လူကုန္ကူးမႈ ကိစၥ ထိုင္းကို HRW ေဝဖန္
 |
| ထိုင္းႏိုင္ငံ၊ Songkhla ခ႐ိုင္ အတြင္းမွာ ေတြ႔ခဲ့တဲ့ ေရႊ႕ေျပာင္း အေျခခ် ေနထိုင္သူ ၃၀ ေက်ာ္ရဲ႕ ပုပ္ပြေနတဲ့ ႐ုပ္အေလာင္း ေတြကို ဆြန္ခလ ေဆး႐ံုဆီ သယ္ေဆာင္ ေနစဥ္။ (ေမ ၁၊ ၂၀၁၅) |
ကိုဉာဏ္ဝင္းေအာင္
3.5.2015
ျမန္မာနဲ႔ ဘဂၤလားေဒ့႐ွ္ ႏုိင္ငံေတြ ကေန လူကုန္ကူး ခံလာရတယ္လို႔ ယူဆရတဲ့ ႐ုပ္အေလာင္း ၃၀ ေက်ာ္ကို ထုိင္းႏိုင္ငံ ေတာင္ပိုင္းမွာ ႐ွာေဖြ ေတြ႔ခဲ့တဲ့ ကိစၥကို လြတ္လပ္တဲ့ စုံစမ္း စစ္ေဆးမႈေတြ လုပ္ၿပီး ဒီ ေသဆုံးမႈမွာ ပါဝင္ ပတ္သက္သူ ေတြကို ေဖၚထုတ္ အေရးယူ သြားဖို႔ HRW လို႔ ေခၚတဲ့ လူ႔အခြင့္ အေရး ေစာင့္ၾကည့္အဖြဲ႔က ထုိင္းအစုိးရကို ေတာင္းဆို လိုက္ပါတယ္။ ထုိင္းႏိုင္ငံ ေတာင္ပိုင္းမွာ ႐ုပ္အေလာင္း ၃၀ ေက်ာ္ ႐ွာေဖြ ေတြ႔႐ွိတယ္ ဆိုၿပီး ေမလ ၁ ရက္ေန႔ တုန္းက သတင္းေတြ ထြက္ေပၚလာ အၿပီးမွာ HRW က ေမလ ၂ ရက္ေန႔မွာ ေၾကညာခ်က္ ထုတ္ျပန္ ေတာင္းဆို လိုက္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ အေၾကာင္းစုံကို ကိုဉာဏ္ဝင္းေအာင္က တင္ျပထားပါတယ္။
ထုိင္းႏိုင္ငံေတာင္ပိုင္း ဆုန္ခလာခ႐ုိင္၊ (Songkhla) ဆာဒါအို (adao) ေဒသမွာ ေ႐ႊ႕ေျပာင္းအလုပ္သမား ၃၀ ေက်ာ္ရဲ႕႐ုပ္အေလာင္းကို ေသာၾကာေန႔တုန္းက ႐ွာေတြ႔ခဲ့ၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။ အခု႐ွာေတြ႔ခဲ့တဲ့ ေနရာဟာ မေလး႐ွားနယ္စပ္နားမွာျဖစ္ပါတယ္။ ႐ုပ္အေလာင္း တခ်ဳိ႕ကို ေျမႀကီးထဲ ျမႇဳပ္ထားၿပီး တခ်ဳိ႕အေလာင္းေတြကိုေတာ့ ေျမေပၚမွာ ေစာင္နဲ႔ပဲဖုံးထားတယ္လို႔ ထုိင္းသတင္းေတြက ဆိုပါတယ္။ ဒီ ႐ုပ္အေလာင္း ေတြဟာ ျမန္မာနဲ႔ဘဂၤလားေဒ့႐ွ္ ႏုိင္ငံေတြကလာတဲ့ ႐ိုဟင္ဂ်ာမူဆလင္ေတြ ျဖစ္ႏိုင္တယ္လို႔ ထိုင္းအာဏာပိုင္ေတြ ယူဆထားပါတယ္။ လူ ေမွာင္ခို ကူးသူေတြက ဒီလူေတြကို ထိန္းသိမ္းထားစဥ္မွာ ေရာဂါရၿပီး ေသဆုံးတာျဖစ္ႏုိင္တယ္လို႔ ထိုင္းရဲ အစီရင္ခံစာေတြက ဆိုေၾကာင္း HRW လူ႔အခြင့္ေရး ေစာင့္ၾကည့္အဖြဲ႔က ထုတ္ျပန္တဲ့ ေၾကညာခ်က္ထဲမွာ ေဖၚျပထားပါတယ္။
