ေမာင္၀ံ့သ
Rohingya Today
25.12.2018
ေမာင္ေတာ ။ ။ ရခုိင္ျပည္နယ္၊ ေမာင္ေတာၿမဳိ႕နယ္၊ ၿမဳိ႕မအေရွ႕ရပ္ကြက္ ဗဟုိေက်ာင္းတုိက္ေတာင္ဘက္တြင္ တည္ရွိေသာ အသုိင္းအ၀ုိင္းႏွစ္ခုၾကား တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းမႈ ပ်က္ျပားေအာင္ ေဒသခံရခုိင္မိသားစုတစ္စုက ရည္ရြယ္ခ်က္ရွိရွိျဖင့္ လုပ္ေဆာင္လ်က္ရွိသည္။
ေမာင္ေတာၿမဳိ႕နယ္၊ ၿမဳိ႕မအေရွ႕ရပ္ကြက္ ဗဟုိေက်ာင္းတုိက္ ေတာင္ဘက္တြင္ တည္ရွိေသာ ရခုိင္ရြာသည္ ရုိဟင္ဂ်ာရြာႏွင့္ ကပ္လ်က္ တည္ရွိၿပီး၊ ယင္းရြာမွ ၾကက္ေရာင္း၀ယ္ေရးလုပ္ငန္း လုပ္ကုိင္သူ ဦးေမာင္ျဖဴႏွင့္ ၎၏ သားျဖစ္သူတုိ႔သည္ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ပဋိပကၡကာလတြင္ အနီးတစ္၀ုိက္ရွိ ရုိဟင္ဂ်ာေနအိမမ္မ်ားကုိ မီးရႈိ႕ျခင္း၊ လုယက္ျခင္းမ်ားကုိ အဓိက လုပ္ေဆာင္ခဲ့သူတစ္ဦးလည္း ျဖစ္သည္။
၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ပဋိပကၡကာလအတြင္းတြင္ ရခုိင္အိမ္မ်ားႏွင့္ ကပ္လ်က္ရွိသည့္ ရုိဟင္ဂ်ာမ်ားသည္ ရုိဟင္ဂ်ာရြာမ်ားသုိ႔ ထြက္ေျပး၍ ယာယီခုိလႈံခဲ့သည္။ ထုိကာလအတြင္းတြင္ ဦးေမာင္ျဖဴသည္ ၎၏ အိမ္ႏွင့္ ကပ္လ်က္ရွိသည့္ ဦးအဘူယ်ာ (အသက္ ၂၇ ႏွစ္) ၏ အိမ္ၿခံ၀င္းအတြင္းသုိ႔ အတင္းအဓမၼ ၀င္ေရာက္၍ အိမ္ေဆာက္ ေနထုိင္ခဲ့သည္။ အိမ္ရွင္ျဖစ္သူက အႀကိမ္ႀကိမ္ ကန္႔ကြက္ခဲ့ေသာ္လည္း အမ်ဳိးမ်ဳိး ၿခိမ္းေျခာက္ေနေသာေၾကာင့္ ၆ ႏွစ္ေက်ာ္ၾကာသြားေသာ္လည္း ယခုအခ်ိန္ထိ ၀င္ေရာက္၍ ေနထုိင္ႏုိင္ျခင္း မရွိေသးေၾကာင္း ရြာသားတစ္ဦးက Rohingya Today သုိ႔ေျပာပါသည္။
ဦးေမာင္ျဖဴ၏ မ်က္ႏွာခ်င္းဆုိင္ဘက္ျခမ္းတြင္ ရွိသည့္ ေမာ္လ၀ီဟုိင္ဘီအုလႅာ (အသက္ ၅၄ ႏွစ္) ၏ အိမ္ၿခံရွိၿပီး၊ ယင္းၿခံ၀င္းကုိ ေမာ္လ၀ီဟုိင္ဘီအုလႅာက ၂၀၁၂ ခုႏွစ္မွစ၍ ၿခံစည္းရုိးကာႏုိင္ခဲ့ျခင္း မရွိေသာေၾကာင့္ ယခုႏွစ္ ႏုိ၀င္ဘာလ (၂၃) ရက္ေန႔တြင္ ၿမဳိ႕နယ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴးရုံးသုိ႔ ေငြက်ပ္ ၃၂၀၀၀၀/- (သုံးသိန္းႏွစ္ေသာင္း) ေပး၍ ၿခံစည္းရုိးကာရံရန္ ခြင့္ျပဳမိန္႔ရယူခဲ့သည္။ ႏုိ၀င္ဘာလ (၂၄) ရက္ေန႔တြင္ ေမာ္လ၀ီဟုိင္ဘီအုလႅာသည္ အိမ္ၿခံစည္းရုိးကာေနစဥ္ ဦးေမာင္ျဖဴႏွင့္ သားမ်ား ေရာက္ရွိလာၿပီး နည္းမ်ဳိးစုံျဖင့္ ၿခိမ္းေျခာက္၍ ၿခံစည္းရုိးကာရံခြင့္ မေပးခဲ့ေၾကာင္း ေဒသခံမ်ားက ေျပာပါသည္။
ရခုိင္ရြာႏွင့္ ရုိဟင္ဂ်ာရြာတုိ႔ ကပ္လ်က္ရွိေသာ္လည္း မိသားစုမ်ားသဖြယ္ ရင္းႏွီးခင္မင္စြာ ေနထုိင္ေနသည့္ ရြာမ်ားျဖစ္ၾကၿပီး၊ ဦးေမာင္ျဖဴႏွင့္ သားမ်ား၏ လုပ္ရပ္မ်ားသည္ အသုိင္းအ၀ုိင္းႏွစ္ခုၾကား တည္ၿငိမ္မႈ ပ်က္ျပားေအာင္ တမင္ရည္ရြယ္ခ်က္ရွိရွိျဖင့္ လုပ္ေဆာင္ေနျခင္း ျဖစ္သည္ဟု ေဒသခံမ်ားကဆုိသည္။
ေမာင္၀ံ့သ
Rohingya Today
25.12.2018
ေမာင္ေတာ ။ ။ ရခုိင္ျပည္နယ္၊ ေမာင္ေတာၿမဳိ႕နယ္ ေျမာက္ပုိင္းရွိ သရက္အုပ္ေက်းရြာမွ ေက်ာက္ေလွကားေစ်းသုိ႔ သြားရာလမ္းတြင္ နယ္ျခားေစာင့္ရဲတပ္ဖြဲ႔က ကင္းစခန္းခ်၍ NVC မရွိသူမ်ားကုိ ျဖတ္သန္းသြားလာခြင့္ မေပးသျဖင့္ ေဒသခံမ်ား အခက္အခဲ ႀကဳံေတြ႔ေနရသည္။
ေမာင္ေတာၿမဳိ႕နယ္ ေျမာက္ပုိင္း မဂၤလာႀကီးေက်းရြာႏွင့္ သရက္အုပ္ေက်းရြာတုိ႔အၾကား ကူတုိ႔ေခ်ာင္းတစ္ခုရွိၿပီး၊ သရက္အုပ္ေက်းရြာမွ ရုိဟင္ဂ်ာမ်ားသည္ ယင္းကူတုိ႔ေခ်ာင္းကုိ ေလွျဖင့္ ကူးျဖတ္၍ ေက်ာက္ေလွကားေစ်းသုိ႔ သြားေရာက္၍ စားသုံးကုန္မ်ား၀ယ္ယူၾကရသည့္အျပင္ သားငါးမ်ားကုိ ေရာင္းခ်၍ အသက္ေမြး၀မ္းေက်ာင္း ျပဳေနရသူမ်ား ျဖစ္ၾကသည္။
လြန္ခဲ့သည့္ ႏုိ၀င္ဘာလ (၂၀) ရက္ေန႔မွစတင္၍ နယ္ေျမ (၆) ေက်ာက္ေလွကား နယ္ျခားေစာင့္ရဲတပ္ဖြဲ႔ နယ္ေျမရုံးမွ မဂၤလာႀကီးေက်းရြာအနီးရွိ အဆုိပါ ေခ်ာင္းအနီးတြင္ ကင္းစခန္းခ်ခဲ့သည္။ အဆုိပါကင္းစခန္းမွ နယ္ျခားေစာင့္ရဲမ်ားသည္ ကူတုိ႔ေခ်ာင္းကုိ ျဖတ္သန္း၍ ေရာက္ရွိလာသူမ်ားထံမွ NVC ကဒ္မ်ား ေတာင္းခံျခင္း၊ ရြာထြက္လက္မွတ္မ်ား ေတာင္းခံျခင္း တုိ႔ေၾကာင့္ လြယ္လင့္တကူ ျဖတ္သန္းသြားလာခြင့္မရသလုိ၊ NVC ကဒ္ မျပႏုိင္သူမ်ားကုိ ျဖတ္သန္းသြားလာခြင့္ မေပးဘဲ ျပန္သြားခုိင္းေၾကာင္း ေဒသခံမ်ားက Rohingya Today သုိ႔ေျပာပါသည္။
