ႏိုင္ငံသား၊ ႏိုင္ငံမဲ့ ႏွင့္ ရိုဟင္ဂ်ာ (အပိုင္း-၂)
ဦးဦးေမွာ္ဆရာ
11.1.2013
... `ဒီအေၾကာင္းျပခ်က္မ်ိဳးနဲ႔သာဆိုရင္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံရွိေနသေရြ႕ ခင္ဗ်ားတို႔သံယသရွိေန တာေတြ၊ မေသခ်ာတာေတြကို ဘယ္ေတာ့မွျပီးဆံုးေတာ့မွာ မဟုတ္´.....
ႏိုင္ငံသား၊ ႏိုင္ငံမဲ့ ႏွင့္ ရိုဟင္ဂ်ာ (အပိုင္း-၁) မွာ UNHCR မဟာမင္းၾကီးနဲ႔ သမၼတဦးသိန္းစိန္တို႔ ေတြ႔ဆံုခဲ့တဲ့ သတင္း အက်ဥ္းကိုေဖၚျပရင္း ႏိုင္ငံသား၊ ႏိုင္ငံမဲ့ နဲ႔ တရား၀င္ႏိုင္ငံမဲ့ အေၾကာင္းကို ေဖၚျပခဲ့ျပီးျဖစ္ပါတယ္။ ခု `အမွန္တကယ္ႏိုင္ငံမဲ့ သူမ်ား´အေၾကာင္းကို ဆက္လက္ေရးသားပါမယ္။
(၂) အမွန္တကယ္ ႏိုင္ငံမဲ့သူ (de facto stateless) ဆိုတာ မည္သည့္ႏိုင္ငံသားျဖစ္သည္ ဆိုသည့္ အခ်က္ကို တရား၀င္ေဖၚျပႏိုင္ျခင္း မရွိတဲ့သူ (သို႔မဟုတ္) ထိုသူနဲ႔ ခိုင္မာေသာ ဆက္ဆံေရး ရွိတဲ့ ႏိုင္ငံမ်ား က ထိုပုဂၢိဳလ္အား ႏိုင္ငံသား အျဖစ္လက္ခံရန္ သေဘာမတူဘဲ ျငင္းပယ္ခံရေသာ သူကို ဆိုလိုပါတယ္။ (ခိုင္မာေသာ ဆက္ဆံေရး ဆိုတာ တျခားသူေတြအတြက္ ႏိုင္ငံသားအျဖစ္ခံယူရန္ လံုေလာက္မႈ ရွိေသာ အေျခအေန မ်ိဳးကိုဆိုလိုပါတယ္။)
ဒီလို အမွန္တကယ္ႏိုင္ငံ မဲ့ျဖစ္ေနသူေတြဟာ ဘယ္ႏိုင္ငံရဲ့ အကာကြယ္ေပးမႈမွ မရရွိတဲ့အျပင္၊ ခုလိုႏိုင္ငံ မဲ့ ျဖစ္ေနရတာကိုက သက္ဆိုင္ရာႏုိင္ငံရဲ့ ခြဲျခားဆက္ဆံမႈနဲ႔ ညွဥ္းပန္းႏွိပ္ စက္မႈေၾကာင့္လည္း ျဖစ္ႏိုင္ ပါတယ္။ ဒါဆိုရင္ သူကေတာ့ အမွန္တကယ္ႏိုင္ငံမဲ့ ျဖစ္တဲ့အျပင္ ဒုကၡသည္စာရင္းလည္း ၀င္သြားပါတယ္။ ဒီအ ေၾကာင္းကို စာဖတ္သူတို႔ အလြယ္တကူနားလည္ႏိုင္ေစရန္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ဘက္က ဒုကၡသည္ စ ခန္းေတြ မွာ ရွိတဲ့ ရိုဟင္ဂ်ာဒုကၡသည္ေတြနဲ႔ ဥပမာေပးေရးသားပါမယ္။
