လူ႔အခြင့္အေရးသံ ႏိုင္က်ဥ္းေတြနဲ႔ ေတြ႔
ေအာင္ရဲေမာင္ေမာင္
7.1.2015
ကုလ သမဂၢရဲ႕ ျမန္မာႏိုင္ငံ ဆိုင္ရာ အထူး ကိုယ္စားလွယ္ Ms. Yanghee Lee ဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ လူ႔အခြင့္ အေရး ဆိုင္ရာ အေျခ အေန ေတြကို ေလ့လာဖို႔ ဒီကေန႔႔ပဲ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ကို ေရာက္ရွိ လာခဲ့ပါတယ္။
ေရာက္ေရာက္ခ်င္းပဲ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕က အင္းစိန္ေထာင္ကို သြားၿပီး ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသား တခ်ိဳ႕နဲ႔ ေတြ႔ဆံု ခဲ့သလို၊ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသားအေရး ေဆာင္ရြက္ ေနသူေတြနဲ႔လည္း ညေနပိုင္းမွာ ေတြ႔ခဲ့ပါတယ္။ သူ႔ရဲ႕ခရီးစဥ္ကို ေစာင့္ၾကည့္ သတင္းယူထားတဲ့ ရန္ကုန္ အေျခစိုက္ ဗြီအိုေအ သတင္းေထာက္ ကိုေအာင္ရဲ ေမာင္ေမာင္က သတင္းေပး ပို႔ထား ပါတယ္။
Ms. Yanghee Lee ဟာ အခု ဒုတိယ အႀကိမ္ေျမာက္ ျမန္မာႏိုင္ငံ ခရီးစဥ္ အေနနဲ႔ ဇန္နဝါရီလ ၇ ရက္ေန႔ ကေန ၁၆ ရက္ေန႔ အထိ ေနထိုင္မွာ ျဖစ္ၿပီး၊ ရခိုင္ျပည္နယ္နဲ႔ ရွမ္းျပည္ေျမာက္ပိုင္း အေျခအေနေတြ၊ ၿပီးေတာ့ ျပည္တြင္းက လတ္တေလာ ျဖစ္ေနတဲ့ လူ႔အခြင့္ အေရး အေျခ အေနေတြကို ေလ့လာ အကဲျဖတ္မွာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီကေန႔မွာေတာ့ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ အင္းစိန္ၿမိဳ႕နယ္မွာရွိတဲ့ အင္းစိန္ေထာင္ကို မနက္ပိုင္းကသြားေရာက္ခဲ့ၿပီး ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြနဲ႔ ေတြ႔ဆံုခဲ့သလို ညေနပိုင္းမွာေတာ့ ကုလသမဂၢ႐ံုးမွာ ေတြ႔ဆံုသင့္တဲ့ သူေတြနဲ႔ ေတြ႔ဆံုမႈေတြ ျပဳလုပ္ခဲ့တယ္လို႔ ကုလသမဂၢ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ႐ံုးခဲြရဲ႕ ျပန္ၾကားေရး တာ၀န္ခံ ဦးေအး၀င္းက ေျပာပါတယ္။
“ဒီေန႔မနက္ကေတာ့ အင္းစိန္ေထာင္သြားပါတယ္။ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသား ၆ ဦးေလာက္နဲ႔ ေတြ႔ပါတယ္။ ေထာင္ထဲမွာ နည္းနည္းၾကည့္ၿပီးေတာ့ ႐ံုးကို ျပန္လာခဲ့ပါတယ္။ ႐ံုးမွာလည္း အခ်ိဳ႕အဖြဲ႔ေတြနဲ႔ ေတြ႔ပါတယ္။ အၾကမ္းအားျဖင့္ေတာ့ ေရွ႕ေနမ်ားအဖြဲ႔က သူေတြနဲ႔ ေတြ႔ပါတယ္။ ေနာက္ မိေခ်ာင္းကန္ ကိစၥမွာ ပါ၀င္လႈပ္ရွားေနတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြနဲ႔လည္း ေတြ႔ပါတယ္။ အျခား INGO ေတြနဲ႔လည္း ေတြ႔ပါတယ္။ ကုလသမဂၢ႐ံုးက အႀကီးအကဲေတြနဲ႔လည္း ေတြ႔ပါတယ္ခင္ဗ်ာ။”
ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားအေရး ကူညီသူေတြနဲ႔ Ms. Yanghee Lee ေတြ႔ဆံုခ်ိန္မွာ ပါ၀င္ခဲ့တဲ့ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေဟာင္းမ်ားအဖြဲ႔ FPPS က ဦးရဲေအာင္က သူ႔နဲ႔ ေတြ႔ဆံုျဖစ္ခ်ိန္မွာ ေျပာဆိုခဲ့တာေတြကို အခုလို ျပန္ေျပာျပပါတယ္။
“ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသား ကိစၥပါပဲ။ နံပါတ္ ၁ ကေတာ့ ေထာင္ထဲမွာ ရွိတဲ့ က်ေနာ္တို႔ သတ္မွတ္ ထားတဲ့ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသား အေရ အတြက္ေတြ အေၾကာင္းေပါ့ေနာ္။ အဲဒါေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး က်ေနာ္တုိ႔ ေဆြးေႏြးပါတယ္။ ေနာက္ က်ေနာ္တို႔ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသား ဘယ္လို သတ္မွတ္လဲ ဆိုတာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးလည္း ေျပာျပေဆြးေႏြးတာ ရွိပါတယ္။ ဒုတိယတခုကေတာ့ လက္က်န္ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသား စိစစ္ေရးေကာ္မတီတုန္းက ဘယ္လိုေတြ ေဆာင္ရြက္ခဲ့တယ္ဆိုတဲ့ အေၾကာင္းကိုလည္း က်ေနာ္တုိ႔ ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကပါတယ္။ ေနာက္ဆံုးတခုကေတာ့ အခုလက္ရွိေပါ့ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသား ေရးရာေကာ္မတီ ဖြဲ႔တဲ့ကိစၥ ဒီကိစၥကိုလည္း ေမးပါတယ္။ ဒါနဲ႔ပတ္သက္လို႔ က်ေနာ္တို႔ကလည္း က်ေနာ္တုိ႔ သိတာေလးကို ေျပာျပပါတယ္ခင္ဗ်။ အဓိကကေတာ့ ေဆြးေႏြးတယ္ ဆိုတာထက္ တခ်ိဳ႕ဟာေလးေတြကေတာ့ သူသိခ်င္တဲ့ Information ေလးေတြေပါ့ေလ။”
မနက္ျဖန္မွာဆိုရင္ေတာ့ Ms. Yanghee Lee ဟာ ရခိုင္ျပည္နယ္ကို သြားေရာက္မွာ ျဖစ္တယ္လို႔ ဦးေအး၀င္း က ေျပာပါတယ္။
“မနက္ျဖန္ကေတာ့ ရန္ကုန္မွာ တခ်ိဳ႕ အစည္း အေ၀း ေလးေတြ ရွိပါတယ္။ ၿပီးရင္ေတာ့ က်ေနာ္တို႔ စစ္ေတြ သြားၾက ပါလိမ့္မယ္။ ရန္ကုန္ ျပန္လာပါမယ္။ စစ္ေတြမွာေတာ့ ညအိပ္ပါမယ္။”
Ms. Yanghee Lee ရဲ႕ ပထမ ခရီးစဥ္တုန္း ကလည္း ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ ရွိတဲ့ ဒုကၡသည္ စခန္းေတြကို သြားေရာက္ခဲ့ၿပီး သူ ျမင္ေတြ႔ဖူးသမွ် ဒုကၡသည္ စခန္းေတြထဲမွာ အေျခအေန အဆိုးဆံုးထဲမွာ ပါ၀င္တယ္လို႔ ေျပာဆိုခဲ့တာပါ။
မၾကခဏဆိုသလို တိုက္ပြဲေတြ ျပန္ျပန္ျဖစ္ေနတဲ့ ရွမ္းျပည္နယ္ ေျမာက္ပိုင္းက အေျခအေနေတြကိုလည္း သူ႔အေနနဲ႔ သြားေရာက္ၿပီးေတာ့ ေလ့လာမွာျဖစ္သလို၊ ေဒသခံ ျပည္သူေတြအေပၚ ဘယ္လိုအက်ိဳးသက္ေရာက္မႈေတြ ရွိေနသလဲဆိုတာကို Ms. Yanghee Lee က သူ႔ရဲ႕ခရီးစဥ္ထဲမွာ ထည့္သြင္းၿပီး ေလ့လာမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
