး အေမရိကန္နဲ႔ ႏုိင္ငံတကာ ေငြေၾကးစနစ္ အသုံးျပဳမႈမွာလည္း အကန္႔အသတ္ျပဳျခင္းေတြ ခံရမွာျဖစ္ပါတယ္။
ရခုိင္ျပည္နယ္က အရပ္သား ရိုဟင္ဂ်ာေတြအေပၚ ဥပေဒမဲ့သတ္ျဖတ္မႈ၊ အမ်ဳိးသမီးေတြအေပၚ လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာ အႏုိင္က်င့္ေစာ္ကားမႈ၊ တရားလက္လြန္ ဖမ္းဆီးမႈေတြအပါအဝင္ ဆိုးရြားလြန္းတ့ဲ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ျမန္မာအစုိးရမွာ တာဝန္ရွိေၾကာင္း ခိုင္လံုတဲ့ အေထာက္အထားေတြ ေတြ႔ရွိခဲ့တာေၾကာင့္ အခုလို ဒဏ္ခတ္အေရးယူမႈ စတင္ရတာ ျဖစ္တယ္လို႔ မေန႔က အိမ္ျဖဴေတာ္က ထုတ္ျပန္တဲ့ ေၾကညာခ်က္မွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေမာင္ေမာင္စုိးကုိ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုက အခုလုိ ဒဏ္ခတ္ အေရးယူ လုိက္တာဟာ အေရးပါတဲ့ ေျခလွမ္းတစ္ရပ္ ျဖစ္ေၾကာင္း လူ႔အခြင့္အေရးေစာင့္ၾကည့္ေရး အဖြဲ႔ (HRW) က အာရွေရးရာ ညြန္ၾကားေရးမွဴး John Sifton က ေျပာပါတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံကေန ဘဂၤလားေဒ႐ွ္႕ဖက္ျခမ္းကုိ က်ည္ဆံဒဏ္ရာအပါအဝင္ တျခားဒဏ္ရာဒဏ္ခ်က္ေတြနဲ႔အတူ ထြက္ေျပးခိုလံႈလာတ့ဲ ဒုကၡသည္ေတြကေတာ့ ေဒသခံဗုဒၶဘာသာဝင္ေတြအုပ္စုေတြနဲ႔ ျမန္မာစစ္သားေတြ လက္တြဲညီညီနဲ႔ သူတို႔ရဲ႕ ရြာေတြကုိ မီးရိႈ႕ခ့ဲၾကတာျဖစ္ေၾကာင္း၊ အရပ္သားေတြကုိ ပစ္မွတ္ထား တိုက္ခိုက္သတ္ျဖတ္ခ့ဲေၾကာင္း၊ အမ်ဳိးသမီးေတြကုိ အဓမၼျပဳက်င့္ေၾကာင္း စတ့ဲ သူတို႔ေတြ႕ၾကံဳရင္ဆိုင္ခ့ဲရတာေတြကုိ ထြက္ဆိုလ်က္ရိွေနပါတယ္။
ဩဂုတ္လ ၂၅ ရက္ေန႔တြင္ ျဖစ္ပြားခ့ဲတ့ဲ အေရးခင္းေနာက္ပိုင္း ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ အျပစ္မ့ဲ ႐ိုဟင္ဂ်ာအရပ္သားေပါင္း ၆၇၀၀ ေက်ာ္ သတ္ျဖတ္ခံခ့ဲရတယ္လို႔ MSF က ၿပီးခ့ဲတ့ဲအပတ္က အစီရင္ခံစာထုတ္ျပန္ခ့ဲပါတယ္။ လူေပါင္း ၇ သိန္းနီးပါးဟာ အိုးအိမ္ေတြ မီးရိႈ႕ခံရၿပီး ဘဂၤလားေဒ႐ွ္႕ဖက္ျခမ္းကုိ အသက္လုၿပီး ထြက္ေျပးလာခ့ဲရျခင္း၊ အမ်ဳိးသမီးေတြ အဓမၼအႏိုင္က်င့္ခံရျခင္း စတ့ဲ စစ္တပ္ရဲ႕ လူမဆန္တ့ဲ က်ဴးလြန္မႈေတြဟာ သင္႐ိုးၫႊန္းတမ္းမွာ ဥပမာျပစရာ လူမ်ဳိးစုအလိုက္ သုတ္သင္႐ွင္းလင္းေရး လုပ္ေဆာင္မႈျဖစ္တယ္လို႔ ကမာၻ႕ကုလသမဂၢကအဖြဲ႔က ႏိုဝင္ဘာလ ၂၂ ရက္ေန႔မွာ အတိအလင္း ေျပာၾကားခ့ဲပါတယ္။
