Weekly Eleven ဂ်ာနယ္မွ ေနထြန္းႏုိင္၏ ေဆာင္းပါးကုိ တုန္႔ျပန္ျခင္း
Weekly Eleven ဂ်ာနယ္၏ ရုိဟင္ဂ်ာေတြ တုိင္းရင္းသား ျဖစ္မလာႏုိင္.. ဒါေပမဲ႔ ေဆာင္းပါး အေပၚ တုန္္႔ျပန္ျခင္း
ေမာင္ေရႊခုိင္
RB News
16.6.2014
လက္ရွိ ျမန္မာႏုိင္္ငံတြင္ ရုိဟင္ဂ်ာ ဆုိေသာ ေ၀ါဟာရကုိ မီဒီယာ ေလာကတြင္ ေရာင္းအား ေကာင္းေသာ ကုန္ပစၥည္း သဖြယ္ အသုံးျပဳ ေနျခင္းကုိ ေတြ႔ေန ရပါသည္။ ရုိဟင္ဂ်ာ ဟူေသာ ေ၀ါဟာရ ေပၚတြင္ ဆန္႔က်င္ ကန္႔ကြက္မႈေပၚ မူတည္ၿပီး မိမိတုိ႔ ဂ်ာနယ္၊ သတင္းစာမ်ား ေရာင္းအား ေကာင္းေလ ျဖစ္ေနသည္။ မီဒီယာ ေလာကတြင္ အာဏာရွင္ လက္ေ၀ခံ မီဒီယာ၊ လူမ်ဳိး/ ဘာသာေရးတြင္ အစြန္းေရာက္ေသာ မီဒီယာႏွင္႔ ဒီမုိကေရစီႏွင္႔ လူ႔အခြင္႔အေရး ေပၚတြင္ အေျခခံေသာ မီဒီယာမ်ား ဟူ၍ အမ်ဳိးမ်ဳိးရွိသည္။ ၎တုိ႔တြင္ Weekly Eleven မီဒီယာသည္ ဒီမုိကေရစီႏွင္႔ လူ႔အခြင္႔အေရးကုိ အေရျခဳံ ထားၿပီး၊ စစ္အစုိးရ လက္ထက္မွ စ၍ ထုတ္ေ၀ခြင့္ ရရွိထားေသာ မီဒီယာ တစ္ခု ျဖစ္သည္။ ရခုိင္ အေရးအခင္းတြင္ ရုိဟင္ဂ်ာမ်ား၏ အားနည္းခ်က္ မ်ားေပၚ အခြင္႔အေရး ယူၿပီး ရခုိင္ အစြန္းေရာက္ မ်ားႏွင္႔ အာဏာရွင္ အစုိးရ အလုိက် မီးေလာင္ရာ ေလပင္႔ တဖက္သတ္ ေရးသားေသာ မီဒီယာ ျဖစ္သည္။ တခါတရံ အာဏာရွင္ အစုိးရ အေပၚ ထုိးႏွက္ ေ၀ဖန္မႈ မ်ားသည္ ဒီမုိကေရစီႏွင္႔ လူ႔အခြင္႔အေရးကုိ အေရၿခဳံ ထားျခင္းေၾကာင္႔ အမ်ားျပည္သူ ထင္ေယာင္ ထင္မွား ျဖစ္တတ္သည္။ အမွန္ တကယ္တြင္ Weekly Eleven မီဒီယာသည္ စစ္အာဏာရွင္ မ်ား၏ အဓိက လက္ကုိင္ဒုတ္ မီဒီယာႀကီး တစ္ခု ျဖစ္သည္။
ယခု တဖန္ Weekely Eleven ဂ်ာနယ္မွ (၉.၆.၂၀၁၄) ေန႔စြဲျဖင္႔ ”ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ရုိဟင္ဂ်ာေတြ တုိင္းရင္းသား ျဖစ္မလာႏိုင္…. ဒါေပမဲ့ ” ဆုိသည့္ ေခါင္းစဥ္ျဖင္႔ ေဆာင္းပါး တပုဒ္ကုိ ေနထြန္းႏုိင္ ဆုိေသာ အမည္ျဖင္႔ ေရးသား ထားတာကုိ ဖတ္လုိက္ရပါတယ္။ Foregin Policy မဂၢဇင္း ဘေလာဂ္ စာမ်က္ႏွာပါ “The Self-Censorship Shuffle : Why one Australian Media Mogul chose to Kotow to Myanmar’s Generals ” ကုိ ကုိးကား ေရးသား ထားတာကုိ ေတြ႔ရပါတယ္။
ေဆာင္းပါးတြင္ အျခား အေၾကာင္း အရာ မ်ားကုိ ေရာသမ ေမႊထား ေပမဲ႔ ေဆာင္းပါး၏ ေခါင္းစဥ္ႏွင္႔ ေဆာင္းပါးရွင္၏ ေရွ႕ေနာက္ မညီ ေရးသားမႈမ်ား၊ တဖက္သတ္ စြပ္စြဲခ်က္ မ်ားကုိ ေထာက္ျပ လုိျခင္း ျဖစ္သည္။
သမုိင္းေၾကာင္းအရ ဘဂၤါလီ လူနည္းစုဟာ ဘဂၤလားေဒ႔ရွ္က ဆင္းသက္ လာတာ ျဖစ္ၿပီး၊ ရခုိင္ျပည္နယ္ ထဲမွာ တရား မ၀င္ေရႊ႕ေျပာင္း ေနထုိင္သူေတြ ျဖစ္ခဲ႔တယ္ ဆုိတဲ့ အေၾကာင္း၊ ျမန္မာ အစုိးရက ဘဂၤါလီေတြကုိ တုိင္းရင္းသား အျဖစ္ အသိအမွတ္ မျပဳဘူးလုိ႔ Foregin Policy ေဆာင္းပါးရွင္က ေရးသားထားတယ္ ဆုိၿပီး Weekly eleven ဂ်ာနယ္မွာ ေရးသားထား ပါတယ္။ မူးရင္း ေဆာင္းပါးကုိ သြားၾကည့္တဲ႔ အခါ “The Rohingya are viewed by many residents of Rakhine State, where they live, as illegal immegrants ” ဆုိၿပီး သြားေတြ႔ ရတယ္။ ရခုိ္င္ျပည္နယ္ ထဲမွာ ရုိဟင္ဂ်ာ ေတြကုိ ေဒသခံမ်ားက တရားမ၀င္ ေရႊ႕ေျပာင္း လာတယ္လုိ႔ ျမင္ၾကတယ္။ ဒါကုိ Weekly Eleven မီဒီယာက FP ေဆာင္းပါးရွင္ ေျပာသလုိ နားလည္ ပါးရုိက္ လုပ္ထားတယ္။ အကယ္၍ FP ေဆာင္းပါးရွင္က တရားမ၀င္ ၀င္ေရာက္ လာတယ္လုိ႔ လက္ခံရင္ ျမန္မာ အစုိးရက ရုိင္ဟင္ဂ်ာ ေတြကုိ တုိင္းရင္းသား အျဖစ္ အသိ အမွတ္ မျပဴဘူး ဆုိၿပီး ေရးသားစရာ အေၾကာင္း မရွိဘူး။
ဆက္လက္ၿပီး Weekly Eleven ဂ်ာနယ္မွာ ဘဂၤါလီ အေရးႏွင္႔ ပတ္သက္ လာရင္ ျမန္မာႏုိင္ငံက တုိင္းရင္းသား လူမ်ဳိးစု၊ ျပည္သူေတြ၊ အစုိးရ၊ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အားလုံးရဲ႕ သေဘာထားက ရွင္းလင္း ျပတ္သားတယ္ ဆုိတဲ ႔အေၾကာင္း၊ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္က ခုိး၀င္လာတဲ႔ ဘဂၤါလီေတြကုိ UNHCR ကုိအပ္ၿပီး ဒုကၡသည္ စခန္းမွာ ထားမယ္၊ သူတုိ႔ေတြကုိ UNHCR က ေကၽြးေမြးရမယ္၊ တတိယ ႏုိင္ငံ ေတြက လက္ခံမယ္ ဆုိရင္ ပုိ႔ေပးမယ္လုိ႔ ေျပာခဲ႔တယ္ ဆုိတဲ႔ အေၾကာင္း၊ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ၂၀၁၂ (ILO) ႏွစ္ပတ္လည္ ညီလာခံမွာ ျဖစ္ပြား ခဲ႔တဲ႔ ျပႆနာဟာ နယ္္ျခား မလုံမႈေၾကာင္႔ ျဖစ္ရတယ္၊ ၂၀၁၃-ခုႏွစ္ ၿဗိတိန္ကုိ ေရာက္ရွိစဥ္ BBC ႏွင္႔ ျပဳလုပ္ ခဲ႔ေသာ အင္တာဗ်ဴး မွာလည္း