အဆိုပါ ကင္းစခန္းမွ ျဖတ္သန္းသြားလာခြင့္ ကန္႔သတ္ထားေသာေၾကာင့္ သရက္အုပ္ေက်းရြာသားမ်ား၏ အသက္ေမြး၀မ္းေက်ာင္းႏွင့္ စား၀တ္ေနေရးကုိ ဆုိးဆုိးရြားရြား ထိခုိက္မႈရွိေနသည့္အျပင္၊ သာမာန္ လမ္းသြားလမ္းလာမ်ားအတြက္ပင္ ႀကီးမားေသာ အေႏွာက္အယွက္တစ္ခု ျဖစ္ေနသည္ဟု ေဒသခံမ်ားကဆုိသည္။
“ဒီကင္းစခန္းက ရုိဟင္ဂ်ာေတြကုိ ကန္႔သတ္ဖုိ႔နဲ႔ ေနလို႔ မရရင္ တဖက္ႏုိင္ငံကုိ ထြက္ေျပး ခုိလႈံေအာင္ တမင္သက္သက္ ဖန္တီးထားတာသာ ျဖစ္တယ္” ဟု ေဒသခံတစ္ဦးက ေျပာပါသည္။
Rohingya Today
25.12.2018
ေမာင္ေတာ ။ ။ ရခုိင္ျပည္နယ္၊ ေမာင္ေတာၿမဳိ႕နယ္ ေျမာက္ပုိင္းရွိ သရက္အုပ္ေက်းရြာမွ ေက်ာက္ေလွကားေစ်းသုိ႔ သြားရာလမ္းတြင္ နယ္ျခားေစာင့္ရဲတပ္ဖြဲ႔က ကင္းစခန္းခ်၍ NVC မရွိသူမ်ားကုိ ျဖတ္သန္းသြားလာခြင့္ မေပးသျဖင့္ ေဒသခံမ်ား အခက္အခဲ ႀကဳံေတြ႔ေနရသည္။
ေမာင္ေတာၿမဳိ႕နယ္ ေျမာက္ပုိင္း မဂၤလာႀကီးေက်းရြာႏွင့္ သရက္အုပ္ေက်းရြာတုိ႔အၾကား ကူတုိ႔ေခ်ာင္းတစ္ခုရွိၿပီး၊ သရက္အုပ္ေက်းရြာမွ ရုိဟင္ဂ်ာမ်ားသည္ ယင္းကူတုိ႔ေခ်ာင္းကုိ ေလွျဖင့္ ကူးျဖတ္၍ ေက်ာက္ေလွကားေစ်းသုိ႔ သြားေရာက္၍ စားသုံးကုန္မ်ား၀ယ္ယူၾကရသည့္အျပင္ သားငါးမ်ားကုိ ေရာင္းခ်၍ အသက္ေမြး၀မ္းေက်ာင္း ျပဳေနရသူမ်ား ျဖစ္ၾကသည္။
လြန္ခဲ့သည့္ ႏုိ၀င္ဘာလ (၂၀) ရက္ေန႔မွစတင္၍ နယ္ေျမ (၆) ေက်ာက္ေလွကား နယ္ျခားေစာင့္ရဲတပ္ဖြဲ႔ နယ္ေျမရုံးမွ မဂၤလာႀကီးေက်းရြာအနီးရွိ အဆုိပါ ေခ်ာင္းအနီးတြင္ ကင္းစခန္းခ်ခဲ့သည္။ အဆုိပါကင္းစခန္းမွ နယ္ျခားေစာင့္ရဲမ်ားသည္ ကူတုိ႔ေခ်ာင္းကုိ ျဖတ္သန္း၍ ေရာက္ရွိလာသူမ်ားထံမွ NVC ကဒ္မ်ား ေတာင္းခံျခင္း၊ ရြာထြက္လက္မွတ္မ်ား ေတာင္းခံျခင္း တုိ႔ေၾကာင့္ လြယ္လင့္တကူ ျဖတ္သန္းသြားလာခြင့္မရသလုိ၊ NVC ကဒ္ မျပႏုိင္သူမ်ားကုိ ျဖတ္သန္းသြားလာခြင့္ မေပးဘဲ ျပန္သြားခုိင္းေၾကာင္း ေဒသခံမ်ားက Rohingya Today သုိ႔ေျပာပါသည္။
အဆိုပါ ကင္းစခန္းမွ ျဖတ္သန္းသြားလာခြင့္ ကန္႔သတ္ထားေသာေၾကာင့္ သရက္အုပ္ေက်းရြာသားမ်ား၏ အသက္ေမြး၀မ္းေက်ာင္းႏွင့္ စား၀တ္ေနေရးကုိ ဆုိးဆုိးရြားရြား ထိခုိက္မႈရွိေနသည့္အျပင္၊ သာမာန္ လမ္းသြားလမ္းလာမ်ားအတြက္ပင္ ႀကီးမားေသာ အေႏွာက္အယွက္တစ္ခု ျဖစ္ေနသည္ဟု ေဒသခံမ်ားကဆုိသည္။
“ဒီကင္းစခန္းက ရုိဟင္ဂ်ာေတြကုိ ကန္႔သတ္ဖုိ႔နဲ႔ ေနလို႔ မရရင္ တဖက္ႏုိင္ငံကုိ ထြက္ေျပး ခုိလႈံေအာင္ တမင္သက္သက္ ဖန္တီးထားတာသာ ျဖစ္တယ္” ဟု ေဒသခံတစ္ဦးက ေျပာပါသည္။
ရန္ႏုိင္
Rohingya Today
25.12.2018
ေမာင္ေတာ ။ ။ ရခုိင္ျပည္နယ္၊ ေမာင္ေတာၿမဳိ႕နယ္ ေျမာက္ပုိင္း ေရတြင္းျပင္ရြာရွိ ရုိဟင္ဂ်ာမ်ားကုိ အနီးအနားရွိ ရခုိင္ရြာမ်ားက သတ္ျဖတ္မည္ဟု ၿခိမ္းေျခာက္ ေျပာဆုိမႈမ်ားေၾကာင့္ ရြာအျပင္သုိ႔ မထြက္ႏုိင္ေတာ့ဘဲ အခက္အခဲေပါင္းစုံ ႀကဳံေတြ႔ေနရသည္။
Rohingya Today
25.12.2018
ေမာင္ေတာၿမဳိ႕နယ္ ေျမာက္ပုိင္း အထက္ျပဴးမေက်းရြာအုပ္စုတြင္ ဒီဇင္ဘာလ (၁၇) ရက္ေန႔ တစ္ရက္အတြက္ တုိက္ခုိက္မႈႏွစ္ခု ျဖစ္ပြားခဲ့ၿပီး မာရမာႀကီး ႏွစ္ဦး ဒဏ္ရာမ်ားျဖင့္ ထြက္ေျပးလြတ္ေျမာက္ႏုိင္ခဲ့ေသာ္လည္း ရခုိင္လူမ်ဳိး ႏွစ္ဦး ေပ်ာက္ဆုံးသြားခဲ့ၿပီး ေနာက္ပုိင္းတြင္ ၎တုိ႔၏ ရုပ္အေလာင္းမ်ား ေတြ႔ရွိခဲ့သည္။
တုိက္ခုိက္မႈ ျဖစ္ပြားခဲ့သည့္ ေနရာ၏ အနီးအနားတြင္ ရခုိင္ေက်းရြာမ်ားသာရွိၾကၿပီး ရုိဟင္ဂ်ာေက်းရြာမ်ား မရွိေသာ္လည္း အခင္းျဖစ္ရာႏွင့္ ၈ မုိင္ခန္႔ ကြာေ၀းသည့္ ေရတြင္းျပင္ေက်းရြာမွ ရုိဟင္ဂ်ာမ်ားက ျပဳလုပ္ခဲ့သည္ဟု မဟုတ္မမွန္ စြပ္စြဲေျပာဆုိကာ ေလာင္းဒုံမွ ေက်ာင္းဆရာမတစ္ဦး၏ ခင္ပြန္းက ဦးေဆာင္၍ ျပဴးမ၊ ငါးခူရ၊ ကံျပင္၊ ငါးခူရရြာသစ္၊ ႀကိမ္ေခ်ာင္း၊ ေလာင္းဒုံ၊ မင္းႀကီး စသည့္အနီးအနားရွိ ရခုိင္ေက်းရြာမ်ားမွ ရခုိင္ရြာသားမ်ားကုိ စည္းရုံး၍ ရာႏွင့္ခ်ီရွိသည့္ ရခုိင္လူမ်ဳိးအုပ္စုတစ္စုက ဒီဇင္ဘာလ (၁၈) ရက္ေန႔ ေန႔လည္ ၃း၃၀ နာရီခန္႔အခ်ိန္တြင္ ေရတြင္းျပင္ေက်းရြာအုပ္စုရွိ ရုိဟင္ဂ်ာမ်ားကုိ တုိက္ခုိက္ရန္ လာေနစဥ္ ဇီးပင္ေခ်ာင္းရွိ နယ္ျခားေစာင့္ရဲတပ္ဖြဲ႔ နယ္ေျမစခန္းမွ ခြင့္မျပဳခဲ့သျဖင့္ လွည့္ျပန္သြားခဲ့ရသည္။