ျမန္မာအစုိးရကေတာ့ အေနာက္ပုိင္းတုိင္းမွဴး ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေမာင္ေမာင္စိုးကို ၿပီးခဲ့တဲ့ ႏိုဝင္ဘာလထဲမွာ အဆိုပါ ရာထူးက ဖယ္ရွားခ့ဲၿပီး သူ႔ေနရာမွာ ဗိုလ္မွဴးခ်ဳပ္စိုးတင့္ႏုိင္ကို အစားထိုး ခန္႔အပ္ခ့ဲပါတယ္။
ကမာၻတစ္လႊားက ဆိုးဆိုးဝါးဝါး လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္သူ ၁၃ ဦးကုိ အေမရိကန္ႏိုင္ငံက စီးပြားေရးဒဏ္ခတ္ အေရးယူခ့ဲမႈမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံဖက္ကေတာ့ အေနာက္ပိုင္းတုိင္း စစ္ဌာနခ်ဳပ္တိုင္းမွဴးေဟာင္း ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေမာင္ေမာင္စိုး ပါဝင္လာပါတယ္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေမာင္ေမာင္စုိးဟာ ရခိုင္ျပည္နယ္က အရပ္သား႐ိုဟင္ဂ်ာေတြအေပၚ တရားလက္လြန္ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္ခ့ဲတ့ဲ စစ္ဆင္ေရးေတြကုိ တာဝန္ယူခ့ဲတယ္လို႔ အေမရိကန္ ဘ႑ာေရးဝန္ႀကီးဌာနရဲ႕ မေန႔က ထုတ္ျပန္ခ်က္ထဲမွာ ပါရိွပါတယ္။
ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေမာင္ေမာင္စုိးကုိ အခုလုိ စီးပြားေရး ဒဏ္ခတ္ အေရးယူလုိက္ျခင္းဟာ ရခုိင္ျပည္နယ္မွာ အရပ္သား႐ိုဟင္ဂ်ာေတြအေပၚ ဆိုးဆိုးရြားရြား လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္ေနတ့ဲ ျမန္မာစစ္တပ္ရဲ႕လုပ္ရပ္အေပၚ အေမရိကန္အစုိးရအေနနဲ႔ စိတ္ပ်က္မိေၾကာင္းကုိ လက္ေတြ႕ျပသလိုက္တာျဖစ္ၿပီး အရပ္သား႐ိုဟင္ဂ်ာေတြအေပၚ ျမန္မာစစ္တပ္က ႀကီးႀကီးမားမား လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္ေနတာေတြကုိ အေမရိကန္ႏိုင္ငံအေနနဲ႔ ဘယ္လုိမွ လက္ခံမွာမဟုတ္ဘူးလုိ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံဆုိင္ရာ အေမရိကန္သံမွဴးေဟာင္း Priscilla Clapp က ေျပာပါတယ္။
ၾကာသပေတးေန႔က လက္မွတ္ေရးထိုး ထုတ္ျပန္လိုက္တဲ့ သမၼတ Donald Trump ရဲ႕ အမိန္႔အရ ဒဏ္ခတ္မႈ ခ်မွတ္ခံလိုက္ရသူေတြအေနနဲ႔ အေမရိကန္ႏိုင္ငံမွာ ပိုင္ဆိုင္မႈေတြရွိေနရင္ ခ်ိတ္ပိတ္ခံရမွာ ျဖစ္ၿပီး အေမရိကန္နဲ႔ ႏုိင္ငံတကာ ေငြေၾကးစနစ္ အသုံးျပဳမႈမွာလည္း အကန္႔အသတ္ျပဳျခင္းေတြ ခံရမွာျဖစ္ပါတယ္။