ျဖစ္ခဲ႔တဲ႔ ပဋိပကၡေတြက လူမ်ဳိးသုဥ္း သတ္ျဖတ္မႈ မဟုတ္ဘူး၊ ႏုိင္္ငံတကာ အေနနဲ႔ နားလည္ ေပးဖုိ႔လုိတဲ႔ အခ်က္က ေၾကာက္ရြံ႕ ထိတ္လန္္႔မႈ ေတြဟာ မူစလင္္မ္ အသုိင္း အ၀ုိင္း ၾကားမွာပဲ ရွိေနတာ မဟုတ္ဘူး၊ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ ေတြမွာလည္း စုိးရိမ္မႈေတြ၊ ေၾကာက္ရြံ႕မႈေတြ ရွိေနပါတယ္လုိ႔ ေျပာဆုိတဲ႔ အေၾကာင္း၊ ဆက္လက္ၿပီး ေဆာင္းပါးရွင္မွ သမိုင္းေၾကာင္း အရ ၾကည့္မယ္ ဆုိရင္လည္း ဘဂၤါလီေတြဟာ ျမန္မာႏုိင္ငံကုိ ခုိး၀င္သူ လာသူေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ကိုလုိနီေခတ္က အဂၤလိပ္ေတြ ေခၚသြင္း လာရာက ျမန္မာႏိုင္ငံ ထဲကုိ ေရာက္လာ ပါတယ္။ ေနာက္ပုိင္း မျပန္ေတာ႔ဘဲ ျမန္မာႏုိင္ငံ မွာဘဲ အေျခခ် ေနထုိင္္သူေတြ ရွိပါတယ္။ သူတုိ႔ဟာ တုိင္းရင္းသား ဘယ္ေတာ႔မွ ျဖစ္လာမွာ မဟုတ္ဘူး။ ၁၉၈၂-ခုႏွစ္ ႏုိင္ငံသား ဥပေဒနဲ႔ ေလ်ာ္ညီလုိ႔ ႏုိင္ငံသား ျဖစ္ခြင္႔ ရွိတယ္ ဆုိဦးေတာ႔ တုိင္းရင္းသား အျဖစ္ အသိအမွတ္ ျပဳဖုိ႔ ဆုိတာ ဘယ္္္လုိမွ မျဖစ္ႏုိင္ပါဘူး။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ရွိေနတဲ႔ ျပည္သူေတြနဲ႔ တုိင္းရင္းသား လူမ်ဳိးစုတုိင္းက ဒီအခ်က္ကုိ ဘယ္သူ တစ္ဦး တစ္ေယာက္ရဲ႕ ၀ါဒျဖန္္႔မႈိင္းတိုက္မႈ မပါဘဲ ယုံၾကည္စြာ လက္ခံထား ပါတယ္။ လူ႔အခြင္႔အေရး ရႈေထာင္႔က ဘယ္လုိပဲ ၾကည့္ၾကည့္ ျမန္မာႏုိင္ငံသား ျဖစ္ခြင္္႔ကုိ ၁၉၈၂-ခုႏွစ္ ဥပေဒနဲ႔ ဆုံးျဖတ္ ရမယ္ ဆုိၿပီးေတာ႔ အက်ယ္တ၀င္႔ ေရးသား ထားပါတယ္။
သမၼတ ဦးသိန္းစိန္မွ ကုလသမဂၢ ဒုကၡသည္မ်ား မဟာမင္းႀကီးႏွင္႔ ေတြ႔ဆုံၿပီးေနာက္ VOA ေတြ႔ဆုံခန္းတြင္ ႏွစ္ဖက္ လူ႔အဖြဲ႕အစည္း ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ ေနထုိင္ေသာ သမုိင္းေၾကာင္း ရွိျခင္း၊ ခုိး၀င္လာသူ မရွိသေလာက္ နည္းပါျခင္း၊ ပညာေရး က႑တြင္ ျမွင္႔တင္ေပးရန္ လုိအပ္ေၾကာင္း စသည့္ အေၾကာင္း အရာမ်ားကုိ Weekly Eleven မွ အဘယ္ေၾကာင္႔ ခ်န္ထားခဲ႔ သနည္း။ ၂၀၁၃-ခုႏွစ္တြင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ဂ်ပန္ႏုိင္ငံသုိ႔ ေရာက္ရွိခ်ိန္ အင္တာဗ်ဴး တစ္ခုတြင္ ၁၉၈၂-ခုႏွစ္ ႏုိင္ငံသား ဥပေဒသည္ ႏုိင္ငံတကာ စံခ်ိန္/ စံညႊန္းႏွင္္႔ မကုိက္ညီ ေသာေၾကာင္႔ ျပင္ဆင္ရန္ လုိအပ္သည္။ ျပင္ဆင္ၿပီး ႏုိင္ငံသား ဥပေဒအရ ႏုိင္ငံသား ျဖစ္လာသူ မ်ားသည္ ျဖစ္ၿပီး ႏုိင္ငံသားမ်ား နည္းတူ တန္းတူ အခြင္႔အေရး ရွိေၾကာင္း ေျပာဆုိမႈမ်ားကုိ Weekly Eleven ဂ်ာနယ္္ အဘယ္ေၾကာင္႔ ႏွာေစး ခဲ႔သနည္း။ နရမိတ္လွ (ခ) မင္းေစာမြန္ ဘုရင္သည္ မည္သူ၏ အကူအညီျဖင္႔ ေျမာက္ဦးဘုရင္႔ ႏုိင္ငံေတာ္ကုိ တည္ေထာင္ခဲ့ သနည္း။ ရုိဟင္ဂ်ာမ်ား ရခုိင္ဘုရင္ လက္ထက္ ကတည္းမွ မိမိတုိ႔၏ အသက္ေသြးေခ်ြး ေပးဆပ္ၿပီး ဘုရင္၊ ျပည္သူ မ်ားႏွင္႔ တသားတည္း ရွိခဲ႔သည္။ ဗမာဘုရင္၏ အႀကိမ္ႀကိမ္ က်ဴးေက်ာ္မႈကုိ မိမိတုိ႔၏ အသက္ကုိ ပဓာန မထားဘဲ ရခုိင္ ဘုရင္ မ်ားႏွင္႔ လက္တြဲ ခဲ႔သည္။ ၁၇၉၉-ခုႏွစ္ အင္း၀တြင္ ရုံးစုိက္္ေသာ ၿဗိတိသွ် သံအဖြဲ႔၀င္ တစ္ဦးျဖစ္သူ Francis Buchanan က ျမန္မာႏုိင္ငံ အတြင္းရွိ ဘာသာစကား မ်ားကုိ ေလ႔လာ သုေတသန ျပဳခဲ႔ရာ ရခုိင္ျပည္ အတြင္္း Rosswan ႏွင္႔ Rovinga စကား ႏွစ္မ်ဳးိမွာ လူအမ်ား နားလည္ သုံးႏႈံန္း ခဲ႔ၾကေသာ စကား ျဖစ္ေၾကာင္း၊ Rosswan စကားကုိ ဟိႏၵဴမ်ားက ေျပာၿပီး၊ Rooinga စကားကုိ မူစလင္မ္တုိ႔ ေျပာဆုိေၾကာင္း ေရးသား ေဖာ္ျပခဲ႔သည္။ *(Asiatic Researches, Calacatta V5 (1881) P.237 - Buchanan ၏ သုေတသနျပဳ ေနာက္စာ တပုဒ္တြင္ Araccan (ရခုိင္) တြင္ ႏွစ္ကာလ ၾကာရွည္စြာ ကတည္းမွ ေနထုိင္္ေသာ မဟာေမဒင္ (အစၥလာမ္) ဘာသာ၀င္ ရုိအင္ဂါ (သုိ႔မဟုတ္) မူလဌာေန တုိင္းရင္းသားမ်ား ေျပာဆုိေသာ စကားဆုိၿပီး ေရးသားထား ပါတယ္။ ရုိဟင္ဂ်ာနဲ႔ ပတ္သတ္၍ သမုိင္း အေထာက္ အထား အမ်ားအျပား ရွိေသာ္လည္း အားလုံး လက္ခံႏုိင္ေသာ အခ်က္ အခ်ဳိ႕ကုိ တင္ျပရျခင္း ျဖစ္သည္။ အဂၤလိပ္ လက္ထက္က်မွ ေရာက္လာသည္ ဆုိလွ်င္ Buchanan ေတြ႔ရွိခဲ႔ေသာ မဟာေမဒင္ ဘာသာ၀င္ ရုိအင္ဂါ လူမ်ဳိးမ်ား အဘယ္သုိ႔ ေရာက္ရွိ သြားသနည္း။