လူ႔အခြင့္အေရး အထူးကိုယ္စားလွယ္ Ms. Yanghee Lee ရဲ႕ ဒုတိယေျမာက္ခရီးစဥ္နဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ႏုိင္ငံတကာ လူ႔အခြင့္အေရး အဖြဲ႔အစည္းေတြက ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ျဖစ္ေနတဲ့ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္ခံရတဲ့ ကိစၥရပ္ေတြကို ထိထိေရာက္ေရာက္ စံုစမ္း ေဖာ္ထုတ္ႏိုင္မယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ေနၾကတာပါ။
ဇန္န၀ါရီ ၇ ရက္ေန႔ကေန ၁၆ ရက္ေန႔အထိ ၁၀ ရက္ ၾကာျမင့္မယ့္ သူ႔ရဲ႕ခရီးစဥ္မွာ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသားကိစၥ၊ လာမယ့္ ေရြးေကာက္ပဲြ လြတ္လပ္တရားမွ်တဖို႔ ကိစၥေတြ အပါအ၀င္ လႊတ္ေတာ္ေခါင္းေဆာင္ေတြ၊ အာဏာပိုင္ေတြ၊ အရပ္ဘက္ လူမႈအဖဲြ႔အစည္းေတြနဲ႔လည္း ေတြ႔ဆံုသြားဖို႔ ရိွပါတယ္။ အခုခရီးစဥ္က ေတြ႔ရိွခ်က္ေတြကိုေတာ့ ဒီ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ ဧၿပီလထဲလုပ္မယ့္ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီကို အစီရင္ခံစာ တင္သြင္းမွာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။
ကုလ သမဂၢရဲ႕ ျမန္မာႏိုင္ငံ ဆိုင္ရာ အထူး ကိုယ္စားလွယ္ Ms. Yanghee Lee ဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ လူ႔အခြင့္ အေရး ဆိုင္ရာ အေျခ အေန ေတြကို ေလ့လာဖို႔ ဒီကေန႔႔ပဲ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ကို ေရာက္ရွိ လာခဲ့ပါတယ္။
ေရာက္ေရာက္ခ်င္းပဲ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕က အင္းစိန္ေထာင္ကို သြားၿပီး ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသား တခ်ိဳ႕နဲ႔ ေတြ႔ဆံု ခဲ့သလို၊ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသားအေရး ေဆာင္ရြက္ ေနသူေတြနဲ႔လည္း ညေနပိုင္းမွာ ေတြ႔ခဲ့ပါတယ္။ သူ႔ရဲ႕ခရီးစဥ္ကို ေစာင့္ၾကည့္ သတင္းယူထားတဲ့ ရန္ကုန္ အေျခစိုက္ ဗြီအိုေအ သတင္းေထာက္ ကိုေအာင္ရဲ ေမာင္ေမာင္က သတင္းေပး ပို႔ထား ပါတယ္။