ဒီဇင္ဘာလ (၁၉) ရက္ေန႔တြင္ တပ္မေတာ္ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ရုံးက အထက္ျပဴးမရြာတြင္ ေဒသခံ ၄ ဦး တုိက္ခုိက္ခံရၿပီးေနာက္ လုံၿခဳံေရးတပ္ဖြဲ႔၀င္မ်ားက နယ္ေျမရွင္းလင္းေရး လုပ္ေနသည္ဟု သတင္းထုတ္ျပန္ခဲ့သည္။ ဒီဇင္ဘာလ (၂၀) ရက္ေန႔ မြန္းလႊဲ ၁ နာရီခန္႔အခ်ိန္တြင္ နယ္ျခားေစာင့္ရဲတပ္ဖြဲ႔ႏွင့္ စစ္တပ္ အင္အား ၁၅၀ ၀န္းက်င္ ေရတြင္းျပင္ေက်းရြာသုိ႔ ေရာက္ရွိလာၿပီး ရြာကုိ ၀န္းရံကာ အသက္ ၃၀ ႏွစ္ခန္႔ အရြယ္ ေငြေၾကး ခ်မ္းသာသည့္ ဦးမုိဟာမတ္အလီ၏ ေနအိမ္ကုိ ပစ္မွတ္ထား၍ စစ္ေဆးခဲ့သည္။ စစ္ေဆးသူမ်ားက ဦးမုိဟာမတ္အလီကုိ မေတြ႔သျဖင့္ အိမ္တြင္ ရွာေဖြေတြ႔ရွိသည့္ ေရႊ၊ ေငြမ်ားႏွင့္အတူ ၎၏ ဇနီး၊ သားႏွစ္ဦးႏွင့္ ဇနီး၏ ေမာင္ျဖစ္သူ ေလးဦးကုိ ဖမ္းဆီးေခၚေဆာင္သြားခဲ့သည္။
ေမာင္ေတာၿမဳိ႕နယ္ ေျမာက္ပုိင္းတြင္ ရုိဟင္ဂ်ာေက်းရြာ ေျမာက္ျမားစြာရွိခဲ့ေသာ္လည္း ယခုအခါ ဆယ္ဂဏန္းခန္႔ ရြာမ်ားတြင္ ရုိဟင္ဂ်ာအနည္းငယ္စီ က်န္ရွိေနၿပီး၊ ေက်းရြာအမ်ားစုမွ ေဒသခံရုိဟင္ဂ်ာမ်ားကုိ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္ ေအာက္တုိဘာလႏွင့္ ၂၀၁၇ ခုႏွစ္ ၾသဂုတ္လ ျဖစ္စဥ္မ်ား ေနာက္ပုိင္း ျမန္မာစစ္တပ္ အင္အား အလြန္အကၽြံသုံး၍ သတ္ျဖတ္ျခင္း၊ မုဒိမ္းက်င့္ျခင္းမ်ားေၾကာင့္ ခုႏွစ္သိန္းခြဲခန္႔ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏုိင္ငံသုိ႔ ထြက္ေျပး ခုိလႈံေနၾကရသည္။
ယခုအခါ ေရတြင္းျပင္ရြာ၏ အနီးအနားရွိ ရခုိင္ေက်းရြာမ်ားမွ ရခုိင္ရြာသားမ်ားက “ေရတြင္းျပင္ရြာသားေတြကုိ ေတြ႔ရင္ သတ္ပစ္ရမယ္” ဟု အခ်င္းခ်င္းၾကား ေျပာဆုိမႈမ်ား ရွိေနေသာေၾကာင့္ လုံၿခဳံေရးတပ္ဖြဲ႔၀င္ အခ်ဳိ႕က ၎တုိ႔ႏွင့္ ရင္းႏွီးကၽြမ္း၀င္သည့္ ရုိဟင္ဂ်ာမ်ားကုိ သတိ၀ီရိယႏွင့္ ေနရန္ ေျပာဆုိသတိေပးထားသည္။
“အခုလုိ ၾကားေနရတာေတြေၾကာင့္ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ရြာအျပင္ မထြက္ႏုိင္ေတာ့ဘူး။ က်န္းမာေရးပုိင္းမွာ ကုိယ္၀န္ေဆာင္ေတြ မီးဖြားဖုိ႔၊ ေဆးခန္းပုံမွန္ ျပရမယ့္သူေတြ မျပႏုိင္တာ စတာေတြနဲ႔ စားေသာက္ဖုိ႔ ေစ်း၀ယ္တာေတြပါ ေတာ္ေတာ္ေလး အခက္အခဲ ျဖစ္ေနတယ္။ ရြာထဲကေန ရြာျပင္မထြက္ႏုိင္ေတာ့ဘူးဆုိရင္ အခက္အခဲေတြကေတာ့ ေျပာလုိ႔မကုန္ေအာင္ ႀကဳံေတြ႔ရတယ္” ဟု ေရတြင္းျပင္ရြာသားတစ္ဦးက Rohingya Today သုိ႔ေျပာပါသည္။
ေမာင္ေတာၿမဳိ႕နယ္ ေျမာက္ပုိင္း ေရတြင္းျပင္ရြာမွ ၿမဳိ႕ေပၚသုိ႔သြားရန္ ျပဴးမ၊ ငါးခူရ၊ ေလာင္းဒုံ၊ ဖား၀ပ္ေခ်ာင္း၊ ေအာင္မဂၤလာ၊ ေမာင္ႏွမ၊ သီဟုိဠ္ကၽြန္း စသည့္ ရခုိင္ရြာမ်ားကုိ ျဖတ္သန္း၍ သြားရသည္။
 |
| ဓါတ္ပုံ - Flickr/European Commission DG ECHO |
Rohingya Today
24.12.2018
ျမန္မာႏိုင္ငံမွာေကာ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္နုိင္ငံမွာပါ ရိုဟင္ဂ်ာကေလးငယ္ေတြက ပညာေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ခက္ခဲၾကမ္းတမ္းတဲ့ အဟန္႔အတား ေတြနဲ႔ ရင္ဆိုင္ေနရပါတယ္။
၂၀၁၇ ၾသဂုတ္လတုန္းက ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ကေန ရက္စက္တဲ့ နယ္ေျမရွင္းလင္းမႈ လုပ္ငန္း လုပ္ေဆာင္ခဲ့တဲ့ အတြက္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏုိင္ငံကို ထြက္ေျပးခိုလံႈခဲ့ရတဲ့ ရိုဟင္ဂ်ာ ဒုကၡသည္ေပါင္း ၇သိန္းေက်ာ္ထဲမွာ မိုဟာမတ္ ကလည္း တစ္ဦးအပါအ၀င္ပါ။ ျမန္မာျပည္တြင္းမွာ ရိုဟင္ဂ်ာေတြ အမ်ားစု ေနထိုင္ရာ ျဖစ္တဲ့ ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ တပ္မေတာ္အေနနဲ႔ သတ္ျဖတ္မႈ ၊ အဓမၼျပဳက်င့္မႈ ၊ မီးရိႈ႕ဖ်က္ဆီးမႈေတြလည္း ျပဳလုပ္ခဲ့ပါေသးတယ္။ အဲ့လိုလုပ္ရပ္ေတြကို ကုလသမဂၢအျပင္ တစ္ျခားအဖြဲ႕အစည္းေတြကပါ လူအခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္တဲ့ ရာဇ၀တ္မႈ ဆို ၿပီး ရွဳတ္ခ်ခဲ့တဲ့ အျပင္ အခ်ိဳ႕ကေတာ့ လူမ်ိဳးတံုးသတ္ျဖတ္မႈ ဆိုၿပီးေတာင္ ေခၚခဲ့ၾကပါတယ္။