HRW အဖြဲ႔ရဲ႕ေဖၚျပခ်က္အရ လူကုန္ကူးမႈ တေထာက္နားစခန္းမွာ ဒီလုိ ႐ွာေတြ႔တဲ့ ႐ိုဟင္ဂ်ာမူဆလင္ ႐ုပ္အေလာင္းကိစၥကို လြတ္လပ္တဲ့ စုံစမ္းမႈေတြ လုပ္ေပးဖို႔နဲ႔ ဒီအမႈမွာ ပတ္သက္သူေတြကို ေဖၚထုတ္ အေရးယူေပးဖို႔ ထုိင္းအာဏာပိုင္ေတြကို ေတာင္းဆိုေၾကာင္း သူတို႔ရဲ႕ ေၾကညာခ်က္မွာ ေရးသားထားပါတယ္။ Brad Adams ဟာ HRW အဖြဲ႔ရဲ႕ အာ႐ွေဒသ ဒါ႐ုိက္တာတဦးပါ။
“သူတို႔အေနနဲ႔ ဒီကိစၥကို လြတ္လပ္တဲ့ ႏိုင္ငံတကာ စုံစမ္းစစ္ေဆးမႈ လုပ္ဖို႔လိုပါတယ္။ ထုိင္းႏုိင္ငံကိုယ္တုိင္က လြတ္လပ္တဲ့ စုံစမ္းမႈေတြ လုပ္တာမ်ဳိး မရွိပါဘူး။ အခုလုပ္မယ့္စုံစမ္းစစ္ေဆးမႈေတြမွာ ကုလသမဂၢက ပါဝင္ကူညီဖို႔ က်ေနာ္တုိ႔အႀကံျပဳပါတယ္။ ရလာတဲ့ အခ်က္အလက္ ေတြကို အမ်ားသိေအာင္ တရားဝင္ထုတ္ျပန္ေပးဖို႔ လိုသလို၊ အခုေသဆုံးသြားတဲ့ လူ ၃၀ ၀န္းက်င္ကို လူကုန္ကူးတဲ့ကိစၥမွာ ပါဝင္ပတ္သက္ သူေတြကိုလည္း တရားဥပေဒေၾကာင္းအရ အေရးယူ အျပစ္ေပးဖို႔ လုိပါတယ္။”
ထုိင္းႏိုင္ငံမွာ လူကုန္ကူးမႈလုပ္ငန္း ႐ွိေနခဲ့တာၾကာၿပီး ဒီလုပ္ငန္းမွာ ထိုင္းအာဏာပိုင္ေတြကိုယ္တုိင္ ပါ၀င္ပတ္သက္ေနတယ္ဆိုတာ HRW အဖြဲ႔က ေလ့လာေတြ႔႐ွိရေၾကာင္း Brad Adams ကေျပာပါတယ္။
“ထိုင္းအာဏာပိုင္ေတြကုိယ္တိုင္ လူကုန္ကူးမႈလုပ္ငန္းထဲမွာ ပါဝင္ေနၾကတာ ႐ွိပါတယ္ ။ ဒါဟာ အံ့ၾသစရာေကာင္းတဲ့ကိစၥေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ ထုိင္းအစိုးရက ဒီကိစၥကို သိလ်က္သားနဲ႔ ေသခ်ာ ကိုယ္တြယ္ေျဖ႐ွင္းတာမ်ဳိး အခုခ်ိန္ထိ မ႐ွိေသးပါဘူး။ တခ်ဳိ႕ ထုိင္းအာဏာပိုင္ေတြဆုိရင္ ဒီလူကုန္ကူးမႈနဲ႔ ဆက္စပ္ၿပီး ခ်မ္းသာလာၾကသူေတြေတာင္ ႐ွိပါတယ္။”
ဒါေၾကာင့္ ႐ိုဟင္ဂ်ာ မူဆလင္ ႐ုပ္အေလာင္းေတြ စုံစမ္း စစ္ေဆးမယ့္ ကိစၥမွာ ကုလသမဂၢ ပါဝင္ ပတ္သက္ဖုိ႔ HRW အဖြဲ႔က ေတာင္း ဆုိေနတာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ အေမရိကန္ အစိုးရက ေနာက္ဆုံး ထုတ္ခဲ့တဲ့ လူကုန္ကူးမႈ တုိက္ဖ်က္ေရး အစီရင္ခံစာမွာ ထိုင္းႏိုင္ငံဟာ လူကုန္ကူးမႈ တုိက္ဖ်က္ေရးမွာ ပ်က္ကြက္ေနဆဲျဖစ္ၿပီး အဆုိးဝါးဆုံး အဆင့္မွာ႐ွိတယ္လို႔ ေဖၚျပခဲ့ပါတယ္။