Weekly Eleven ဂ်ာနယ္ ေဆာင္းပါး ေနာက္တပုိဒ္မွာ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ တုိင္းရင္းသား လူမ်ဳိးစုေတြ အမ်ားႀကီး ရွိတယ္။ တုိင္းရင္းသား ေတြထဲမွာ ဗမာ မုန္းတီးေရး ၀ါဒကုိ လက္ကုိင္ျပၿပီး အစြန္းေရာက္တဲ႔ လူမ်ဳိးစုေတြ ရွိေနတယ္။ ဘဂၤါလီကုိ တုိင္းရင္းသား ခြင့္ျပဳဖုိ႔ ေတာင္းဆုိ ေနသူေတြ ထဲမွာလည္း အစြန္္းေရာက္ သူေတြ ရွိေနတယ္။ သူတုိ႔အားလုံး စစ္အာဏာရွင္ ဆန္႔က်င္ေရးကုိ ဗန္းျပၿပီး ဗမာ မုန္းတီးေရး ၀ါဒႏွင့္ ျပည္ေထာင္စု ၿပိဳကြဲေရးကုိ ၀ါဒျဖန္႔ လုပ္ေန ၾကပါတယ္။ အေပၚက အပုိဒ္မွာ တုိင္းရင္းသား လူမ်ဳိးစုတုိင္းက ရုိဟင္ဂ်ာႏွင့္္ ပတ္သက္လွ်င္ တုိင္းရင္းသား မဟုတ္ဘူး ဆုိတဲ႔ အခ်က္ကုိ ဘယ္သူ တစ္ဦး တစ္ေယာက္ရဲ႕ ၀ါဒျဖန္႔မႈိင္းတုိက္မႈ မပါဘဲ ယုံၾကည္စြာ လက္ခံထားတယ္လုိ႔ ေျပာၿပီး အခု ဒီအပုိဒ္မွာ ရုိဟင္ဂ်ာ (ေဆာင္းပါရွင္၏ အေခၚ ဘဂၤါလီ) ေတြကုိ တုိင္းရင္းသား ခြင္႔ျပဳဖုိ႔ ေတာင္းဆုိ ေနတဲ႔ တုိင္းရင္းသားေတြ ရွိတယ္လုိ႔ ေရးသားထား ျပန္တယ္။ သူတုိ႔ကုိေတာင္ အစြန္းေရာက္ ဆုိၿပီး ေဖာ္ျပထားတယ္။ ေရွ႕/ေနာက္ တက္တက္စင္ လြဲေနတယ္။
ဘဂၤါလီကုိ တုိင္္းရင္းသား အျဖစ္ လက္ခံ လုိက္မယ္ ဆုိရင္ ျမန္မာႏုိင္ငံ ျပင္ပမွာ ေရာက္ရွိ ေနတဲ႔ (၄.၂) သန္းခန္႔ ရွိတဲ႔ ဘဂၤါလီ ေတြကုိ ျမန္မာႏုိင္ငံက လက္္ခံ ရေတာ့မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဗုဒၶဘာသာ ျဖစ္တဲ႔ ျမန္မာႏုိင္္ငံမွာ လာမယ္႔ႏွစ္ (၂၀) အတြင္း ခုိး၀င္လာသူေတြ ထပ္မ်ားလာရင္ မူစလင္မ္ ဦးေရသန္း (၂၀) အထိ ေရာက္လာ ႏုိင္ပါတယ္။ ၁၉၈၂-ခုႏွစ္ ႏုိင္ငံသား ဥပေဒနဲ႔သာ ခ်ဳပ္ကုိင္ မထားဘူး ဆုိရင္ အခုအခ်ိန္ ရခုိင္ျပည္နယ္မွာ ဘဂၤါလီ အေရအတြက္ လြန္လြန္ ၾကဴးၾကဴး တုိးပြား ေနမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အခုခ်ိန္ ရခုိင္ျပည္နယ္ လူဦးေရ သုံးပုံတစ္ပုံဟာ ဘဂၤါလီေတြ ျဖစ္ေနပါတယ္။ က်န္တဲ႔ သုံးပုံႏွစ္ပုံက ရခုိင္နဲ႔ အျခား တုိင္းရင္းသားေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ဘဂၤါလီကုိ တုိင္းရင္းသား အျဖစ္ အသိအမွတ္ ျပဳလုိက္မယ္ ဆုိရင္ လာမည့္ႏွစ္ (၂၀) အတြင္း ရခုိင္ျပည္နယ္ လူဦးေရ သုံးပုံႏွစ္ပုံဟာ ဘဂၤါလီေတြျဖစ္ သြားမွာပါ ဆုိၿပီး ေရးသားထား ျပန္ပါတယ္။
ရခုိင္ျပည္နယ္ကုိ ၿဗိတိသွ်တုိ႔ သိမ္းခဲ႔သည္႔ ၁၈၂၅-ပတ္၀န္းက်င္က ရခုိင္ျပည္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴး Mr. Charles Paton ႏွင္႔ သမုိင္းပညာရွင္ Dr. Barnerjee မွတ္တမ္းမ်ား အရ ရခုိင္လူမ်ဳိး ၆၀၀၀၀ ၊ မူစလင္မ္ ဘာသာ၀င္ ၃၀၀၀၀ ႏွင္႔ ဗမာ အပါအ၀င္ အျခား တုိင္းရင္းသား ၁၀၀၀၀ ၊ စုစုေပါင္း ၁၀၀၀၀၀ ဆုိၿပီး ေဖာ္ျပပါ ရွိပါတယ္။ အခ်ဳိးအရ ဆုိလွ်င္ ရခုိင္ႏွင့္ ရုိဟင္ဂ်ာ ၂း၁ ျဖစ္ေန ပါတယ္။ ရခုိင္ျပည္နယ္ အမ်ဳိးသား လႊတ္ေတာ္ အမတ္တစ္ဦး၏ အဆုိအရ ရခုိင္ လူမ်ဳိးဦးေရသည္ ျပည္တြင္းႏွင္႔ ျပည္ပေပါင္း သုံးသန္းေက်ာ္ ရွိေၾကာင္း ေျပာဆုိ ထားပါသည္။ ကမာၻအရပ္ရပ္ရွိ အစၥလာမ္ ဘာသာ၀င္မ်ား နည္းတူ ရုိဟင္ဂ်ာ လူမ်ဳိးမ်ား သားဆက္ျခားျခင္းကုိ ဘာသာေရး အရ လုိက္္နာသူ အင္မတန္ နည္းပါး ပါသည္။ ေမြးဖြားႏႈန္း ေကာင္းၿပီး၊ သားဆက္ျခား လုိက္နာမႈ မရွိပါလ်က္ ရခုိင္ျပည္နယ္တြင္ အဘယ္ေၾကာင့္ ရုိဟင္ဂ်ာ ဦးေရ (၈၀၀၀၀၀) သာ ရွိသနည္း။ ရခုိင္ႏွင့္ ရုိဟင္ဂ်ာ ႏွစ္ေပါင္း (၂၀၀) နီးပါး အရင္က ၂း၁ ရွိခဲ႔ေသာ္ လည္း၊ ရုိဟင္ဂ်ာ ဦးေရသည္ ရခုိင္ လူဦးေရထက္ ထက္၀က္ေက်ာ္ အဘယ္ေၾကာင့္ ေလွ်ာ႔နည္း ေနသနည္း။ စစ္အစုိးရ၏ ႏွစ္ေပါင္း (၅၀) ေက်ာ္ ဖိႏွိပ္၊ရက္စက္မႈေတြေၾကာင္႔ ရုိဟင္ဂ်ာမ်ား ျပည္ပသုိ႔ နည္းအမ်ဳိးမ်ဳိးျဖင္႔ ထြက္ေျပး ခုိလႈံရျခင္း ျဖစ္သည္။ Weekly Eleven ဂ်ာနယ္၏ (၄.၂) သန္းဆုိသည္မွာ ျပည္သူ မ်ားၾကား စုိးရိမ္စိတ္ လြန္ကဲေအာင္ တမင္၀ါဒ ျဖန္္႔ျခင္းသာ ျဖစ္သည္။ ဂ်ာမနီ စစ္အာဏာရွင္ ဟစ္တလာမွ ဂ်ဴးလူမ်ဳိးမ်ားကုိ သုတ္သင္ႏုိင္ေအာင္ ဂ်ာမန္ ျပည္သူ လူထုထံသုိ႔ ဂ်ဴးမုန္္းတီးေရးႏွင္႔ စုိးရိမ္စိတ္ကုိ ပထမဦးစြာ ၀ါဒျဖန္႔ခဲ႔သည္။ အေမရိကန္သည္ ပင္လွ်င္ အေရွ႕အလယ္္ပုိင္း ႏုိင္ငံမ်ားကုိ ထိန္းခ်ဳပ္ရန္ ဆက္ဒမ္ဟူစိန္္ကုိ နယူးကလီးယား လက္နက္ ပုိင္ဆုိင္ေသာ ႏုိင္ငံအျဖစ္ လည္းေကာင္း၊ ေဒသတြင္း ႏုိင္ငံမ်ား အတြက္ အလြန္ အႏၱရာယ္ ရွိႏုိင္သလုိ ဖန္္တီးကာ၊ ကမာၻႏွင္႔ အိမ္နီးခ်င္း ႏုိင္ငံ မ်ားကုိ ၀ါဒမိႈင္း တိုက္၍ အေရွ႕အလယ္ပုိင္း ႏုိင္ငံ မ်ားကုိ ထိန္းခ်ဳပ္ ခဲ႔သည္။ စစ္အစုိးရ အဆက္ဆက္ ဖိႏွိပ္၊ ညွဥ္းပန္းမႈမ်ားေၾကာင္႔ ထြက္ေျပး ခုိလွဴံေနေသာ ရုိဟင္ဂ်ာမ်ားကုိပါ ေပါင္းလွ်င္ ရခုိင္ လူမ်ဳိးလူဦးေရကုိ မမွီႏုိင္ပါ။ ဒါေၾကာင္႔ ႏွစ္ (၂၀) အတြင္း ရခုိင္ျပည္နယ္ လူဦးေရ၏ သုံးပုံ ႏွစ္ပုံကုိ ရုိဟင္ဂ်ာ ျဖစ္လာမည္ ဆုိေသာ စကားသည္ ရည္ရြယ္ခ်က္ ရွိရွိ ရုိဟင္ဂ်ာ မ်ားကုိ ႏွိပ္ကြပ္ရန္ ၀ါဒျဖန္႔ေနျခင္း ျဖစ္သည္။ ထုိကဲ႔သုိ႔ ၀ါဒျဖန္႔မႈသည္ ယခုမွ မဟုတ္၊ ဦးေန၀င္း အာဏာရွင္ လက္္ထက္မွ စ၍ န၀တ၊ နအဖ ေခတ္အဆက္ဆက္မွသည္ သိန္းစိန္း အစုိရ လက္ထက္အထိ ျမန္မာျပည္သူ လူထုထံသုိ႔ ရုိဟင္ဂ်ာ မုန္းတီးစိတ္ ျဖစ္လာေအာင္ ဖန္တီး ေနျခင္း ျဖစ္သည္။ Weekly Eleven ဂ်ာနယ္ ေျပာသလုိ လူဦးေရ သန္း (၂၀) ထိမ်ားလာလွ်င္ ယူဂုိစလား ဗီးယား ၿပိဳကြဲတဲ႔ ပုံစံမ်ဳိး ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ျဖစ္လာႏိုင္သည္ဟု ဆုိျခင္းမွာ ယခုလုိဖိႏွိပ္၊ ႏွိက္စက္မႈ မ်ားေပၚတြင္သာ ႏုိင္ငံ ၿပိဳကြဲႏုိင္ၿပီး၊ တန္းတူညီမွ် အခြင္႔အေရး ေပၚတြင္သာ ႏုိင္ငံေတာ္ကုိ ပုိ၍ ေတာင္႔တင္း ခုိင္မာ ႏုိင္ေစသည္မွာ လက္ရွိ ကမာၻ႔ အျဖစ္အပ်က္ မ်ားက သက္ေသခံ ေနပါသည္။ “ဘဂၤါလီ” အေရးမွာ ကိုယ္လုိခ်င္တဲ႔ ပုံစံျဖစ္ေအာင္ အေမရိကန္ အစုိးရနဲ႔၊ အေမရိကန္ မီဒီယာေတြက ပုံသြင္္းလုိ႔ မရဘူးလုိ႔ ဆုိထားျပန္ရာ ရုိဟင္ဂ်ာ အေရးႏွင္႔ပတ္သက္၍ ျမန္မာ အစုိးရ လုိခ်င္တဲ႔ ပုံစံျဖစ္ေအာင္ အာဏာရွင္ အစုိးရႏွင္႔ လက္ေ၀ခံ မီဒီယာ၊ အထူးသျဖင္႔ Weekly Eleven မီဒီယာမွ ပုံသြင္းလုိ႔ မရဘူး ဆုိတာ ၿမဲၿမဲမွတ္ ထားေစခ်င္တယ္။
အေမရိကန္ ႏုိင္ငံမွာ အေမရိကန္ အက်ဳိးစီးပြား ရွိပါတယ္။ ဘဂၤလား ေဒ႔ရွ္ႏိုင္ငံမွာ ဘဂၤလားေဒ႔ရွ္ အက်ဳိးစီးပြား ရွိတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံ မွာ လည္း ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕အက်ဳိးစီးပြား ရွိေနတယ္ ဆုိၿပီး လူမ်ဳိးတစ္မ်ဳိး ေပ်ာက္ကြယ္ သြားေအာင္ လုပ္လုိ႔ မရဘူး။ မိမိ အက်ိဳးစီးပြား အတြက္ အျခားသူ ေတြရဲ႕ အခြင္႔အေရး ဖ်က္ဆီး ေနတာကုိ ယဥ္ေက်းတဲ႔ ကမာၻႀကီးက လက္ပုိက္ ၾကည့္ေနမွာ မဟုတ္ဘူး။ “ဘဂၤါလီ ဆုိတာ တုိင္းရင္းသား မဟုတ္ဘူး။ ဘဂၤါလီပဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ မူစလင္မ္ပဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ ဘယ္လူနည္းစုေတြ ေပၚမွာမွ ခြဲျခား ဆက္ဆံတာ၊ ဖိႏွိပ္တာေတာ႔ လက္မခံဘူးလုိ႔ ေျပာထား ျပန္္ပါတယ္။” ရွင္းေနတာကုိ ရႈပ္အာင္ လုပ္ထားေတာ႔ ျပန္ရွင္း ေနရတာပါ။ မွန္ပါတယ္ ဘဂၤါလီ ဆုိတာ တုိင္းရင္းသား မဟုတ္ပါ။ ရုိဟင္ဂ်ာ ဆုိတာ တုိင္းရင္းသားပါ။ ရခုိင္ျပည္နယ္မွာ ရွိတဲ႔ လူနည္းစု မူစလင္မ္ေတြကုိ အာဏာရွင္ အဆက္ဆက္ ဖိႏွိပ္၊ ခြဲျခား ဆက္ဆံေနတာ Weekly Eleven ဂ်ာနယ္မွ မည္သုိ႔ သက္ေသ အေထာက္အထား အရ လက္မခံဘူးလုိ႔ ေျပာႏုိင္ပါသလဲ။
ရုရွား အာဏာရွင္ ကြန္ျမဴနစ္ ေခါင္းေဆာင္ စတာလင္လည္း လူလူခ်င္း အဆင္႔ အတန္း ခြဲျခားျခင္း၊ လူမ်ဳးိစြဲမ်ား မရွိဘဲ ကမာၻ႔ ႏုိင္ငံသား စိတ္ရွိ ရမည္ ဆုိၿပီး ေဟာေျပာ ခဲ႔သူ ျဖစ္သည္။ သုိ႔ေသာ္လည္း ၎၏ မိသားစုႏွင္႔ ပတ္သက္သူ မွန္သမွ်ကုိ တစ္ေယာက္ၿပီး၊ တစ္ေယာက္ ေဖ်ာက္ပစ္ ခဲ႔သည္။ စတာလင္လုိ ခြဲျခား ဆက္္ဆံတာကုိ လက္မခံ သလုိပဲလား။
“ဒီမုိကေရစီ ျဖစ္ထြန္း တုိးတက္ေရးႏွင္႔ စစ္မွန္တဲ႔ ဖက္ဒရယ္ ျပည္ေထာင္စု ျဖစ္ေရး အတြက္ မဟုတ္ဘဲ တျခား ကိစၥေတြမွာ လုိအပ္တာထက္ ပုိၿပီး တြန္းအားေပး လုပ္ေဆာင္ ခဲ႔မယ္ ဆုိရင္ေတာ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံဟာ အာရွရဲ႕က်ား တစ္ေကာင္ ျဖစ္လာမွာ မဟုတ္္ဘဲ က်ားစာ ျဖစ္သြား ပါလိမ္႔မယ္ ဆုိၿပီး ေဆာင္းပါးကုိ အဆုံးသတ္ ထားပါတယ္။
ရုိဟင္ဂ်ာ အေရးသည္ ေခတ္အဆက္ဆက္ ဖ်က္ဆီး ခံေနရေသာ ကြက္လပ္ကုိ ျဖည့္ဆည္း ေပးရန္ ေတာင္းဆုိ ေနျခင္းသာ ျဖစ္သည္။ ျပည္နယ္လည္း မေတာင္းဆုိပါ။ ကုိယ္ပုိင္ အုပ္ခ်ဳပ္ခြင္႔လည္း မေပးပါနဲ႔။ လြတ္လပ္မႈ၊ တရားမွ်တမႈႏွင္႔ တန္းတူညီမွ်ကုိ သာလွ်င္ ေတာင္းဆုိ ေနျခင္း ျဖစ္သည္။ Weekly Eleven ဂ်ာနယ္မွ “ငါ႔စကား ႏြားရ ” စကားပုံ ကဲ႔သုိ႔ မိမိလုိခ်င္တဲ႔ အတုိိင္းပုံေဖာ္ၿပီး ျမန္မာႏုိင္္ငံဟာ က်ားတစ္ေကာင္ ျဖစ္မလာဘဲ က်ားစာ ျဖစ္သြားမွာကုိ စုုိးရိမ္ေနလွ်င္ အာဏာရွင္ အစုိးရႏွင္႔ လက္ကုိင္တုတ္ မီဒီယာမ်ားမွ လူနည္းစု လူမ်ဳိး၊ ဘာသာ၀င္မ်ား အေပၚ ဖိႏွိပ္၊ခ်ဳပ္ခ်ယ္၊ အမုန္းတရား ၀ါဒျဖန္႔ေ၀မႈကုိ စြန္႔လႊတ္ ရပါမည္။ အကယ္၍ မစြန္႔လႊတ္ဘဲ လုပ္ၿမဲ လုပ္ေနလွ်င္ ျမန္မာႏုိင္ငံသည္ အာရွ၏ က်ားတစ္ေကာင္ ျဖစ္လာ၊ မျဖစ္လာ ႏုိင္ေတာ႔ တပ္အပ္ မေျပာႏုိင္ေပမဲ႔ တရုတ္ ႏုိင္ငံ၏ ေခြးစာ ျဖစ္ေနမယ္ ဆုိတာ အေသအခ်ာ ေျပာႏုိင္ပါတယ္။