နယ္စပ္ကို ထြက္မေျပးခင္ မိုဟာမတ္ ကုိယ္တိုင္လည္း ဒီလို လံုး၀မေမွ်ာ္လင့္ထားတဲ့ အၾကမ္းဖက္မႈေတြ ၊ ဖ်က္ဆီးမႈေတြကို မ်က္ျမင္ၾကံဳခဲ့ရသလို သူႀကီးျပင္းခဲ့ရာ အသိုက္အ၀န္း အတြက္လည္း ၿခိမ္းေျခာက္မႈေတြ အမ်ားအျပား ရိွေနတယ္ဆိုတာလည္း သူေကာင္းေကာင္းႀကီး သိလာခဲ့ပါတယ္။ အဲ့ဒီထဲက တစ္ခ်က္ကေတာ့ ပညာေကာင္းစြာသင္ယူခြင့္ မရရိွတာပါ။ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္မွာ မခိုလံႈခင္ကတည္းက မိုဟာမတ္တုိ႔လုိ ကေလးေတြဟာ ပညာသင္ၾကားခြင့္ ကို အင္မတန္ကန္႔သတ္ျခင္းခံခဲ့ရပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္မွာ ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ အၾကမ္းဖက္မႈေၾကာင့္ အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္ကေလးေတြနဲ႔ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ကေလးေတြအၾကား ခြဲျခားဆက္ဆံမႈေတြ ရိွလာခဲ့လို႔ပါ။ အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ကို ေရွာင္တိမ္းတဲ့အခါမွာလည္း ဘဂၤလားေဒ့ရွ္အစိုးရကေန နယ္ေျမအတြင္း လံုျခံဳမႈအတြက္ ကန္႔သတ္ခ်က္ေတြ ခ်မွတ္လိုက္တဲ့အတြက္ မိုဟာမတ္ဟာ ပံုမွန္ေက်ာင္းေနစာသင္ခြင့္ မရရိွတဲ့ ရာေပါင္း၊ေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာေသာ ရိုဟင္ဂ်ာ ကေလးေတြ ထဲမွာ တစ္ဦးအပါအ၀င္ ျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။
ရိုဟင္ဂ်ာကေလးေတြပညာသင္ၾကားခြင့္မရရိွတာကေတာ့ နက္ဖ္ ျမစ္ျခားထားတဲ့ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္မွာေကာ ျမန္မာျပည္မွာပါ ျဖစ္ေပၚေနတာပါ။ ဒီအခ်က္ဟာ ေနာက္ပိုင္း ရိုဟင္ဂ်ာကေလးေတြအတြက္ လူမ်ိဳးေပ်ာက္သြားႏုိင္တဲ့အထိ ၿခိမ္းေျခာက္လာသလို ရိွေနပါတယ္။ ဒီလထဲမွာပဲ ဒီဖံုးကြယ္ထားတဲ့ ကိစၥရပ္ကို ကမၻာတစ္၀ွမ္းက တတ္ႏိုင္သမွ် ေျဖရွင္းဖို႔ တြန္းအားေပးေနၾကတဲ့အခ်ိန္မွာ ျမန္မာရိုဟင္ဂ်ာ အဖြဲ႔အစည္း ယူေက (Burmese Rohingya Organization UK) ကေန ေလ့လာမႈ စာတမ္းတစ္ရပ္ထုတ္ျပန္ခဲ့ပါေသးတယ္။ မိုဟာမတ္ ကိုယ္တိုင္ကေတာ့ “လူအသိုင္းအ၀န္းတစ္ခုကို အႏၱရာယ္ျပဳခ်င္ရင္ သူတို႔ကို သတ္စရာမလိုပါဘူး။ ပညာသင္ခြင့္ မေပးလိုက္ရံုပါပဲ။” ဆိုၿပီး ေျပာျပခဲ့ပါတယ္။
ျမန္မာျပည္တြင္းမွာေတာ့ ရိုဟင္ဂ်ာေတြဟာ အစိုးရရဲ႕ ထုတ္ျပန္ခ်က္ေတြအၾကား အားေလ်ာ့ၿပီး လူမ်ိဳးေရးခြဲျခားဆက္ဆံခံရတာဟာ ဆယ္စုႏွစ္ေက်ာ္ခဲ့ပါၿပီ။ အဲ့ဒီထဲမွာ ရိုဟင္ဂ်ာကို ႏိုင္ငံသားအျဖစ္ အသိအမွတ္မျပဳတာရယ္၊ အဲ့ဒီႏိုင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ေပၚမွာ ရမယ့္ အခြင့္အေရးေတြကိုပါ မေပးတာ အျပင္ လြတ္လပ္စြာလႈပ္ရွားသြားလာခြင့္ အေပၚမွာလည္း ျပင္းထန္တဲ့ တင္းက်ပ္မႈေတြကို ခ်မွတ္ထားမႈ ေတြလည္း ပါ၀င္ပါတယ္။ က်ယ္ျပန္႔တဲ့ ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္းမွာေတာင္ ရိုဟင္ဂ်ာေတြဟာ ၿမိဳ႕နယ္ အလိုက္သာမက ရြာအလိုက္ ျဖတ္သန္းသြားလာရမယ္ဆိုရင္ေတာင္ တရား၀င္ခြင့္ျပဳခ်က္ ရထားဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ စား၀တ္ေနေရးအတြက္ ရုန္းကန္တဲ့ေနရာနဲ႔ ပညာသင္ၾကားခြင့္ရရိွေရးမွာကေတာ့ အခြင့္အလမ္းေတြ ရွားပါးပါတယ္။