ရခုိင္ျပည္နယ္က အရပ္သား ရိုဟင္ဂ်ာေတြအေပၚ ဥပေဒမဲ့သတ္ျဖတ္မႈ၊ အမ်ဳိးသမီးေတြအေပၚ လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာ အႏုိင္က်င့္ေစာ္ကားမႈ၊ တရားလက္လြန္ ဖမ္းဆီးမႈေတြအပါအဝင္ ဆိုးရြားလြန္းတ့ဲ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ျမန္မာအစုိးရမွာ တာဝန္ရွိေၾကာင္း ခိုင္လံုတဲ့ အေထာက္အထားေတြ ေတြ႔ရွိခဲ့တာေၾကာင့္ အခုလို ဒဏ္ခတ္အေရးယူမႈ စတင္ရတာ ျဖစ္တယ္လို႔ မေန႔က အိမ္ျဖဴေတာ္က ထုတ္ျပန္တဲ့ ေၾကညာခ်က္မွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေမာင္ေမာင္စုိးကုိ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုက အခုလုိ ဒဏ္ခတ္ အေရးယူ လုိက္တာဟာ အေရးပါတဲ့ ေျခလွမ္းတစ္ရပ္ ျဖစ္ေၾကာင္း လူ႔အခြင့္အေရးေစာင့္ၾကည့္ေရး အဖြဲ႔ (HRW) က အာရွေရးရာ ညြန္ၾကားေရးမွဴး John Sifton က ေျပာပါတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံကေန ဘဂၤလားေဒ႐ွ္႕ဖက္ျခမ္းကုိ က်ည္ဆံဒဏ္ရာအပါအဝင္ တျခားဒဏ္ရာဒဏ္ခ်က္ေတြနဲ႔အတူ ထြက္ေျပးခိုလံႈလာတ့ဲ ဒုကၡသည္ေတြကေတာ့ ေဒသခံဗုဒၶဘာသာဝင္ေတြအုပ္စုေတြနဲ႔ ျမန္မာစစ္သားေတြ လက္တြဲညီညီနဲ႔ သူတို႔ရဲ႕ ရြာေတြကုိ မီးရိႈ႕ခ့ဲၾကတာျဖစ္ေၾကာင္း၊ အရပ္သားေတြကုိ ပစ္မွတ္ထား တိုက္ခိုက္သတ္ျဖတ္ခ့ဲေၾကာင္း၊ အမ်ဳိးသမီးေတြကုိ အဓမၼျပဳက်င့္ေၾကာင္း စတ့ဲ သူတို႔ေတြ႕ၾကံဳရင္ဆိုင္ခ့ဲရတာေတြကုိ ထြက္ဆိုလ်က္ရိွေနပါတယ္။
ဩဂုတ္လ ၂၅ ရက္ေန႔တြင္ ျဖစ္ပြားခ့ဲတ့ဲ အေရးခင္းေနာက္ပိုင္း ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ အျပစ္မ့ဲ ႐ိုဟင္ဂ်ာအရပ္သားေပါင္း ၆၇၀၀ ေက်ာ္ သတ္ျဖတ္ခံခ့ဲရတယ္လို႔ MSF က ၿပီးခ့ဲတ့ဲအပတ္က အစီရင္ခံစာထုတ္ျပန္ခ့ဲပါတယ္။ လူေပါင္း ၇ သိန္းနီးပါးဟာ အိုးအိမ္ေတြ မီးရိႈ႕ခံရၿပီး ဘဂၤလားေဒ႐ွ္႕ဖက္ျခမ္းကုိ အသက္လုၿပီး ထြက္ေျပးလာခ့ဲရျခင္း၊ အမ်ဳိးသမီးေတြ အဓမၼအႏိုင္က်င့္ခံရျခင္း စတ့ဲ စစ္တပ္ရဲ႕ လူမဆန္တ့ဲ က်ဴးလြန္မႈေတြဟာ သင္႐ိုးၫႊန္းတမ္းမွာ ဥပမာျပစရာ လူမ်ဳိးစုအလိုက္ သုတ္သင္႐ွင္းလင္းေရး လုပ္ေဆာင္မႈျဖစ္တယ္လို႔ ကမာၻ႕ကုလသမဂၢကအဖြဲ႔က ႏိုဝင္ဘာလ ၂၂ ရက္ေန႔မွာ အတိအလင္း ေျပာၾကားခ့ဲပါတယ္။
ျမန္မာအစုိးရကေတာ့ အေနာက္ပုိင္းတုိင္းမွဴး ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေမာင္ေမာင္စိုးကို ၿပီးခဲ့တဲ့ ႏိုဝင္ဘာလထဲမွာ အဆိုပါ ရာထူးက ဖယ္ရွားခ့ဲၿပီး သူ႔ေနရာမွာ ဗိုလ္မွဴးခ်ဳပ္စိုးတင့္ႏုိင္ကို အစားထိုး ခန္႔အပ္ခ့ဲပါတယ္။