ဘဂၤလားေဒ့႐ွ္ နယ္စပ္နဲ႔ နီးတဲ့ ရခုိင္ေဒသမွာ ဖိႏွိပ္ခြဲျခား ဆက္ဆံ ခံရတဲ့ အေျခေနေတြေၾကာင့္ ႐ိုဟင္ဂ်ာမူဆလင္ဆိုသူေတြဟာ ထုိင္းႏိုင္ငံဘက္ ကို ေရႊ႕ေျပာင္းဝင္လာၾကၿပီး ထုိင္းႏိုင္ငံကလည္း သူတို႔ကို တရားမဝင္ ေရႊ႕ေျပာင္းသူေတြအျဖစ္ ဆက္ဆံၾကေၾကာင္းနဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံကို ျပန္ပို႔ မယ္လို႔ ၿခိမ္းေျခာက္ေၾကာင္း ၊ ထိုင္းအာဏာပိုင္ေတြက သူတို႔ကို ဘာအကူအညီမွ မေပးဘဲ လူကုန္ကူးသူေတြလက္ထဲ ေရာင္းစားတာမ်ဳိးေတြ ႐ွိေၾကာင္း HRW အဖြဲ႔က ေျပာပါတယ္။ ထိုင္းႏိုင္ငံမွာ လက္ရွိအုပ္ခ်ဳပ္ေနတဲ့ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ခ်န္အိုခ်ာရဲ့ ထုိင္းစစ္အစုိးရဟာ ဒုကၡသည္အေရး ကူညီမယ့္ UNHCR ကုလသမဂၢအဖြဲ႔အစည္းကိုေတာင္ ထိုင္းႏိုင္ငံမွာ လတ္တေလာ လုပ္ခြင့္မေပးဘဲ တားျမစ္ထားတယ္လို႔ HRWေၾကညာခ်က္ မွာ ေဖၚျပထားပါတယ္။
ျမန္မာနဲ႔ ဘဂၤလားေဒ့႐ွ္ ႏုိင္ငံေတြ ကေန လူကုန္ကူး ခံလာရတယ္လို႔ ယူဆရတဲ့ ႐ုပ္အေလာင္း ၃၀ ေက်ာ္ကို ထုိင္းႏိုင္ငံ ေတာင္ပိုင္းမွာ ႐ွာေဖြ ေတြ႔ခဲ့တဲ့ ကိစၥကို လြတ္လပ္တဲ့ စုံစမ္း စစ္ေဆးမႈေတြ လုပ္ၿပီး ဒီ ေသဆုံးမႈမွာ ပါဝင္ ပတ္သက္သူ ေတြကို ေဖၚထုတ္ အေရးယူ သြားဖို႔ HRW လို႔ ေခၚတဲ့ လူ႔အခြင့္ အေရး ေစာင့္ၾကည့္အဖြဲ႔က ထုိင္းအစုိးရကို ေတာင္းဆို လိုက္ပါတယ္။ ထုိင္းႏိုင္ငံ ေတာင္ပိုင္းမွာ ႐ုပ္အေလာင္း ၃၀ ေက်ာ္ ႐ွာေဖြ ေတြ႔႐ွိတယ္ ဆိုၿပီး ေမလ ၁ ရက္ေန႔ တုန္းက သတင္းေတြ ထြက္ေပၚလာ အၿပီးမွာ HRW က ေမလ ၂ ရက္ေန႔မွာ ေၾကညာခ်က္ ထုတ္ျပန္ ေတာင္းဆို လိုက္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ အေၾကာင္းစုံကို ကိုဉာဏ္ဝင္းေအာင္က တင္ျပထားပါတယ္။