ဒီလိုကန္႔သတ္မႈေတြကေတာ့ ရိုဟင္ဂ်ာေတြအတြက္ အသစ္မဟုတ္ေနေတာ့တဲ့အျပင္ အဲ့ဒီ အခ်က္ေတြက ေနာက္မ်ိဳးဆက္ေတြရဲ႕ ဘ၀တစ္စိတ္တစ္ပိုင္းအျဖစ္ ပါ၀င္လာပါတယ္။ ဒီအခ်က္ေတြကပဲ ျမန္မာအာဏာပိုင္ေတြ ရိုဟင္ဂ်ာေတြအေပၚ ျပဳခဲ့တဲ့ လူမ်ိဳးသုဥ္းရွင္းလင္းမႈရဲ႕ ပါးပါးနပ္နပ္ အျဖစ္ဆံုးေနရာကို ဖန္တီးခဲ့သလို ျဖစ္လာတာပါ။ ဒါေပမယ့္ ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္းမွာလည္း ခံရတဲ့ ခြဲျခားဆက္ဆံခံရမႈေတြကလည္း ဒီလိုျဖစ္လာဖို႔ရည္မွန္းခဲ့သလိုပါပဲ။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ ၂၀၁၇ ခုႏွစ္အတြင္း တပ္မေတာ္ရဲ႕ အၾကမ္းဖက္မႈက ႏုိင္ငံတကာသတင္းစာမ်က္ႏွာေတြရဲ႕ ေခါင္းႀကီး ပိုင္းေတြအထိ ပါ၀င္ေဖာ္ျပခံရတဲ့အျပင္ အဲ့ဒီျဖစ္ရပ္ေၾကာင့္ ရိုဟင္ဂ်ာေတြရဲ႕ဘ၀ကို မခံမရပ္ႏုိင္ေအာင္ ျဖစ္လာေစခဲ့တဲ့အတြက္ ေရြးခ်ယ္စရာ အျခားမရိွတဲ့ အခိုက္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ထြက္ေျပးရံုပဲ တတ္ႏိုင္ခဲ့တယ္။ ကၽြန္ေတာ္ကိုယ္တိုင္အေနနဲ႔ ေျပာရမယ္ဆိုရင္ ၁၉၉၀ ႏွစ္လယ္ေလာက္ တုန္းက အစိုးရက ကၽြန္ေတာ့္ကို ရိုဟင္ဂ်ာျဖစ္ေနလို႔ ဆိုၿပီး တကၠသိုလ္တက္ခြင့္ပိတ္ပင္ခဲ့တယ္။ အဲ့အခ်က္ေၾကာင့္ ရခိုင္ျပည္နယ္ကေန ထြက္ေျပးဖို႔ အေျခအေနက ေတာင္းဆိုခဲ့တာပါပဲ။
ဒီလို ခြဲျခားဆက္ဆံတဲ့ စနစ္က ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ ရိုဟင္ဂ်ာရွင္းလင္းေရးအတြက္ အစိုးရက ပါခဲ့တဲ့ အၾကမ္းဖက္မႈ စခဲ့တဲ့ ၂၀၁၂ ေလာက္ကတည္းက သိသိသာသာ တင္းက်ပ္လာခဲ့ပါတယ္။ အဲ့အခ်ိန္ကေန စၿပီး အာဏာပိုင္ေတြဟာ မြတ္စလင္နဲ႔ ဗုဒၶဘာသာ ကေလးေတြ အတူတက္တဲ့ စာသင္ေက်ာင္းေတြမွာ ခြဲျခားဆက္ဆံမႈေတြ စတင္ခဲ့ပါတယ္။ ရိုဟင္ဂ်ာကေလးအမ်ားစုကို သင္ေထာက္ကူပစၥည္းလည္း နည္းၿပီး သင္ၾကားေရးလည္း အားနည္းတဲ့ ေက်ာင္းေတြကို ပို႔ၿပီး ပညာေရးပုိင္းလိုအပ္မႈေတြကိုေတာင္ ခြဲျခားဆက္ဆံခဲ့ပါတယ္။ အစိုးရ ေက်ာင္းဆရာေတြ ေတာ္ေတ္ာမ်ားမ်ားက ရိုဟင္ဂ်ာေက်ာင္းေတြမွာ တာ၀န္က် ေဆာင္ရြက္ဖို႔ ျငင္းဆန္ၾကပါတယ္။ လက္ခံလိုက္တဲ့ ဆရာေတြက်ေတာ့လည္း ေက်ာင္းသားေတြကို လ်စ္လ်ဴရႈတာရယ္ အရွက္ရေစတာရယ္ပဲ လုပ္ၾကပါတယ္။ မိုဟာမက္ကေတာ့ ၂၀၁၂ ကေန ေျပာင္းလာတဲ့ သူ႕ရဲ႕ ကိုယ္ပိုင္အေျခအေနကို အခုလို ေျပာျပပါတယ္။ “ဒီေနာက္ပိုင္းမွာ ဆရာေတြက ကၽြန္ေတာ္တို႔က အတန္းခြဲထားတယ္။ တစ္တန္းက ရိုဟင္ဂ်ာအတြက္၊တစ္တန္းက ရခိုင္ေတြအတြက္။ ရခိုင္ေတြအတန္းမွာဆို ဂရုလည္းစိုက္ၾကသလို လိုအပ္တာေတြကိုလည္း ျဖည့္ဆည္းေပးၾကတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ကိုေတာ့ ဆရာက ကုလား (ရုိဟင္ဂ်ာေတြကို ႏွိမ့္ခ်ေခၚေ၀ၚတဲ့အသံုးအႏႈန္း) လို႔ ေခၚၿပီး ကၽြန္ေတာ္တို႔ကို စာမသင္ေပးခ်င္ဘူး”
၂၀၁၇ ခုႏွစ္ကစၿပီး ျမန္မာအစိုးရအေနနဲ႔ ဆရာေတြနဲ႔ အျခားပညာတတ္ရိုဟင္ဂ်ာေတြကို ပစ္မွတ္ထားၿပီး ပညာေရးအတြက္ လိုအပ္ခ်က္ကို အစုလိုက္ေရြးခ်ယ္မႈ သံုးၿပီး ပိုမိုဆိုးရြားေအာင္ လုပ္ခဲ့တယ္ဆိုၿပီး စစ္တမ္းတစ္ခ်ိဳ႕ကလည္း ေဖာ္ျပခဲ့ပါေသးတယ္။ တိုက္ဆိုင္တာေတာ့ မဟုတ္ေပမယ့္ဒီေန႔အခ်ိန္ထိ ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ ေနထိုင္တဲ့ ရိုဟင္ဂ်ာေတြထဲကမွ ၇၃ ရာခိုင္ႏႈန္းဟာ စာတတ္ေျမာက္မႈ မရိွေၾကာင္း ကိုယ္တိုင္ ခံယူထားၾကပါတယ္။
အိမ္နီးခ်င္း ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံကို ေရာက္သြားေပမယ့္လည္း သူတို႔ႏိုင္ငံရဲ႕ လံုျခံဳေရးေၾကာင့္ ရုိဟင္ဂ်ာေတြ ပညာသင္ၾကားခြင့္မရရိွမႈ ကေတာ့ ဆက္လက္တည္ရိွေနတုန္းပါပဲ။ ပဋိပကၡရဲ႕ အထြဋ္အထိပ္ အေရာက္ဆံုးအခ်ိန္မွာ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္အစိုးရက ရက္ရက္ေရာေရာ နယ္စပ္ဂိတ္ေတြကို ဖြင့္ေပးခဲ့ေပမယ့္ အာဏာပိုင္တို႔မည္သည္ တူညီစြာပဲ အိမ္ေျခရာေထာင္ခ်ီရိွတဲ့ ဒုကၡသည္စခန္းေတြအေပၚ စိုးရိမ္လာၿပီး ကန္႔သတ္ခ်က္ေတြ ခ်မွတ္ခဲ့ျပန္ပါတယ္။ ရိုဟင္ဂ်ာ ဒုကၡသည္ေတြအေနနဲ႔ စခန္းေတြကေန ထြက္ခြာခြင့္ တားျမစ္ခံထားရတဲ့ အျပင္ လာေရာက္ကူညီတဲ့ ႏုိင္ငံတကာ ကူညီေထာက္ပံ့ေရးအဖြဲ႔ေတြ အေနနဲ႔လည္း ေရရွည္တည္တံ့တဲ့ အေဆာက္အဦမ်ိဳး ေဆာက္လုပ္လွဴဒါန္းဖုိ႔ ပိတ္ပင္ခံရတာ မ်ိဳးေတြလည္း ရိွပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆုိေတာ့ အေဆာက္အဦခိုင္မာသြားရင္ အျမဲတမ္းေနထိုင္ခြင့္ရသြားႏုိင္တယ္ဆိုျပီး စိတ္ထဲ အထင္မမွားေစခ်င္ၾကလို႔ပါ။