လက္ရွိ ျမန္မာႏုိင္္ငံတြင္ ရုိဟင္ဂ်ာ ဆုိေသာ ေ၀ါဟာရကုိ မီဒီယာ ေလာကတြင္ ေရာင္းအား ေကာင္းေသာ ကုန္ပစၥည္း သဖြယ္ အသုံးျပဳ ေနျခင္းကုိ ေတြ႔ေန ရပါသည္။ ရုိဟင္ဂ်ာ ဟူေသာ ေ၀ါဟာရ ေပၚတြင္ ဆန္႔က်င္ ကန္႔ကြက္မႈေပၚ မူတည္ၿပီး မိမိတုိ႔ ဂ်ာနယ္၊ သတင္းစာမ်ား ေရာင္းအား ေကာင္းေလ ျဖစ္ေနသည္။ မီဒီယာ ေလာကတြင္ အာဏာရွင္ လက္ေ၀ခံ မီဒီယာ၊ လူမ်ဳိး/ ဘာသာေရးတြင္ အစြန္းေရာက္ေသာ မီဒီယာႏွင္႔ ဒီမုိကေရစီႏွင္႔ လူ႔အခြင္႔အေရး ေပၚတြင္ အေျခခံေသာ မီဒီယာမ်ား ဟူ၍ အမ်ဳိးမ်ဳိးရွိသည္။ ၎တုိ႔တြင္ Weekly Eleven မီဒီယာသည္ ဒီမုိကေရစီႏွင္႔ လူ႔အခြင္႔အေရးကုိ အေရျခဳံ ထားၿပီး၊ စစ္အစုိးရ လက္ထက္မွ စ၍ ထုတ္ေ၀ခြင့္ ရရွိထားေသာ မီဒီယာ တစ္ခု ျဖစ္သည္။ ရခုိင္ အေရးအခင္းတြင္ ရုိဟင္ဂ်ာမ်ား၏ အားနည္းခ်က္ မ်ားေပၚ အခြင္႔အေရး ယူၿပီး ရခုိင္ အစြန္းေရာက္ မ်ားႏွင္႔ အာဏာရွင္ အစုိးရ အလုိက် မီးေလာင္ရာ ေလပင္႔ တဖက္သတ္ ေရးသားေသာ မီဒီယာ ျဖစ္သည္။ တခါတရံ အာဏာရွင္ အစုိးရ အေပၚ ထုိးႏွက္ ေ၀ဖန္မႈ မ်ားသည္ ဒီမုိကေရစီႏွင္႔ လူ႔အခြင္႔အေရးကုိ အေရၿခဳံ ထားျခင္းေၾကာင္႔ အမ်ားျပည္သူ ထင္ေယာင္ ထင္မွား ျဖစ္တတ္သည္။ အမွန္ တကယ္တြင္ Weekly Eleven မီဒီယာသည္ စစ္အာဏာရွင္ မ်ား၏ အဓိက လက္ကုိင္ဒုတ္ မီဒီယာႀကီး တစ္ခု ျဖစ္သည္။
ယခု တဖန္ Weekely Eleven ဂ်ာနယ္မွ (၉.၆.၂၀၁၄) ေန႔စြဲျဖင္႔ ”ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ရုိဟင္ဂ်ာေတြ တုိင္းရင္းသား ျဖစ္မလာႏိုင္…. ဒါေပမဲ့ ” ဆုိသည့္ ေခါင္းစဥ္ျဖင္႔ ေဆာင္းပါး တပုဒ္ကုိ ေနထြန္းႏုိင္ ဆုိေသာ အမည္ျဖင္႔ ေရးသား ထားတာကုိ ဖတ္လုိက္ရပါတယ္။ Foregin Policy မဂၢဇင္း ဘေလာဂ္ စာမ်က္ႏွာပါ “The Self-Censorship Shuffle : Why one Australian Media Mogul chose to Kotow to Myanmar’s Generals ” ကုိ ကုိးကား ေရးသား ထားတာကုိ ေတြ႔ရပါတယ္။
ေဆာင္းပါးတြင္ အျခား အေၾကာင္း အရာ မ်ားကုိ ေရာသမ ေမႊထား ေပမဲ႔ ေဆာင္းပါး၏ ေခါင္းစဥ္ႏွင္႔ ေဆာင္းပါးရွင္၏ ေရွ႕ေနာက္ မညီ ေရးသားမႈမ်ား၊ တဖက္သတ္ စြပ္စြဲခ်က္ မ်ားကုိ ေထာက္ျပ လုိျခင္း ျဖစ္သည္။
သမုိင္းေၾကာင္းအရ ဘဂၤါလီ လူနည္းစုဟာ ဘဂၤလားေဒ႔ရွ္က ဆင္းသက္ လာတာ ျဖစ္ၿပီး၊ ရခုိင္ျပည္နယ္ ထဲမွာ တရား မ၀င္ေရႊ႕ေျပာင္း ေနထုိင္သူေတြ ျဖစ္ခဲ႔တယ္ ဆုိတဲ့ အေၾကာင္း၊ ျမန္မာ အစုိးရက ဘဂၤါလီေတြကုိ တုိင္းရင္းသား အျဖစ္ အသိအမွတ္ မျပဳဘူးလုိ႔ Foregin Policy ေဆာင္းပါးရွင္က ေရးသားထားတယ္ ဆုိၿပီး Weekly eleven ဂ်ာနယ္မွာ ေရးသားထား ပါတယ္။ မူးရင္း ေဆာင္းပါးကုိ သြားၾကည့္တဲ႔ အခါ “The Rohingya are viewed by many residents of Rakhine State, where they live, as illegal immegrants ” ဆုိၿပီး သြားေတြ႔ ရတယ္။ ရခုိ္င္ျပည္နယ္ ထဲမွာ ရုိဟင္ဂ်ာ ေတြကုိ ေဒသခံမ်ားက တရားမ၀င္ ေရႊ႕ေျပာင္း လာတယ္လုိ႔ ျမင္ၾကတယ္။ ဒါကုိ Weekly Eleven မီဒီယာက FP ေဆာင္းပါးရွင္ ေျပာသလုိ နားလည္ ပါးရုိက္ လုပ္ထားတယ္။ အကယ္၍ FP ေဆာင္းပါးရွင္က တရားမ၀င္ ၀င္ေရာက္ လာတယ္လုိ႔ လက္ခံရင္ ျမန္မာ အစုိးရက ရုိင္ဟင္ဂ်ာ ေတြကုိ တုိင္းရင္းသား အျဖစ္ အသိ အမွတ္ မျပဴဘူး ဆုိၿပီး ေရးသားစရာ အေၾကာင္း မရွိဘူး။
ဆက္လက္ၿပီး Weekly Eleven ဂ်ာနယ္မွာ ဘဂၤါလီ အေရးႏွင္႔ ပတ္သက္ လာရင္ ျမန္မာႏုိင္ငံက တုိင္းရင္းသား လူမ်ဳိးစု၊ ျပည္သူေတြ၊ အစုိးရ၊ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အားလုံးရဲ႕ သေဘာထားက ရွင္းလင္း ျပတ္သားတယ္ ဆုိတဲ ႔အေၾကာင္း၊ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္က ခုိး၀င္လာတဲ႔ ဘဂၤါလီေတြကုိ UNHCR ကုိအပ္ၿပီး ဒုကၡသည္ စခန္းမွာ ထားမယ္၊ သူတုိ႔ေတြကုိ UNHCR က ေကၽြးေမြးရမယ္၊ တတိယ ႏုိင္ငံ ေတြက လက္ခံမယ္ ဆုိရင္ ပုိ႔ေပးမယ္လုိ႔ ေျပာခဲ႔တယ္ ဆုိတဲ႔ အေၾကာင္း၊ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ၂၀၁၂ (ILO) ႏွစ္ပတ္လည္ ညီလာခံမွာ ျဖစ္ပြား ခဲ႔တဲ႔ ျပႆနာဟာ နယ္္ျခား မလုံမႈေၾကာင္႔ ျဖစ္ရတယ္၊ ၂၀၁၃-ခုႏွစ္ ၿဗိတိန္ကုိ ေရာက္ရွိစဥ္ BBC ႏွင္႔ ျပဳလုပ္ ခဲ႔ေသာ အင္တာဗ်ဴး မွာလည္း ျဖစ္ခဲ႔တဲ႔ ပဋိပကၡေတြက လူမ်ဳိးသုဥ္း သတ္ျဖတ္မႈ မဟုတ္ဘူး၊ ႏုိင္္ငံတကာ အေနနဲ႔ နားလည္ ေပးဖုိ႔လုိတဲ႔ အခ်က္က