ထုိင္းႏိုင္ငံေတာင္ပိုင္း ဆုန္ခလာခ႐ုိင္၊ (Songkhla) ဆာဒါအို (adao) ေဒသမွာ ေ႐ႊ႕ေျပာင္းအလုပ္သမား ၃၀ ေက်ာ္ရဲ႕႐ုပ္အေလာင္းကို ေသာၾကာေန႔တုန္းက ႐ွာေတြ႔ခဲ့ၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။ အခု႐ွာေတြ႔ခဲ့တဲ့ ေနရာဟာ မေလး႐ွားနယ္စပ္နားမွာျဖစ္ပါတယ္။ ႐ုပ္အေလာင္း တခ်ဳိ႕ကို ေျမႀကီးထဲ ျမႇဳပ္ထားၿပီး တခ်ဳိ႕အေလာင္းေတြကိုေတာ့ ေျမေပၚမွာ ေစာင္နဲ႔ပဲဖုံးထားတယ္လို႔ ထုိင္းသတင္းေတြက ဆိုပါတယ္။ ဒီ ႐ုပ္အေလာင္း ေတြဟာ ျမန္မာနဲ႔ဘဂၤလားေဒ့႐ွ္ ႏုိင္ငံေတြကလာတဲ့ ႐ိုဟင္ဂ်ာမူဆလင္ေတြ ျဖစ္ႏိုင္တယ္လို႔ ထိုင္းအာဏာပိုင္ေတြ ယူဆထားပါတယ္။ လူ ေမွာင္ခို ကူးသူေတြက ဒီလူေတြကို ထိန္းသိမ္းထားစဥ္မွာ ေရာဂါရၿပီး ေသဆုံးတာျဖစ္ႏုိင္တယ္လို႔ ထိုင္းရဲ အစီရင္ခံစာေတြက ဆိုေၾကာင္း HRW လူ႔အခြင့္ေရး ေစာင့္ၾကည့္အဖြဲ႔က ထုတ္ျပန္တဲ့ ေၾကညာခ်က္ထဲမွာ ေဖၚျပထားပါတယ္။
HRW အဖြဲ႔ရဲ႕ေဖၚျပခ်က္အရ လူကုန္ကူးမႈ တေထာက္နားစခန္းမွာ ဒီလုိ ႐ွာေတြ႔တဲ့ ႐ိုဟင္ဂ်ာမူဆလင္ ႐ုပ္အေလာင္းကိစၥကို လြတ္လပ္တဲ့ စုံစမ္းမႈေတြ လုပ္ေပးဖို႔နဲ႔ ဒီအမႈမွာ ပတ္သက္သူေတြကို ေဖၚထုတ္ အေရးယူေပးဖို႔ ထုိင္းအာဏာပိုင္ေတြကို ေတာင္းဆိုေၾကာင္း သူတို႔ရဲ႕ ေၾကညာခ်က္မွာ ေရးသားထားပါတယ္။ Brad Adams ဟာ HRW အဖြဲ႔ရဲ႕ အာ႐ွေဒသ ဒါ႐ုိက္တာတဦးပါ။
“သူတို႔အေနနဲ႔ ဒီကိစၥကို လြတ္လပ္တဲ့ ႏိုင္ငံတကာ စုံစမ္းစစ္ေဆးမႈ လုပ္ဖို႔လိုပါတယ္။ ထုိင္းႏုိင္ငံကိုယ္တုိင္က လြတ္လပ္တဲ့ စုံစမ္းမႈေတြ လုပ္တာမ်ဳိး မရွိပါဘူး။ အခုလုပ္မယ့္စုံစမ္းစစ္ေဆးမႈေတြမွာ ကုလသမဂၢက ပါဝင္ကူညီဖို႔ က်ေနာ္တုိ႔အႀကံျပဳပါတယ္။ ရလာတဲ့ အခ်က္အလက္ ေတြကို အမ်ားသိေအာင္ တရားဝင္ထုတ္ျပန္ေပးဖို႔ လိုသလို၊ အခုေသဆုံးသြားတဲ့ လူ ၃၀ ၀န္းက်င္ကို လူကုန္ကူးတဲ့ကိစၥမွာ ပါဝင္ပတ္သက္ သူေတြကိုလည္း တရားဥပေဒေၾကာင္းအရ အေရးယူ အျပစ္ေပးဖို႔ လုိပါတယ္။”