Ms. Yanghee Lee ဟာ အခု ဒုတိယ အႀကိမ္ေျမာက္ ျမန္မာႏိုင္ငံ ခရီးစဥ္ အေနနဲ႔ ဇန္နဝါရီလ ၇ ရက္ေန႔ ကေန ၁၆ ရက္ေန႔ အထိ ေနထိုင္မွာ ျဖစ္ၿပီး၊ ရခိုင္ျပည္နယ္နဲ႔ ရွမ္းျပည္ေျမာက္ပိုင္း အေျခအေနေတြ၊ ၿပီးေတာ့ ျပည္တြင္းက လတ္တေလာ ျဖစ္ေနတဲ့ လူ႔အခြင့္ အေရး အေျခ အေနေတြကို ေလ့လာ အကဲျဖတ္မွာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီကေန႔မွာေတာ့ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ အင္းစိန္ၿမိဳ႕နယ္မွာရွိတဲ့ အင္းစိန္ေထာင္ကို မနက္ပိုင္းကသြားေရာက္ခဲ့ၿပီး ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြနဲ႔ ေတြ႔ဆံုခဲ့သလို ညေနပိုင္းမွာေတာ့ ကုလသမဂၢ႐ံုးမွာ ေတြ႔ဆံုသင့္တဲ့ သူေတြနဲ႔ ေတြ႔ဆံုမႈေတြ ျပဳလုပ္ခဲ့တယ္လို႔ ကုလသမဂၢ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ႐ံုးခဲြရဲ႕ ျပန္ၾကားေရး တာ၀န္ခံ ဦးေအး၀င္းက ေျပာပါတယ္။
“ဒီေန႔မနက္ကေတာ့ အင္းစိန္ေထာင္သြားပါတယ္။ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသား ၆ ဦးေလာက္နဲ႔ ေတြ႔ပါတယ္။ ေထာင္ထဲမွာ နည္းနည္းၾကည့္ၿပီးေတာ့ ႐ံုးကို ျပန္လာခဲ့ပါတယ္။ ႐ံုးမွာလည္း အခ်ိဳ႕အဖြဲ႔ေတြနဲ႔ ေတြ႔ပါတယ္။ အၾကမ္းအားျဖင့္ေတာ့ ေရွ႕ေနမ်ားအဖြဲ႔က သူေတြနဲ႔ ေတြ႔ပါတယ္။ ေနာက္ မိေခ်ာင္းကန္ ကိစၥမွာ ပါ၀င္လႈပ္ရွားေနတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြနဲ႔လည္း ေတြ႔ပါတယ္။ အျခား INGO ေတြနဲ႔လည္း ေတြ႔ပါတယ္။ ကုလသမဂၢ႐ံုးက အႀကီးအကဲေတြနဲ႔လည္း ေတြ႔ပါတယ္ခင္ဗ်ာ။”
ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားအေရး ကူညီသူေတြနဲ႔ Ms. Yanghee Lee ေတြ႔ဆံုခ်ိန္မွာ ပါ၀င္ခဲ့တဲ့ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေဟာင္းမ်ားအဖြဲ႔ FPPS က ဦးရဲေအာင္က သူ႔နဲ႔ ေတြ႔ဆံုျဖစ္ခ်ိန္မွာ ေျပာဆိုခဲ့တာေတြကို အခုလို ျပန္ေျပာျပပါတယ္။
“ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသား ကိစၥပါပဲ။ နံပါတ္ ၁ ကေတာ့ ေထာင္ထဲမွာ ရွိတဲ့ က်ေနာ္တို႔ သတ္မွတ္ ထားတဲ့ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသား အေရ အတြက္ေတြ အေၾကာင္းေပါ့ေနာ္။ အဲဒါေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး က်ေနာ္တုိ႔ ေဆြးေႏြးပါတယ္။ ေနာက္ က်ေနာ္တို႔ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသား ဘယ္လို သတ္မွတ္လဲ ဆိုတာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးလည္း ေျပာျပေဆြးေႏြးတာ ရွိပါတယ္။ ဒုတိယတခုကေတာ့ လက္က်န္ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသား စိစစ္ေရးေကာ္မတီတုန္းက ဘယ္လိုေတြ ေဆာင္ရြက္ခဲ့တယ္ဆိုတဲ့ အေၾကာင္းကိုလည္း က်ေနာ္တုိ႔ ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကပါတယ္။ ေနာက္ဆံုးတခုကေတာ့ အခုလက္ရွိေပါ့ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသား ေရးရာေကာ္မတီ ဖြဲ႔တဲ့ကိစၥ ဒီကိစၥကိုလည္း ေမးပါတယ္။ ဒါနဲ႔ပတ္သက္လို႔ က်ေနာ္တို႔ကလည္း က်ေနာ္တုိ႔ သိတာေလးကို ေျပာျပပါတယ္ခင္ဗ်။ အဓိကကေတာ့ ေဆြးေႏြးတယ္ ဆိုတာထက္ တခ်ိဳ႕ဟာေလးေတြကေတာ့ သူသိခ်င္တဲ့ Information ေလးေတြေပါ့ေလ။”