အဲ့လို ကန္႔သတ္ခ်က္ေတြကလည္း ပညာေရးအေပၚ သက္ေရာက္မႈ ရိွလာပါတယ္။ ရိုဟင္ဂ်ာ ဒုကၡသည္ကေလးငယ္ေတြဟာ ပံုမွန္အတန္းေက်ာင္းပညာေရးကုိ တက္ေရာက္သင္ယူခြင့္လည္း မရိွသလို ဘဂၤါလီဘာသာစကားေတြနဲ႔လည္း သင္ယူခြင့္မရရိွပါဘူး။ ၾကည့္ရတာကေတာ့ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ၿမိဳ႕ေတာ္ ဒါကာ အစိုးရ က ဒုကၡသည္ေတြကို ပညာသင္ခြင့္ေပးလိုက္ရင္ ဒုကၡသည္ပိုမို ၀င္ေရာက္လာမႈလည္း ရိွနုိင္သလို ေရရွည္အေျခခ်ေနထိုင္ဖို႔ အားေပးသလိုလည္း ျဖစ္သြားႏုိင္တာက ေတြးေၾကာက္ၾကပံုရပါတယ္။ အဲ့ဒီအစား ဒုကၡသည္စခန္းေတြမွာ ပညာေရးပိုင္းကို အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာနဲ႔ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ အန္ဂ်ီအိုေတြအျပင္ လူထုအေျချပဳ အဖြဲ႕ေတြက ျဖည့္ဆည္းေပးရပါတယ္။ ရုိဟင္ဂ်ာေတြကို ယာယီ ပညာသင္ၾကားေရးစင္တာေတြမွာ သင္ၾကားခြင့္ေပးပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အဲ့စင္တာေတြမွာ ပါ၀င္ကူညီတဲ့ အန္ဂ်ီအိုအေပၚ မူတည္ၿပီး သင္ၾကားမႈ အရည္အေသြးနဲ႔ သင္ရိုးက ေျပာင္းလဲမႈေတြ ရိွတတ္ပါေသးတယ္။
၀မ္းသာစရာေကာင္းတာကေတာ့ ရုိဟင္ဂ်ာအသိုက္အ၀န္းအေနနဲ႔ တျခားဒုကၡသည္ေတြနဲ႔ နီးကပ္မႈ ရိွလာေအာင္ ဒါကာၿမဳိ႕ကုိ ဆက္သြားမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ဟာ ပညာေရးအေပၚ သူတို႔ရဲ႕ ခ်ဥ္းကပ္မႈနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အစိုးရကို တိုက္တြန္းမွာပါ။ ဒါေၾကာင့္ ရိုဟင္ဂ်ာဒုကၡသည္ေတြဟာ ႀကိဳျမင္ႏုိင္တဲ့အနာဂတ္အတြက္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္မွာ ဆက္ရိွေနၾကဦးမွာပါ။ ပညာေရးပိုင္းနဲ႔ အသက္ေမြး၀မ္းေက်ာင္းပိုင္းမွာ အခြင့္အေရးေတြ ရရိွမွသာ သူတို႔ကေန ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ျပည္သူ ေတြအတြက္ ေက်းဇူးျပန္ဆပ္ႏုိင္ဖို႔ တတ္ႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒုကၡသည္ေတြအေပၚ ပညာေရးပိုင္းကန္႔သတ္ထားတဲ့ အဟန္႕အတားကို ခ်က္ခ်င္းဖယ္ရွားေပးဖို႔ရယ္ ရိုဟင္ဂ်ာလူထုေခါင္းေဆာင္ေတြကိုလည္း ဒုကၡသည္ေတြအေပၚ ကူညီေထာက္ပံ့ေရးနဲ႔ ဖြံ႔ၿဖဳိးတိုးတက္ေရးအတြက္ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်တဲ့ ေနရာမွာလည္း ပါ၀င္ခြင့္ေပးဖို႔ကိုလည္း ဘဂၤလားေဒ့ရွ္အစိုးရကို ကၽြန္ေတ္ာတို႔ ေမတၱာရပ္ခံထားပါတယ္။
ဘယ္လိုပဲ ျဖစ္ေနေန ဒီပဋိပကၡနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး တကယ္ကို ေရရွည္လုပ္ေဆာင္သြားရမယ့္၊ အလားအလာ ေကာင္းမယ့္ ေျဖရွင္းမႈကေတာ့ ျမန္မာျပည္မွာ လုပ္ေဆာင္ရမွာပါ။ ျမန္မာအာဏာပိုင္ေတြ အေနနဲ႔ လူမ်ိဳးေရးခြဲျခားဆက္ဆံတဲ့ စနစ္ကို ခ်က္ခ်င္း ျဖဳတ္သိမ္းေပးဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ ရိုဟင္ဂ်ာေတြအေပၚ လူ႕အခြင့္အေရးအရ ပိတ္ပင္ထားမႈေတြကို ဖ်က္သိမ္းဖို႕ (အထူးသျဖင့္ ပညာေရးပိုင္းနဲ႔ လြတ္လပ္စြာ လႈပ္ရွားသြားလာခြင့္ ရရိွဖို႔) အျပင္ ႏိုင္ငံေတာ္ဥပေဒေအာက္ကေန ရိုဟင္ဂ်ာေတြကို တရား၀င္ႏိုင္ငံသားအျဖစ္ ခံယူခြင့္ ေပးဖို႔လည္း လိုအပ္ပါတယ္။
ျမန္မာျပည္မွာ ျဖစ္ပ်က္ခဲ့တဲ့ လူမ်ိဳးသုဥ္းရွင္းလင္းမႈဒဏ္ ၿခိမ္းေျခာက္ခံခဲ့ရတဲ့ ရိုဟင္ဂ်ာအသိုက္အ၀န္းရဲ႕ တကယ့္တည္ရိွမႈနဲ႔ အတူသာဆိုရင္ ကိစၥရပ္ေတြကလည္း ႀကီးထြားလာႏိုင္မွာ မဟုတ္ပါဘူး။ အႏၱရာယ္မ်ားေနတဲ့ တစ္ခ်က္ေတာ့ ရိွပါတယ္။ ဒါကေတာ့ ရိုဟင္ဂ်ာ မ်ိဳူဆက္ကေလးေတြအေနနဲ႔ သင့္ေလ်ာ္တဲ့ ေက်ာင္းပညာေရးကို မရရိွပဲ ႀကီးျပင္းလာႏိုင္ေခ်ရိွေနတာပါပဲ။ ဒီဟာက ဘာေၾကာင့္ ဒီလို အေရးႀကီးရတာလဲ ဆိုရင္ ကၽြန္ေတာ္တို႔အေနနဲ႔ ပညာတတ္တဲ့ ရိုဟင္ဂ်ာမ်ိဳးဆက္၊ ကၽြန္ေတာ္တို႔ အသိုက္အ၀န္းကို အခုထက္ ပိုၿပီး ေကာင္းလာေအာင္ ဦးေဆာင္ႏိုင္မယ့္ မ်ိဳးဆက္သစ္မ်ိဳး လုိ္အပ္ေနတာ ျဖစ္လို႔ပါပဲ။