ေၾကာက္ရြံ႕ ထိတ္လန္္႔မႈ ေတြဟာ မူစလင္္မ္ အသုိင္း အ၀ုိင္း ၾကားမွာပဲ ရွိေနတာ မဟုတ္ဘူး၊ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ ေတြမွာလည္း စုိးရိမ္မႈေတြ၊ ေၾကာက္ရြံ႕မႈေတြ ရွိေနပါတယ္လုိ႔ ေျပာဆုိတဲ႔ အေၾကာင္း၊ ဆက္လက္ၿပီး ေဆာင္းပါးရွင္မွ သမိုင္းေၾကာင္း အရ ၾကည့္မယ္ ဆုိရင္လည္း ဘဂၤါလီေတြဟာ ျမန္မာႏုိင္ငံကုိ ခုိး၀င္သူ လာသူေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ကိုလုိနီေခတ္က အဂၤလိပ္ေတြ ေခၚသြင္း လာရာက ျမန္မာႏိုင္ငံ ထဲကုိ ေရာက္လာ ပါတယ္။ ေနာက္ပုိင္း မျပန္ေတာ႔ဘဲ ျမန္မာႏုိင္ငံ မွာဘဲ အေျခခ် ေနထုိင္္သူေတြ ရွိပါတယ္။ သူတုိ႔ဟာ တုိင္းရင္းသား ဘယ္ေတာ႔မွ ျဖစ္လာမွာ မဟုတ္ဘူး။ ၁၉၈၂-ခုႏွစ္ ႏုိင္ငံသား ဥပေဒနဲ႔ ေလ်ာ္ညီလုိ႔ ႏုိင္ငံသား ျဖစ္ခြင္႔ ရွိတယ္ ဆုိဦးေတာ႔ တုိင္းရင္းသား အျဖစ္ အသိအမွတ္ ျပဳဖုိ႔ ဆုိတာ ဘယ္္္လုိမွ မျဖစ္ႏုိင္ပါဘူး။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ရွိေနတဲ႔ ျပည္သူေတြနဲ႔ တုိင္းရင္းသား လူမ်ဳိးစုတုိင္းက ဒီအခ်က္ကုိ ဘယ္သူ တစ္ဦး တစ္ေယာက္ရဲ႕ ၀ါဒျဖန္္႔မႈိင္းတိုက္မႈ မပါဘဲ ယုံၾကည္စြာ လက္ခံထား ပါတယ္။ လူ႔အခြင္႔အေရး ရႈေထာင္႔က ဘယ္လုိပဲ ၾကည့္ၾကည့္ ျမန္မာႏုိင္ငံသား ျဖစ္ခြင္္႔ကုိ ၁၉၈၂-ခုႏွစ္ ဥပေဒနဲ႔ ဆုံးျဖတ္ ရမယ္ ဆုိၿပီးေတာ႔ အက်ယ္တ၀င္႔ ေရးသား ထားပါတယ္။
သမၼတ ဦးသိန္းစိန္မွ ကုလသမဂၢ ဒုကၡသည္မ်ား မဟာမင္းႀကီးႏွင္႔ ေတြ႔ဆုံၿပီးေနာက္ VOA ေတြ႔ဆုံခန္းတြင္ ႏွစ္ဖက္ လူ႔အဖြဲ႕အစည္း ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ ေနထုိင္ေသာ သမုိင္းေၾကာင္း ရွိျခင္း၊ ခုိး၀င္လာသူ မရွိသေလာက္ နည္းပါျခင္း၊ ပညာေရး က႑တြင္ ျမွင္႔တင္ေပးရန္ လုိအပ္ေၾကာင္း စသည့္ အေၾကာင္း အရာမ်ားကုိ Weekly Eleven မွ အဘယ္ေၾကာင္႔ ခ်န္ထားခဲ႔ သနည္း။ ၂၀၁၃-ခုႏွစ္တြင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ဂ်ပန္ႏုိင္ငံသုိ႔ ေရာက္ရွိခ်ိန္ အင္တာဗ်ဴး တစ္ခုတြင္ ၁၉၈၂-ခုႏွစ္ ႏုိင္ငံသား ဥပေဒသည္ ႏုိင္ငံတကာ စံခ်ိန္/ စံညႊန္းႏွင္္႔ မကုိက္ညီ ေသာေၾကာင္႔ ျပင္ဆင္ရန္ လုိအပ္သည္။ ျပင္ဆင္ၿပီး ႏုိင္ငံသား ဥပေဒအရ ႏုိင္ငံသား ျဖစ္လာသူ မ်ားသည္ ျဖစ္ၿပီး ႏုိင္ငံသားမ်ား နည္းတူ တန္းတူ အခြင္႔အေရး ရွိေၾကာင္း ေျပာဆုိမႈမ်ားကုိ Weekly Eleven ဂ်ာနယ္္ အဘယ္ေၾကာင္႔ ႏွာေစး ခဲ႔သနည္း။ နရမိတ္လွ (ခ) မင္းေစာမြန္ ဘုရင္သည္ မည္သူ၏ အကူအညီျဖင္႔ ေျမာက္ဦးဘုရင္႔ ႏုိင္ငံေတာ္ကုိ တည္ေထာင္ခဲ့ သနည္း။ ရုိဟင္ဂ်ာမ်ား ရခုိင္ဘုရင္ လက္ထက္ ကတည္းမွ မိမိတုိ႔၏ အသက္ေသြးေခ်ြး ေပးဆပ္ၿပီး ဘုရင္၊ ျပည္သူ မ်ားႏွင္႔ တသားတည္း ရွိခဲ႔သည္။ ဗမာဘုရင္၏ အႀကိမ္ႀကိမ္ က်ဴးေက်ာ္မႈကုိ မိမိတုိ႔၏ အသက္ကုိ ပဓာန မထားဘဲ ရခုိင္ ဘုရင္ မ်ားႏွင္႔ လက္တြဲ ခဲ႔သည္။ ၁၇၉၉-ခုႏွစ္ အင္း၀တြင္ ရုံးစုိက္္ေသာ ၿဗိတိသွ် သံအဖြဲ႔၀င္ တစ္ဦးျဖစ္သူ Francis Buchanan က ျမန္မာႏုိင္ငံ အတြင္းရွိ ဘာသာစကား မ်ားကုိ ေလ႔လာ သုေတသန ျပဳခဲ႔ရာ ရခုိင္ျပည္ အတြင္္း Rosswan ႏွင္႔ Rovinga စကား ႏွစ္မ်ဳးိမွာ လူအမ်ား နားလည္ သုံးႏႈံန္း ခဲ႔ၾကေသာ စကား ျဖစ္ေၾကာင္း၊ Rosswan စကားကုိ ဟိႏၵဴမ်ားက ေျပာၿပီး၊ Rooinga စကားကုိ မူစလင္မ္တုိ႔ ေျပာဆုိေၾကာင္း ေရးသား ေဖာ္ျပခဲ႔သည္။ *(Asiatic Researches, Calacatta V5 (1881) P.237 - Buchanan ၏ သုေတသနျပဳ ေနာက္စာ တပုဒ္တြင္ Araccan (ရခုိင္) တြင္ ႏွစ္ကာလ ၾကာရွည္စြာ ကတည္းမွ ေနထုိင္္ေသာ မဟာေမဒင္ (အစၥလာမ္) ဘာသာ၀င္ ရုိအင္ဂါ (သုိ႔မဟုတ္) မူလဌာေန တုိင္းရင္းသားမ်ား ေျပာဆုိေသာ စကားဆုိၿပီး ေရးသားထား ပါတယ္။ ရုိဟင္ဂ်ာနဲ႔ ပတ္သတ္၍ သမုိင္း အေထာက္ အထား အမ်ားအျပား ရွိေသာ္လည္း အားလုံး လက္ခံႏုိင္ေသာ အခ်က္ အခ်ဳိ႕ကုိ တင္ျပရျခင္း ျဖစ္သည္။ အဂၤလိပ္ လက္ထက္က်မွ ေရာက္လာသည္ ဆုိလွ်င္ Buchanan ေတြ႔ရွိခဲ႔ေသာ မဟာေမဒင္ ဘာသာ၀င္ ရုိအင္ဂါ လူမ်ဳိးမ်ား အဘယ္သုိ႔ ေရာက္ရွိ သြားသနည္း။