ထုိင္းႏိုင္ငံမွာ လူကုန္ကူးမႈလုပ္ငန္း ႐ွိေနခဲ့တာၾကာၿပီး ဒီလုပ္ငန္းမွာ ထိုင္းအာဏာပိုင္ေတြကိုယ္တုိင္ ပါ၀င္ပတ္သက္ေနတယ္ဆိုတာ HRW အဖြဲ႔က ေလ့လာေတြ႔႐ွိရေၾကာင္း Brad Adams ကေျပာပါတယ္။
“ထိုင္းအာဏာပိုင္ေတြကုိယ္တိုင္ လူကုန္ကူးမႈလုပ္ငန္းထဲမွာ ပါဝင္ေနၾကတာ ႐ွိပါတယ္ ။ ဒါဟာ အံ့ၾသစရာေကာင္းတဲ့ကိစၥေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ ထုိင္းအစိုးရက ဒီကိစၥကို သိလ်က္သားနဲ႔ ေသခ်ာ ကိုယ္တြယ္ေျဖ႐ွင္းတာမ်ဳိး အခုခ်ိန္ထိ မ႐ွိေသးပါဘူး။ တခ်ဳိ႕ ထုိင္းအာဏာပိုင္ေတြဆုိရင္ ဒီလူကုန္ကူးမႈနဲ႔ ဆက္စပ္ၿပီး ခ်မ္းသာလာၾကသူေတြေတာင္ ႐ွိပါတယ္။”
ဒါေၾကာင့္ ႐ိုဟင္ဂ်ာ မူဆလင္ ႐ုပ္အေလာင္းေတြ စုံစမ္း စစ္ေဆးမယ့္ ကိစၥမွာ ကုလသမဂၢ ပါဝင္ ပတ္သက္ဖုိ႔ HRW အဖြဲ႔က ေတာင္း ဆုိေနတာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ အေမရိကန္ အစိုးရက ေနာက္ဆုံး ထုတ္ခဲ့တဲ့ လူကုန္ကူးမႈ တုိက္ဖ်က္ေရး အစီရင္ခံစာမွာ ထိုင္းႏိုင္ငံဟာ လူကုန္ကူးမႈ တုိက္ဖ်က္ေရးမွာ ပ်က္ကြက္ေနဆဲျဖစ္ၿပီး အဆုိးဝါးဆုံး အဆင့္မွာ႐ွိတယ္လို႔ ေဖၚျပခဲ့ပါတယ္။
ဘဂၤလားေဒ့႐ွ္ နယ္စပ္နဲ႔ နီးတဲ့ ရခုိင္ေဒသမွာ ဖိႏွိပ္ခြဲျခား ဆက္ဆံ ခံရတဲ့ အေျခေနေတြေၾကာင့္ ႐ိုဟင္ဂ်ာမူဆလင္ဆိုသူေတြဟာ ထုိင္းႏိုင္ငံဘက္ ကို ေရႊ႕ေျပာင္းဝင္လာၾကၿပီး ထုိင္းႏိုင္ငံကလည္း သူတို႔ကို တရားမဝင္ ေရႊ႕ေျပာင္းသူေတြအျဖစ္ ဆက္ဆံၾကေၾကာင္းနဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံကို ျပန္ပို႔ မယ္လို႔ ၿခိမ္းေျခာက္ေၾကာင္း ၊ ထိုင္းအာဏာပိုင္ေတြက သူတို႔ကို ဘာအကူအညီမွ မေပးဘဲ လူကုန္ကူးသူေတြလက္ထဲ ေရာင္းစားတာမ်ဳိးေတြ ႐ွိေၾကာင္း HRW အဖြဲ႔က ေျပာပါတယ္။ ထိုင္းႏိုင္ငံမွာ လက္ရွိအုပ္ခ်ဳပ္ေနတဲ့ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ခ်န္အိုခ်ာရဲ့ ထုိင္းစစ္အစုိးရဟာ ဒုကၡသည္အေရး ကူညီမယ့္ UNHCR ကုလသမဂၢအဖြဲ႔အစည္းကိုေတာင္ ထိုင္းႏိုင္ငံမွာ လတ္တေလာ လုပ္ခြင့္မေပးဘဲ တားျမစ္ထားတယ္လို႔ HRWေၾကညာခ်က္ မွာ ေဖၚျပထားပါတယ္။