မနက္ျဖန္မွာဆိုရင္ေတာ့ Ms. Yanghee Lee ဟာ ရခိုင္ျပည္နယ္ကို သြားေရာက္မွာ ျဖစ္တယ္လို႔ ဦးေအး၀င္း က ေျပာပါတယ္။
“မနက္ျဖန္ကေတာ့ ရန္ကုန္မွာ တခ်ိဳ႕ အစည္း အေ၀း ေလးေတြ ရွိပါတယ္။ ၿပီးရင္ေတာ့ က်ေနာ္တို႔ စစ္ေတြ သြားၾက ပါလိမ့္မယ္။ ရန္ကုန္ ျပန္လာပါမယ္။ စစ္ေတြမွာေတာ့ ညအိပ္ပါမယ္။”
Ms. Yanghee Lee ရဲ႕ ပထမ ခရီးစဥ္တုန္း ကလည္း ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ ရွိတဲ့ ဒုကၡသည္ စခန္းေတြကို သြားေရာက္ခဲ့ၿပီး သူ ျမင္ေတြ႔ဖူးသမွ် ဒုကၡသည္ စခန္းေတြထဲမွာ အေျခအေန အဆိုးဆံုးထဲမွာ ပါ၀င္တယ္လို႔ ေျပာဆိုခဲ့တာပါ။
မၾကခဏဆိုသလို တိုက္ပြဲေတြ ျပန္ျပန္ျဖစ္ေနတဲ့ ရွမ္းျပည္နယ္ ေျမာက္ပိုင္းက အေျခအေနေတြကိုလည္း သူ႔အေနနဲ႔ သြားေရာက္ၿပီးေတာ့ ေလ့လာမွာျဖစ္သလို၊ ေဒသခံ ျပည္သူေတြအေပၚ ဘယ္လိုအက်ိဳးသက္ေရာက္မႈေတြ ရွိေနသလဲဆိုတာကို Ms. Yanghee Lee က သူ႔ရဲ႕ခရီးစဥ္ထဲမွာ ထည့္သြင္းၿပီး ေလ့လာမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
လူ႔အခြင့္အေရး အထူးကိုယ္စားလွယ္ Ms. Yanghee Lee ရဲ႕ ဒုတိယေျမာက္ခရီးစဥ္နဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ႏုိင္ငံတကာ လူ႔အခြင့္အေရး အဖြဲ႔အစည္းေတြက ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ျဖစ္ေနတဲ့ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္ခံရတဲ့ ကိစၥရပ္ေတြကို ထိထိေရာက္ေရာက္ စံုစမ္း ေဖာ္ထုတ္ႏိုင္မယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ေနၾကတာပါ။
ဇန္န၀ါရီ ၇ ရက္ေန႔ကေန ၁၆ ရက္ေန႔အထိ ၁၀ ရက္ ၾကာျမင့္မယ့္ သူ႔ရဲ႕ခရီးစဥ္မွာ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသားကိစၥ၊ လာမယ့္ ေရြးေကာက္ပဲြ လြတ္လပ္တရားမွ်တဖို႔ ကိစၥေတြ အပါအ၀င္ လႊတ္ေတာ္ေခါင္းေဆာင္ေတြ၊ အာဏာပိုင္ေတြ၊ အရပ္ဘက္ လူမႈအဖဲြ႔အစည္းေတြနဲ႔လည္း ေတြ႔ဆံုသြားဖို႔ ရိွပါတယ္။ အခုခရီးစဥ္က ေတြ႔ရိွခ်က္ေတြကိုေတာ့ ဒီ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ ဧၿပီလထဲလုပ္မယ့္ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီကို အစီရင္ခံစာ တင္သြင္းမွာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။