ထြန္းခင္သည္ ျမန္မာရုိဟင္ဂ်ာအဖြဲ႔အစည္း ယူေက (Burmese Rohingya Organisation UK) ၏ ဥကၠဌ ျဖစ္ၿပီး၊ ရုိဟင္ဂ်ာလြတ္ေျမာက္ေရး ညြန္႔ေပါင္းအဖြဲ႔ (Free Rohingya Coalition) ၏ ညွိႏႈိင္းေဆာင္ရြက္ေရးမွဴး တစ္ဦးလည္း ျဖစ္သည္။
ထြန္းခင္သည္ ျမန္မာရုိဟင္ဂ်ာအဖြဲ႔အစည္း ယူေက (Burmese Rohingya Organisation UK) ၏ ဥကၠဌ ျဖစ္ၿပီး၊ ရုိဟင္ဂ်ာလြတ္ေျမာက္ေရး ညြန္႔ေပါင္းအဖြဲ႔ (Free Rohingya Coalition) ၏ ညွိႏႈိင္းေဆာင္ရြက္ေရးမွဴး တစ္ဦးလည္း ျဖစ္သည္။
The Diplomat တြင္ ေရးသားသည့္ A Lost Generation of Rohingya Grows up Without Education ကုိ ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ဘာသာျပန္ထားသည္။
ေက်ာ္စုိး
Rohingya Today
24.12.2018
ဘူးသီးေတာင္ ။ ။ ရခုိင္ျပည္နယ္၊ ဘူးသီးေတာင္ၿမဳိ႕နယ္ အမွတ္ (၅၅၁) တပ္ရင္းမွ ဒုတပ္ၾကပ္တစ္ဦးသည္ ၎၏ လက္ကုိင္တုတ္တစ္ဦးႏွင့္ ပူးေပါင္း၍ ၀ါးႏွင့္ သစ္သားမ်ား ေရာင္းခ်ေနသည့္ ရုိဟင္ဂ်ာမ်ားကုိ ၿခိမ္းေျခာက္၍ ေငြညွစ္လ်က္ရွိသည္။
Rohingya Today
24.12.2018
ဘူးသီးေတာင္ၿမဳိ႕နယ္ ကင္းေတာင္ေက်းရြာအုပ္စုမွ ၀ါးလုပ္ငန္းရွင္ ဦးဖုိးခင္ (ဘ) ဦးအီလီယာစ္ (အသက္ ၄၅ ႏွစ္) သည္ တပ္ရင္း ၅၅၁ ၏ လက္ကုိင္တုတ္ျဖစ္ၿပီး၊ ဒီဇင္ဘာလ (၂၃) ရက္ေန႔က ၀ါးခုတ္သမား ေခါင္းေဆာင္ ဦးမုိဟမၼဒ္အာမီးန္ (ဘ) ဦးဟာဖီးဇ္အဟ္မဒ္ (အသက္ ၃၀ ႏွစ္) ႏွင့္ ပူးေပါင္း၍ လုပ္ငန္းလုပ္ေနသည့္ ၀ါးလုပ္ငန္းရွင္ ဦးေရာ္ဖိတ္ (ဘ) ဦးအာမီရ္အလီ (အသက္ ၃၀ ႏွစ္) ကုိ ေခၚေဆာင္၍ တပ္ရင္းမွဴးအမည္ကုိ အသုံးျပဳကာ ၎ကဲ့သုိ႔ ၀ါးေရာင္းကုိယ္စားလွယ္ လစဥ္ေၾကး သြင္းရမည္၊ မသြင္းပါက အေရးယူခံရမည္ဟု ၿခိမ္းေျခာက္၍ ေငြက်ပ္ ႏွစ္သိန္း ညွစ္ယူခဲ့ေၾကာင္း ေဒသခံမ်ားက Rohingya Today သုိ႔ေျပာပါသည္။
ထုိ႔အျပင္ တပ္ရင္း ၅၅၁ မွ ဒုတပ္ၾကပ္၀င္းလွသည္ ၎၏ အျခားလက္ကုိင္တုတ္မ်ား ျဖစ္ၾကသည့္ ဖုံညဳိလိပ္ေက်းရြာအုပ္စုမွ အီမာန္ဟူစိန္း (ဘ) ဦးအာယုဘ္အလီႏွင့္ ႏူရ္အာေလာမ္ (ဘ) ဦးရရွိဒ္အဟ္မဒ္ တုိ႔ႏွင့္ ပူးေပါင္း၍ ဖရုံေခ်ာင္းေက်းရြာအုပ္စု၊ ဒုိးတန္းေက်းရြာမွ လက္ခြဲသစ္ေရာင္းခ်သူ ဦးအစၥမုိင္လ္ (ဘ) ဦးေနာ္ဇူမ်ာ (အသက္ ၃၀ ႏွစ္) ကုိ ၿခိမ္းေျခာက္၍ ေငြက်ပ္ တစ္သိန္း ညွစ္ယူခဲ့သည္။
ဦးဖုိးခင္ ဆုိသူသည္ ၀ါးလုပ္ငန္းရွင္ တစ္ဦးျဖစ္ၿပီး ေန႔စဥ္ဆုိသလုိ အျခား၀ါးေရာင္းခ်သူမ်ားကုိ အမ်ဳိးမ်ဳိး စြပ္စြဲျခင္း၊ ဆဲဆုိျခင္း၊ နည္းအမ်ဳိးမ်ဳိးျဖင့္ ၿခိမ္းေျခာက္၍ ေငြညွစ္လ်က္ရွိသည္။
မင္းႏုိင္ဦး
Rohingya Today
22.12.2018
Rohingya Today
22.12.2018
ေမာင္ေတာ ။ ။ ရခုိင္ျပည္နယ္၊ ေမာင္ေတာၿမဳိ႕နယ္ လိပ္ရေက်းရြာအုပ္စုတြင္ ရုိဟင္ဂ်ာ ငါးဖမ္းသမားတစ္ဦးကုိ နယ္ျခားေစာင့္ရဲတပ္ဖြဲ႔ ကင္းစခန္းမွ ပစ္သတ္ခဲ့သည္။
ေမာင္ေတာၿမဳိ႕နယ္ လိပ္ရေက်းရြာအုပ္စုမွ ဦးႏူရ္အစၥလာမ္ (ဘ) ဦးအလီဟူစိန္း (အသက္ ၅၈ ႏွစ္) သည္ လိပ္ရ နယ္ျခားေစာင့္ရဲတပ္ဖြဲ႔ ကင္းစခန္းအနီးရွိ ေခ်ာင္း၀၌ အျခား ရုိဟင္ဂ်ာကေလးငယ္ ၃ ဦးႏွင့္ အတူ ဒီဇင္ဘာလ ၂၂ ရက္ေန႔ နံနက္ ၁း၃၀ နာရီခန္႔ အခ်ိန္တြင္ ငါးဖမ္းေနစဥ္ ကေလးငယ္တစ္ဦး ေရနစ္ျမွပ္ေန၍ အခ်င္းခ်င္း ေအာ္ဟစ္ အကူအညီေတာင္းခံသည္ကုိ နယ္ျခားေစာင့္ရဲမ်ားက ၾကားၿပီး၊ ကင္းစခန္းမွ ရဲအုပ္ႏွင့္ တပ္သားအခ်ဳိ႕ ထြက္လာကာ ေသနတ္ျဖင့္ ဆက္တုိက္ ပစ္ခတ္သျဖင့္ ဦးႏူရ္အစၥလာမ္က “ဗုိလ္ေလး ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ပါ” ဟု အႀကိမ္ႀကိမ္ ေအာ္ဟစ္ ေျပာဆုိခဲ့ေသာ္လည္း မရပ္တန္႔ဘဲ ဆက္တုိက္ ပစ္ခတ္မႈေၾကာင့္ ယင္းေနရာတြင္ ဦးႏူရ္အစၥလာမ္ က်ည္ဆံထိမွန္ၿပီး ပြဲခ်င္းၿပီး ေသဆုံးသြားခဲ့ေၾကာင္း ေဒသခံမ်ားက Rohingya Today သုိ႔ေျပာပါသည္။
