အေမရိကန္ ဘာသာေရး အစီရင္ခံစာ ျမန္မာ့အေရး လႈပ္ရွားသူေတြ ႀကိဳဆုိ
မျမင့္ျမင့္ခုိင္
ဗြီအုိေအျမန္မာပုိင္း11.8.2016
ၾသဂုတ္လ ၁၀ရက္ေန႔မွာ အေမရိကန္ ႏိုင္ငံျခားေရးဌာနက ထုတ္ျပန္တဲ့ ႏိုင္ငံတကာ ဘာသာေရး လြတ္လပ္ခြင့္ အစီအရင္ခံစာမွာ ဘာသာေရး လြတ္လပ္ခြင့္နဲ႔ လူ႕အခြင့္အေရးကို ခ်ိဳးေဖာက္တဲ့ ဥပေဒျပဌာန္းမႈနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ စိုးရိမ္ရတဲ့ ႏိုင္ငံေတြထဲမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံလည္း ပါဝင္တယ္လို႔ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ ဒီအစီရင္ခံစာထဲမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ၿပီးခဲ့တဲ့ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ အစိုးရ လက္ထက္ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ အတြင္း ဘာသာေရး လြတ္လပ္ခြင့္ အေျခအေနေတြကို ေဖာ္ျပထားတာ ျဖစ္ၿပီး အဲ့ဒီကာလအတြင္း ဥပေဒေၾကာင္း အရဘာသာေရး လြတ္လပ္ခြင့္ ကန္႔သတ္ခံ ခဲ့ရတယ္လို႔ လူ႔အခြင့္အေရး လႈပ္ရွားသူေတြက ေျပာလိုက္ပါတယ္။သတင္း အျပည့္အစံုကိုေတာ့ ဗီြအိုေအသတင္းေထာက္ မျမင့္ျမင့္ခိုင္က တင္ျပထားပါတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံမွာမ်ိဳးေစာင့္ဥပေဒဆိုတဲ့ ဥပေဒေလးရပ္ျပဌာန္းၿပီးဘာသာေရး လြတ္လပ္ခြင့္ကို ထိပါးခ်ိဳးေဖာက္ခဲ့သလို၊ လက္ရိွအစိုးရသစ္အေနနဲ႔လည္းဒီဥပေဒေတြကို ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲဖို႔ လုပ္ေဆာင္တာမ်ိဳးမေတြ႕ရေသးဘူးလို႔ အေမရိကန္ ႏိုင္ငံျခားေရးဌာနက ႏွစ္စဥ္ ထုတ္ျပန္တဲ့ ႏိုင္ငံတကာဘာသာေရးလြတ္လပ္ခြင့္ အစီရင္ခံစာမွာေဖာ္ျပထားပါတယ္။
၂၀၁၅ ခုႏွစ္အတြင္း ဘာသာေရးပုတ္ခတ္ေစာ္ကားမႈေၾကာင့္ အေရးယူတဲ့ ဥပေဒေတြ၊ ဘာသာကူးေျပာင္းမႈေၾကာင့္ အေရးယူႏိုင္တဲ့ ဥပေဒေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ စိုးရိမ္စရာေကာင္းတဲ့ ႏိုင္ငံေတြကိုဒီအစီရင္ခံထဲေရြးထုတ္ေဖာ္ျပရာမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံလည္းပါဝင္တာျဖစ္ပါတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ၿပီးခဲ့တဲ့ သမၼတဦးသိန္းစိန္အစိုးရလက္ထက္ ၂၀၁၅ခုႏွစ္အတြင္းမ်ိဳးေစာင့္ဥပေဒလို႔ ေခၚ တဲ့ ဥပေဒ ၄ခုနဲ႔ ဘာသာေရးလြတ္လပ္ခြင့္ ခ်ိဳးေဖာက္ခံခဲ့ရသလိုဘာသာေရးကို ႏိုင္ငံေရးအလို႔ငွာ ခုတံုးလုပ္ခဲ့တာမ်ိဳးေတြလည္းရွိတယ္လို႔ Triangle အမ်ိဳးသမီးအဖြဲ႕က မခင္ေလးကေျပာပါတယ္။