Weekly Eleven ဂ်ာနယ္ ေဆာင္းပါး ေနာက္တပုိဒ္မွာ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ တုိင္းရင္းသား လူမ်ဳိးစုေတြ အမ်ားႀကီး ရွိတယ္။ တုိင္းရင္းသား ေတြထဲမွာ ဗမာ မုန္းတီးေရး ၀ါဒကုိ လက္ကုိင္ျပၿပီး အစြန္းေရာက္တဲ႔ လူမ်ဳိးစုေတြ ရွိေနတယ္။ ဘဂၤါလီကုိ တုိင္းရင္းသား ခြင့္ျပဳဖုိ႔ ေတာင္းဆုိ ေနသူေတြ ထဲမွာလည္း အစြန္္းေရာက္ သူေတြ ရွိေနတယ္။ သူတုိ႔အားလုံး စစ္အာဏာရွင္ ဆန္႔က်င္ေရးကုိ ဗန္းျပၿပီး ဗမာ မုန္းတီးေရး ၀ါဒႏွင့္ ျပည္ေထာင္စု ၿပိဳကြဲေရးကုိ ၀ါဒျဖန္႔ လုပ္ေန ၾကပါတယ္။ အေပၚက အပုိဒ္မွာ တုိင္းရင္းသား လူမ်ဳိးစုတုိင္းက ရုိဟင္ဂ်ာႏွင့္္ ပတ္သက္လွ်င္ တုိင္းရင္းသား မဟုတ္ဘူး ဆုိတဲ႔ အခ်က္ကုိ ဘယ္သူ တစ္ဦး တစ္ေယာက္ရဲ႕ ၀ါဒျဖန္႔မႈိင္းတုိက္မႈ မပါဘဲ ယုံၾကည္စြာ လက္ခံထားတယ္လုိ႔ ေျပာၿပီး အခု ဒီအပုိဒ္မွာ ရုိဟင္ဂ်ာ (ေဆာင္းပါရွင္၏ အေခၚ ဘဂၤါလီ) ေတြကုိ တုိင္းရင္းသား ခြင္႔ျပဳဖုိ႔ ေတာင္းဆုိ ေနတဲ႔ တုိင္းရင္းသားေတြ ရွိတယ္လုိ႔ ေရးသားထား ျပန္တယ္။ သူတုိ႔ကုိေတာင္ အစြန္းေရာက္ ဆုိၿပီး ေဖာ္ျပထားတယ္။ ေရွ႕/ေနာက္ တက္တက္စင္ လြဲေနတယ္။
ဘဂၤါလီကုိ တုိင္္းရင္းသား အျဖစ္ လက္ခံ လုိက္မယ္ ဆုိရင္ ျမန္မာႏုိင္ငံ ျပင္ပမွာ ေရာက္ရွိ ေနတဲ႔ (၄.၂) သန္းခန္႔ ရွိတဲ႔ ဘဂၤါလီ ေတြကုိ ျမန္မာႏုိင္ငံက လက္္ခံ ရေတာ့မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဗုဒၶဘာသာ ျဖစ္တဲ႔ ျမန္မာႏုိင္္ငံမွာ လာမယ္႔ႏွစ္ (၂၀) အတြင္း ခုိး၀င္လာသူေတြ ထပ္မ်ားလာရင္ မူစလင္မ္ ဦးေရသန္း (၂၀) အထိ ေရာက္လာ ႏုိင္ပါတယ္။ ၁၉၈၂-ခုႏွစ္ ႏုိင္ငံသား ဥပေဒနဲ႔သာ ခ်ဳပ္ကုိင္ မထားဘူး ဆုိရင္ အခုအခ်ိန္ ရခုိင္ျပည္နယ္မွာ ဘဂၤါလီ အေရအတြက္ လြန္လြန္ ၾကဴးၾကဴး တုိးပြား ေနမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အခုခ်ိန္ ရခုိင္ျပည္နယ္ လူဦးေရ သုံးပုံတစ္ပုံဟာ ဘဂၤါလီေတြ ျဖစ္ေနပါတယ္။ က်န္တဲ႔ သုံးပုံႏွစ္ပုံက ရခုိင္နဲ႔ အျခား တုိင္းရင္းသားေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ဘဂၤါလီကုိ တုိင္းရင္းသား အျဖစ္ အသိအမွတ္ ျပဳလုိက္မယ္ ဆုိရင္ လာမည့္ႏွစ္ (၂၀) အတြင္း ရခုိင္ျပည္နယ္ လူဦးေရ သုံးပုံႏွစ္ပုံဟာ ဘဂၤါလီေတြျဖစ္ သြားမွာပါ ဆုိၿပီး ေရးသားထား ျပန္ပါတယ္။
ရခုိင္ျပည္နယ္ကုိ ၿဗိတိသွ်တုိ႔ သိမ္းခဲ႔သည္႔ ၁၈၂၅-ပတ္၀န္းက်င္က ရခုိင္ျပည္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴး Mr. Charles Paton ႏွင္႔ သမုိင္းပညာရွင္ Dr. Barnerjee မွတ္တမ္းမ်ား အရ ရခုိင္လူမ်ဳိး ၆၀၀၀၀ ၊ မူစလင္မ္ ဘာသာ၀င္ ၃၀၀၀၀ ႏွင္႔ ဗမာ အပါအ၀င္ အျခား တုိင္းရင္းသား ၁၀၀၀၀ ၊ စုစုေပါင္း ၁၀၀၀၀၀ ဆုိၿပီး ေဖာ္ျပပါ ရွိပါတယ္။ အခ်ဳိးအရ ဆုိလွ်င္ ရခုိင္ႏွင့္ ရုိဟင္ဂ်ာ ၂း၁ ျဖစ္ေန ပါတယ္။ ရခုိင္ျပည္နယ္ အမ်ဳိးသား လႊတ္ေတာ္ အမတ္တစ္ဦး၏ အဆုိအရ ရခုိင္ လူမ်ဳိးဦးေရသည္ ျပည္တြင္းႏွင္႔ ျပည္ပေပါင္း သုံးသန္းေက်ာ္ ရွိေၾကာင္း ေျပာဆုိ ထားပါသည္။ ကမာၻအရပ္ရပ္ရွိ အစၥလာမ္ ဘာသာ၀င္မ်ား နည္းတူ ရုိဟင္ဂ်ာ လူမ်ဳိးမ်ား သားဆက္ျခားျခင္းကုိ ဘာသာေရး အရ လုိက္္နာသူ အင္မတန္ နည္းပါး ပါသည္။ ေမြးဖြားႏႈန္း ေကာင္းၿပီး၊ သားဆက္ျခား လုိက္နာမႈ မရွိပါလ်က္ ရခုိင္ျပည္နယ္တြင္ အဘယ္ေၾကာင့္ ရုိဟင္ဂ်ာ ဦးေရ (၈၀၀၀၀၀) သာ ရွိသနည္း။ ရခုိင္ႏွင့္ ရုိဟင္ဂ်ာ ႏွစ္ေပါင္း (၂၀၀) နီးပါး အရင္က ၂း၁ ရွိခဲ႔ေသာ္ လည္း၊ ရုိဟင္ဂ်ာ ဦးေရသည္ ရခုိင္ လူဦးေရထက္ ထက္၀က္ေက်ာ္ အဘယ္ေၾကာင့္ ေလွ်ာ႔နည္း ေနသနည္း။ စစ္အစုိးရ၏ ႏွစ္ေပါင္း (၅၀) ေက်ာ္ ဖိႏွိပ္၊ရက္စက္မႈေတြေၾကာင္႔ ရုိဟင္ဂ်ာမ်ား ျပည္ပသုိ႔ နည္းအမ်ဳိးမ်ဳိးျဖင္႔ ထြက္ေျပး ခုိလႈံရျခင္း ျဖစ္သည္။ Weekly Eleven ဂ်ာနယ္၏ (၄.၂) သန္းဆုိသည္မွာ ျပည္သူ မ်ားၾကား စုိးရိမ္စိတ္ လြန္ကဲေအာင္ တမင္၀ါဒ ျဖန္္႔ျခင္းသာ ျဖစ္သည္။ ဂ်ာမနီ စစ္အာဏာရွင္ ဟစ္တလာမွ ဂ်ဴးလူမ်ဳိးမ်ားကုိ သုတ္သင္ႏုိင္ေအာင္ ဂ်ာမန္ ျပည္သူ လူထုထံသုိ႔ ဂ်ဴးမုန္္းတီးေရးႏွင္႔ စုိးရိမ္စိတ္ကုိ ပထမဦးစြာ ၀ါဒျဖန္႔ခဲ႔သည္။ အေမရိကန္သည္ ပင္လွ်င္ အေရွ႕အလယ္္ပုိင္း ႏုိင္ငံမ်ားကုိ ထိန္းခ်ဳပ္ရန္ ဆက္ဒမ္ဟူစိန္္ကုိ နယူးကလီးယား လက္နက္ ပုိင္ဆုိင္ေသာ ႏုိင္ငံအျဖစ္ လည္းေကာင္း၊ ေဒသတြင္း ႏုိင္ငံမ်ား အတြက္ အလြန္ အႏၱရာယ္ ရွိႏုိင္သလုိ ဖန္္တီးကာ၊ ကမာၻႏွင္႔ အိမ္နီးခ်င္း ႏုိင္ငံ မ်ားကုိ ၀ါဒမိႈင္း တိုက္၍ အေရွ႕အလယ္ပုိင္း ႏုိင္ငံ မ်ားကုိ ထိန္းခ်ဳပ္ ခဲ႔သည္။ စစ္အစုိးရ အဆက္ဆက္ ဖိႏွိပ္၊ ညွဥ္းပန္းမႈမ်ားေၾကာင္႔ ထြက္ေျပး ခုိလွဴံေနေသာ ရုိဟင္ဂ်ာမ်ားကုိပါ ေပါင္းလွ်င္ ရခုိင္ လူမ်ဳိးလူဦးေရကုိ မမွီႏုိင္ပါ။ ဒါေၾကာင္႔ ႏွစ္ (၂၀) အတြင္း ရခုိင္ျပည္နယ္ လူဦးေရ၏ သုံးပုံ ႏွစ္ပုံကုိ ရုိဟင္ဂ်ာ ျဖစ္လာမည္ ဆုိေသာ စကားသည္ ရည္ရြယ္ခ်က္ ရွိရွိ ရုိဟင္ဂ်ာ မ်ားကုိ ႏွိပ္ကြပ္ရန္ ၀ါဒျဖန္႔ေနျခင္း ျဖစ္သည္။ ထုိကဲ႔သုိ႔ ၀ါဒျဖန္႔မႈသည္ ယခုမွ မဟုတ္၊ ဦးေန၀င္း အာဏာရွင္ လက္္ထက္မွ စ၍ န၀တ၊ နအဖ ေခတ္အဆက္ဆက္မွသည္ သိန္းစိန္း အစုိရ လက္ထက္အထိ ျမန္မာျပည္သူ လူထုထံသုိ႔ ရုိဟင္ဂ်ာ မုန္းတီးစိတ္ ျဖစ္လာေအာင္ ဖန္တီး ေနျခင္း ျဖစ္သည္။ Weekly Eleven ဂ်ာနယ္ ေျပာသလုိ လူဦးေရ သန္း (၂၀) ထိမ်ားလာလွ်င္ ယူဂုိစလား ဗီးယား ၿပိဳကြဲတဲ႔ ပုံစံမ်ဳိး ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ျဖစ္လာႏိုင္သည္ဟု ဆုိျခင္းမွာ ယခုလုိဖိႏွိပ္၊ ႏွိက္စက္မႈ မ်ားေပၚတြင္သာ ႏုိင္ငံ ၿပိဳကြဲႏုိင္ၿပီး၊ တန္းတူညီမွ် အခြင္႔အေရး ေပၚတြင္သာ ႏုိင္ငံေတာ္ကုိ ပုိ၍ ေတာင္႔တင္း ခုိင္မာ ႏုိင္ေစသည္မွာ လက္ရွိ ကမာၻ႔ အျဖစ္အပ်က္ မ်ားက သက္ေသခံ ေနပါသည္။ “ဘဂၤါလီ” အေရးမွာ ကိုယ္လုိခ်င္တဲ႔ ပုံစံျဖစ္ေအာင္ အေမရိကန္ အစုိးရနဲ႔၊ အေမရိကန္ မီဒီယာေတြက ပုံသြင္္းလုိ႔ မရဘူးလုိ႔ ဆုိထားျပန္ရာ ရုိဟင္ဂ်ာ အေရးႏွင္႔ပတ္သက္၍ ျမန္မာ အစုိးရ လုိခ်င္တဲ႔ ပုံစံျဖစ္ေအာင္ အာဏာရွင္ အစုိးရႏွင္႔ လက္ေ၀ခံ မီဒီယာ၊ အထူးသျဖင္႔ Weekly Eleven မီဒီယာမွ ပုံသြင္းလုိ႔ မရဘူး ဆုိတာ ၿမဲၿမဲမွတ္ ထားေစခ်င္တယ္။
အေမရိကန္ ႏုိင္ငံမွာ အေမရိကန္ အက်ဳိးစီးပြား ရွိပါတယ္။ ဘဂၤလား ေဒ႔ရွ္ႏိုင္ငံမွာ ဘဂၤလားေဒ႔ရွ္ အက်ဳိးစီးပြား ရွိတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံ မွာ လည္း ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕အက်ဳိးစီးပြား ရွိေနတယ္ ဆုိၿပီး လူမ်ဳိးတစ္မ်ဳိး ေပ်ာက္ကြယ္ သြားေအာင္ လုပ္လုိ႔ မရဘူး။ မိမိ အက်ိဳးစီးပြား အတြက္ အျခားသူ ေတြရဲ႕ အခြင္႔အေရး ဖ်က္ဆီး ေနတာကုိ ယဥ္ေက်းတဲ႔ ကမာၻႀကီးက လက္ပုိက္ ၾကည့္ေနမွာ မဟုတ္ဘူး။ “ဘဂၤါလီ ဆုိတာ တုိင္းရင္းသား မဟုတ္ဘူး။ ဘဂၤါလီပဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ မူစလင္မ္ပဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ ဘယ္လူနည္းစုေတြ ေပၚမွာမွ ခြဲျခား ဆက္ဆံတာ၊ ဖိႏွိပ္တာေတာ႔ လက္မခံဘူးလုိ႔ ေျပာထား ျပန္္ပါတယ္။” ရွင္းေနတာကုိ ရႈပ္အာင္ လုပ္ထားေတာ႔ ျပန္ရွင္း ေနရတာပါ။ မွန္ပါတယ္ ဘဂၤါလီ ဆုိတာ တုိင္းရင္းသား မဟုတ္ပါ။ ရုိဟင္ဂ်ာ ဆုိတာ တုိင္းရင္းသားပါ။ ရခုိင္ျပည္နယ္မွာ ရွိတဲ႔ လူနည္းစု မူစလင္မ္ေတြကုိ အာဏာရွင္ အဆက္ဆက္ ဖိႏွိပ္၊ ခြဲျခား ဆက္ဆံေနတာ Weekly Eleven ဂ်ာနယ္မွ မည္သုိ႔ သက္ေသ အေထာက္အထား အရ လက္မခံဘူးလုိ႔ ေျပာႏုိင္ပါသလဲ။
ရုရွား အာဏာရွင္ ကြန္ျမဴနစ္ ေခါင္းေဆာင္ စတာလင္လည္း လူလူခ်င္း အဆင္႔ အတန္း ခြဲျခားျခင္း၊ လူမ်ဳးိစြဲမ်ား မရွိဘဲ ကမာၻ႔ ႏုိင္ငံသား စိတ္ရွိ ရမည္ ဆုိၿပီး ေဟာေျပာ ခဲ႔သူ ျဖစ္သည္။ သုိ႔ေသာ္လည္း ၎၏ မိသားစုႏွင္႔ ပတ္သက္သူ မွန္သမွ်ကုိ တစ္ေယာက္ၿပီး၊ တစ္ေယာက္ ေဖ်ာက္ပစ္ ခဲ႔သည္။ စတာလင္လုိ ခြဲျခား ဆက္္ဆံတာကုိ လက္မခံ သလုိပဲလား။
“ဒီမုိကေရစီ ျဖစ္ထြန္း တုိးတက္ေရးႏွင္႔ စစ္မွန္တဲ႔ ဖက္ဒရယ္ ျပည္ေထာင္စု ျဖစ္ေရး အတြက္ မဟုတ္ဘဲ တျခား ကိစၥေတြမွာ လုိအပ္တာထက္ ပုိၿပီး တြန္းအားေပး လုပ္ေဆာင္ ခဲ႔မယ္ ဆုိရင္ေတာ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံဟာ အာရွရဲ႕က်ား တစ္ေကာင္ ျဖစ္လာမွာ မဟုတ္္ဘဲ က်ားစာ ျဖစ္သြား ပါလိမ္႔မယ္ ဆုိၿပီး ေဆာင္းပါးကုိ အဆုံးသတ္ ထားပါတယ္။
ရုိဟင္ဂ်ာ အေရးသည္ ေခတ္အဆက္ဆက္ ဖ်က္ဆီး ခံေနရေသာ ကြက္လပ္ကုိ ျဖည့္ဆည္း ေပးရန္ ေတာင္းဆုိ ေနျခင္းသာ ျဖစ္သည္။ ျပည္နယ္လည္း မေတာင္းဆုိပါ။ ကုိယ္ပုိင္ အုပ္ခ်ဳပ္ခြင္႔လည္း မေပးပါနဲ႔။ လြတ္လပ္မႈ၊ တရားမွ်တမႈႏွင္႔ တန္းတူညီမွ်ကုိ သာလွ်င္ ေတာင္းဆုိ ေနျခင္း ျဖစ္သည္။ Weekly Eleven ဂ်ာနယ္မွ “ငါ႔စကား ႏြားရ ” စကားပုံ ကဲ႔သုိ႔ မိမိလုိခ်င္တဲ႔ အတုိိင္းပုံေဖာ္ၿပီး ျမန္မာႏုိင္္ငံဟာ က်ားတစ္ေကာင္ ျဖစ္မလာဘဲ က်ားစာ ျဖစ္သြားမွာကုိ စုုိးရိမ္ေနလွ်င္ အာဏာရွင္ အစုိးရႏွင္႔ လက္ကုိင္တုတ္ မီဒီယာမ်ားမွ လူနည္းစု လူမ်ဳိး၊ ဘာသာ၀င္မ်ား အေပၚ ဖိႏွိပ္၊ခ်ဳပ္ခ်ယ္၊ အမုန္းတရား ၀ါဒျဖန္႔ေ၀မႈကုိ စြန္႔လႊတ္ ရပါမည္။ အကယ္၍ မစြန္႔လႊတ္ဘဲ လုပ္ၿမဲ လုပ္ေနလွ်င္ ျမန္မာႏုိင္ငံသည္ အာရွ၏ က်ားတစ္ေကာင္ ျဖစ္လာ၊ မျဖစ္လာ ႏုိင္ေတာ႔ တပ္အပ္ မေျပာႏုိင္ေပမဲ႔ တရုတ္ ႏုိင္ငံ၏ ေခြးစာ ျဖစ္ေနမယ္ ဆုိတာ အေသအခ်ာ ေျပာႏုိင္ပါတယ္။