ထုိ႔ေနာက္ ကေလးငယ္ ၃ ဦးထဲမွ ၂ ဦးကုိ ဦးႏူရ္အစၥလာမ္၏ ရုပ္အေလာင္းႏွင့္ အတူ ႀကိမ္ေခ်ာင္း နယ္ျခားေစာင့္ရဲတပ္ဖြဲ႔ နယ္ေျမစခန္းသုိ႔ ယူေဆာင္သြားၿပီး၊ စစ္ေဆးေမးျမန္းမႈမ်ား ျပဳလုပ္ၿပီးေနာက္ အေလာင္းကုိ ေမာင္ေတာျပည္သူ႔ေဆးရုံသုိ႔ ပုိ႔ေဆာင္ကာ လုိအပ္သည့္ စစ္ေဆးေဆာင္ရြက္မႈမ်ား ျပဳလုပ္ၿပီး ညေန ၅ နာရီခန္႔အခ်ိန္တြင္ မိသားစုထံသုိ႔ အပ္ႏွံခဲ့သည္။ မိသားစု၀င္မ်ားက ဦးႏူရ္အစၥလာမ္၏ ရုပ္အေလာင္းကုိ ည ၈း၃၀ နာရီအခ်ိန္တြင္ ေျမျမွပ္သၿဂဳိဟ္ခဲ့ေၾကာင္း လိပ္ရရြာသားတစ္ဦးက ေျပာပါသည္။
ဦးႏူရ္အစၥလာမ္သည္ လိပ္ရရွိ ကင္းစခန္းကုိ သတင္းပုိ႔၍ ခြင့္ျပဳခ်က္ယူကာ မၾကာခဏ ငါးရွာေလ့ရွိၿပီး ပစ္ခတ္ခံရသည့္ အခ်ိန္မတုိင္မီ သတင္းပုိ႔ၿပီး ခြင့္ျပဳခ်က္ရယူၿပီးေနာက္ ေခ်ာင္းထဲသုိ႔ ဆင္း၍ ငါးရွာေနစဥ္ တစ္နာရီခန္႔အၾကာတြင္ ပစ္ခတ္ခံရျခင္း ျဖစ္သည္။
လိပ္ရတြင္ ငါးဖမ္းသူမ်ားသည္ ငါးဖမ္းခြင့္ရရွိေရးအတြက္ ကင္းစခန္းအား ေငြေၾကးမ်ား ေပးရသည့္အျပင္ ဖမ္းဆီးရရွိသည့္ ငါးမ်ားထဲမွ နယ္ျခားေစာင့္ရဲမ်ား ႀကဳိက္သည့္ ငါးမ်ားကုိ ေပးရေၾကာင္း ေဒသခံမ်ားက ေျပာပါသည္။
မင္းႏုိင္ဦး
Rohingya Today
21.12.2018
ေမာင္ေတာ ။ ။ ရခုိင္ျပည္နယ္၊ ေမာင္ေတာၿမဳိ႕နယ္ မီးသတ္တပ္ဖြဲ႔က ေမာင္ေတာၿမဳိ႕နယ္ရွိ ဆုိင္ခန္းတုိင္းတြင္ မီးသတ္ေဆးဗူးမ်ား မျဖစ္မေနတပ္ဆင္ထားရမည္ဟုဆုိကာ မီးသတ္ဂက္စ္ဗူးမ်ားကုိ အဆမတန္ေစ်းႏႈန္းျဖင့္ မ၀ယ္မေနရ ေရာင္းခ်လ်က္ရွိသည္။
Rohingya Today
21.12.2018
ေမာင္ေတာ ။ ။ ရခုိင္ျပည္နယ္၊ ေမာင္ေတာၿမဳိ႕နယ္ မီးသတ္တပ္ဖြဲ႔က ေမာင္ေတာၿမဳိ႕နယ္ရွိ ဆုိင္ခန္းတုိင္းတြင္ မီးသတ္ေဆးဗူးမ်ား မျဖစ္မေနတပ္ဆင္ထားရမည္ဟုဆုိကာ မီးသတ္ဂက္စ္ဗူးမ်ားကုိ အဆမတန္ေစ်းႏႈန္းျဖင့္ မ၀ယ္မေနရ ေရာင္းခ်လ်က္ရွိသည္။
ေမာင္ေတာၿမဳိ႕နယ္ မီးသတ္တပ္ဖြဲ႔မွ တပ္ဖြဲ႔၀င္မ်ားသည္ ေမာင္ေတာၿမဳိ႕ေပၚရွိ ေစ်းဆုိင္ခန္းတုိင္းသုိ႔ သြားေရာက္၍ တစ္ဆုိင္လွ်င္ မီးသတ္ေဆးဗူးတစ္ဗူးစီ မျဖစ္မေန တပ္ဆင္ထားရမည္ဟုဆုိကာ မီးသတ္ေဆးဗူး တစ္ဗူးလွ်င္ ေငြက်ပ္ ေလးေသာင္းမွ ငါးေသာင္း အထိ ေကာက္ခံ၍ မ၀ယ္မေနရ အတင္းအဓမၼ ေရာင္းခ်ေနေၾကာင္း ေဒသခံမ်ားက Rohingya Today သုိ႔ေျပာပါသည္။
ေမာင္ေတာၿမဳိ႕ေပၚ အနီးတ၀ုိက္တြင္ ေစ်းဆုိင္ခန္း ၁၅၀၀ ေက်ာ္ခန္႔ရွိၿပီး အဆုိပါ ဆုိင္ခန္းမ်ားသည္ ယခင္က အေရာင္းအ၀ယ္ အဆင္ေျပခဲ့ေသာ္လည္း ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ဇြန္လတြင္ ျဖစ္ပြားခဲ့သည့္ ပဋိပကၡျဖစ္စဥ္ေနာက္ပုိင္းတြင္ ေရာင္း၀ယ္ေဖာက္ကားမႈ ေလ်ာ့နည္းလာသည့္အျပင္ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္ ေအာက္တုိဘာလႏွင့္ ၂၀၁၇ ခုႏွစ္ ၾသဂုတ္လ ျဖစ္စဥ္မ်ားေၾကာင့္ ေမာင္ေတာၿမဳိ႕မွ လူဦးေရ ၈၀% ေက်ာ္ တဖက္ႏုိင္ငံသုိ႔ သြားေရာက္ခုိလႈံေနရသျဖင့္ ေရာင္း၀ယ္ေဖာက္ကားမႈ သိသိသာသာ က်ဆင္းသြားသည္။
ယခု မီးသတ္တပ္ဖြဲ႔က ေစ်းဆုိင္ပုိင္ရွင္မ်ားကုိ မီးသတ္ေဆးဗူးမ်ား မရွိမျဖစ္ေဆာင္ထားရမည္၊ မေဆာင္ထားလွ်င္ တရားဥပေဒအရ အေရးယူျခင္းခံရမည္ဟုဆုိကာ ဆုိင္ရွင္မ်ားကုိ စီးပြားေရးအဆင္မေျပသည့္ၾကားက မ၀ယ္မေနရ အတင္း၀ယ္ခုိင္း၍ တစ္ဆုိင္လွ်င္ ေငြက်ပ္ ေလးေသာင္းမွ ငါးေသာင္းအထိ အတင္းအဓမၼ ေကာက္ခံေနျခင္းသည္ ဆုိင္ရွင္မ်ားအတြက္ အလြန္တရာ နစ္နာဆုံးရႈံးေစသည္။
မီးသတ္တပ္ဖဲြ႔က ေငြက်ပ္ ေလးေသာင္းမွ ငါးေသာင္းျဖင့္ အတင္းအဓမၼ ေရာင္းခ်၍ တပ္ဆင္ခုိင္းေနသည့္ 3KG မီးသတ္ေဆးဗူးတစ္ဗူး၏ ျပင္ပေပါက္ေစ်းမွာ ေငြက်ပ္ ၁၆၀၀၀ မွ ၁၇၀၀၀ ေလာက္သာရွိသည္။ ေစ်းဆုိင္ပုိင္ရွင္မ်ားက မိမိတုိ႔၏ အစီအစဥ္ျဖင့္ ျပင္ပေစ်းကြက္မွ ၀ယ္ယူ၍ တပ္ဆင္မည္ဟု ေျပာဆုိေသာ္လည္း မီးသတ္တပ္ဖြဲ႔၀င္မ်ားက အျပင္မွ ၀ယ္ယူ၍ တပ္ဆင္ခြင့္ မရွိေၾကာင္း၊ ၎တုိ႔ထံမွ ၀ယ္ယူတပ္ဆင္ရမည္ဟု ေျပာဆုိကာ ေစ်းႀကီးႀကီးျဖင့္ ၎တုိ႔ထံမွ အတင္းအဓမၼ ၀ယ္ယူခုိင္းသည္ဟု ေစ်းဆုိင္ပုိင္ရွင္မ်ားက ေျပာပါသည္။