“က်မတို႔အေနနဲ႔ ဒီ ဥပေဒ ၄ ခုနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ျပဌာန္းမယ့္ကိစၥကို ျပန္လည္ၿပီးေတာ့ စဥ္းစားသင့္ပါတယ္ဆိုၿပီးေတာ့ က်မတို႔ကိုယ္တိုင္တိုက္တြန္းတာေတြ ေဆြးေႏြးတာေတြ လႊတ္ေတာ္မွာလည္းလုပ္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ မေအာင္ျမင္ခဲဘူးေပါ့။ ဒီဥပေဒေတြကို အခုအခ်ိန္မွာ ျပဌာန္းဖို႔မသင့္ေတာ္ေသးဘူးလို႔ က်မတို႔ေဆြးေႏြးေပမယ့္ ေဆြးေႏြးတဲ့လူေတြက က်မတို႔ ကို အမ်ိဳးသားသစၥာေဖာက္အျဖစ္နဲ႔ သမုတ္ခံရတယ္။ ဆိုေတာ့ လြတ္လပ္ခြင့္မရွိတာကေတာ့ က်မတို႔ကိုယ္တိုင္ေတြ႔မို႔လို႔အတိအက်ပဲ။ ေနာက္သမၼတ ဦးသိန္းစိန္လက္ထက္မွာတုန္းကေတာ့ ဘာသာေရးနဲ႔ အမ်ိဳးသားေရးတက္ၾကြ တဲ့သူေတြကို ႏိုင္ငံေရးမွာအသံုးခ်ဖို႔အတြက္ ၾကံစည္ၿပီးေတာ့လုပ္ထားတဲ့ဟာဆိုတာ က်မတို႔မွာ တိတိက်က်ႀကီးရွိတယ္။ ႏိုုင္ငံေရးအတြက္ဆိုတာ ေရြးေကာက္ပြဲအတြက္၊ အျခားေသာကိစၥေတြမွာေပါ့ေနာ္ လိုရင္လိုသလိုအသံုးခ်ဖို႔အတြက္ ဂိုဏ္း တဂိုဏ္းကိုေမြးထားသလိုမ်ိဳးေပါ့ေနာ္ အဲဒီလို က်မတို႔ျမင္တယ္ အဲလိုလဲ လုပ္ခဲ့တယ္။”
အစိုးရသစ္လက္ထက္မွာေတာ့ ဘာသာေရးအၾကမ္းဖက္မႈေတြ၊ ပုတ္ခတ္ေစာ္ကားမႈေတြကိုကိုင္တြယ္ လိုတဲ့သေဘာထားရွိတာမ်ိဳးေတာ့ ေတြ႕ရတယ္လို႔ မခင္ေလးကေျပာပါတယ္။
အေမရိကန္အစိုးရရဲ႕ ၂၀၁၅ ႏိုင္ငံတကာဘာသာေရးလြတ္လပ္ခြင့္အစီရင္ခံစာမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံနဲ႔ ပတ္ သက္လို႔ အစိုးရအာဏာပိုင္ေတြရဲ႕ မူဝါဒေတြ၊ က်င့္ထံုးေတြဟာသူ႔တို႔ကိုယ္သူ႔တို႔ ရိုဟင္ဂ်ာလို႔ေခၚတဲ့ ရခိုင္ျပည္နယ္ကလူနည္းစုမူဆလင္ေတြအေပၚမွာခြဲျခားဆက္ဆံမႈေတြလည္းရွိတယ္လို႔လည္းေဖာ္ျပ ထားပါတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ဘာသာေရးလြတ္လပ္ခြင့္အေျခအေနေတြ၊ လူနည္းစု ဘာသာျခားေတြရဲ႕ အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္ ခံရမႈေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ Gender Equality အဖြဲ႕ကမေမစံပယ္ျဖဴကအခုလိုေျပာပါတယ္။
“ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ဘာသာေရးလြတ္လပ္ခြင့္ဆိုတာထက္ က်မအျမင္ကေတာ့ လူနည္းစု ဘာသာျခားေတြအေပၚမွာ ထိပါးတဲ့ အျပဳအမူ၊ ၿပီးေတာ့ တျခားဘာသာ၀င္ လူနည္းစု ေတြရဲ႕အခြင့္အေရးကို ေလးစားလိုက္နာမူမရွိတဲ့ အျပဳအမူေတြကို က်မတို႔အမ်ားႀကီးပဲ ေတြ႔လာျမင္လာရတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ဒါေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ႏိုင္ငံေတာ္အစိုးရဘက္က ထိထိေရာက္ေရာက္ ကိုင္တြယ္ေျဖရွင္းတာေတြ အေရးယူတာေတြ မရွိခဲ့တဲ့အတြက္ေၾကာင့္ က်မတို႔ကေတာ့ ဘာသာေရးလြတ္လပ္ခြင့္နဲ႔ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ေတာ္ေတာ္ေလး အေျခအေနအရ မေကာင္းေသးဘူးလို႔ က်မလည္း အဲဒီလိုေထာက္ခံေျပာဆိုလိုပါတယ္။”
မ်ိဳးေစာင့္ဥပေဒ ၄ခုကို အတည္ျပဳျပဌာန္းႏိုင္မႈကို၂၀၁၅ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာလက ႏိုင္ငံအဝွမ္း ေအာင္ပြဲခံခဲ့တဲ့ မဘသအဖြဲ႕နဲ႔ ပတ္သက္လို႔ေတာ့ အစိုးရသစ္လက္ထက္ ဇူလိုင္လ ၁၂ရက္ေန႔ကႏိုင္ငံေတာ္ သံဃာ့မဟာနာယက အဖြဲ႕က မဘသဟာတရားဝင္သံဃာ့အဖြဲ႕အစည္းမဟုတ္ဘူးလို႔ ေၾကညာခဲ့ပါတယ္။
အေမရိကန္ႏိုင္ငံျခားေရးဌာနကထုတ္ျပန္တဲ့ ဘာသာေရးလြတ္လပ္ခြင့္အစီရင္ခံစာအေပၚ ျမန္မာ ႏိုင္ငံ ျခားေရးဝန္ႀကီးဌာနဘက္ကေတာ့ တိတိက်က် တုန္႔ျပန္ခ်က္မေပးႏိုင္ေသးဘူးလို႔ တာဝန္ရွိသူကေျပာပါတယ္။
“က်ေနာ္တို႔ေတြကေတာ့ အဲဒါကို ထုတ္ျပန္မယ္ဆိုရင္ အစအဆံုး ေသခ်ာဖတ္ပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔လုပ္ေဆာင္တာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ကိုက္ညီမူရွိမရွိဆိုတာ ပံုမွန္ကေတာ့ လိုရင္လိုသလိုမ်ိဳး ဒီသတင္းထုတ္ျပန္တာေတြ လုပ္ေလ့လုပ္ထရွိပါတယ္။ သို႔ေသာ္ ဒီလက္ရွိအစိုးရသစ္လက္ထက္မွာေတာ့ က်ေနာ္တို႔ေတြအေပၚကို ေ၀ဖန္တယ္ဆိုရင္ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ တိုးတက္ရာတိုးတက္ေၾကာင္းအတြက္ေပါ့ေနာ္ constructive သေဘာနဲ႔ ေ၀ဖန္တာဟုတ္လားဆိုတာကို က်ေနာ္တို႔နားေထာင္ဖို႔အတြက္ မူ၀ါဒအသစ္ရွိပါတယ္။”
အေမရိကန္ႏိုင္ငံျခားေရးဌာနကအခုလိုထုတ္ျပန္တဲ့ လူ႕အခြင့္အေရးဆိုင္ရာ အစီရင္ခံစာေတြဟာသက္ဆိုင္ရာ ႏိုင္ငံေတြအေပၚ အေမရိကန္အစိုးရရဲ႕ မူ၀ါဒခ်မွတ္ရာမွာ ထင္ဟပ္ေဖာ္ျပရေလ့ရိွပါတယ္။ ဒါဟာအေမရိကန္အစိုးရရဲ႕ အကူအညီေပးေရးလုပ္ငန္းေတြအေပၚ သက္ေရာက္မႈရိွသလို၊ တဘက္မွာအေရးယူမႈေတြလည္း ပါ၀င္တတ္ပါတယ္။