(၁၉၇၈)ခုႏွစ္မွာ ရိုဟင္ဂ်ာ လူမ်ိဳးမ်ားေပၚ ျပဳလုပ္ခဲ့တဲ့ နဂါးမင္းစစ္ဆင္ေရး ကဲ့သို႔ေသာ စစ္ဆင္ေရး မ်ား ေၾကာင့္ ရိုဟင္ဂ်ာ လူမ်ိဳး သံုးသိန္းခန္႔ ေနရပ္စြန္႔ခြာထြက္ေျပးျပီး၊ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံထဲမွာ ခိုလႈံခဲ့ရတယ္။ (၁၉၉၁-၉၂) ႏွစ္မ်ား မွာလည္း ျမန္မာစစ္ တပ္ရဲ့ ညွဥ္းပန္းႏွိပ္စက္မႈမ်ားေၾကာင့္၏ ရိုဟင္ဂ်ာ လူမ်ိဳး ၂၅၀၀၀၀ ေက်ာ္ေလာက္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ႏိုင္ငံဘက္ကို ေနရပ္စြန္႔ခြာ ထြက္ေျပးခဲ့ရပါတယ္။ ထိုသူမ်ားဟာ တဘက္ႏိုင္ငံရွိ ဒုကၡသည္စခန္းမ်ားတြင္ ေနထိုင္ၾကရျပီး ထိုထဲတြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံႏွင့္ စပ္ ဆက္မႈ ရွိေၾကာင္း အေထာက္အထား တစ္စံုတစ္ခု (ဥပမာ- အစိမ္းေရာင္ ကဒ္ျပား၊ အျဖဴေရာင္ စာရြက္) ျပႏိုင္ သူမ်ား သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွ ျပန္လည္ လက္ခံသည့္ အခါ ျပည္တြင္း သို႔ ျပန္လည္ ၀င္ေရာက္ႏိုင္ မွာျဖစ္တယ္။ သူတို႔ ဟာ ေန ရပ္ျပန္တဲ့ အခါ ညွဥ္းပန္းႏွိပ္စက္ခံရမယ္လို႕ အမွန္ တကယ္စိုး ရိမ္ေၾကာက္ ရြံ႕မႈ ရွိေနတဲ့အတြက္ ဒီလူေတြ ဟာ က်ေနာ့္ေဆာင္းပါး (အပိုင္း-၁)မွာ ေျပာခဲ့သလို တရား၀င္ႏိုင္ငံ မဲ့မ်ား ျဖစ္တဲ့အျပင္ `ဒုကၡသည္ မ်ား´အျဖစ္လည္း သတ္မွတ္ခံရပါတယ္။ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏို င္ငံဘက္က ဒုကၡသည္စခန္းမ်ားမွာရွိ တဲ့ တရား၀င္ႏိုင္ငံမဲ့ ရုိဟင္ဂ်ာဒုကၡသည္အေရအတြက္မွာ ၃၀၀၀၀ ခန္႔ရွိတယ္လို႔ သိရတယ္။
အဲဒီလိုမွမဟုတ္ဘဲ သက္ေသခံ အေထာက္အထားမ်ားကို အဓမၼသိမ္းဆည္း ေဖ်ာက္ဖ်က္ခံရျခင္း၊ ထြက္ေျပးလာစဥ္ ေပ်ာက္ဆံုးပ်က္ဆီးျခင္း (သို႔) အာဏာပိုင္မ်ားက မည္သည့္သက္ေသခံစာရြက္ တရြက္ တေလမွ ထုတ္မေပးခဲ့ျခင္း တို႔ေၾကာင့္ ဘာအေထာက္အထားမွ မျပႏိုင္ပါက ျမန္မာႏိုင္ငံ တြင္း သို႔ ျပန္ လည္အေျခခ်ေနထိုင္ခြင့္ရရန္ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ နည္းပါတယ္။ ဒီအေျခအေနမ်ိဳးမွာေတာ့ သူတို႔ကို အမွန္တ ကယ္ႏိုင္ငံမဲ့မ်ား လို႔ သတ္မွတ္ပါတယ္။ သူတို႔ဟာ ျမန္မာျပည္မွာ ဘိုးဘြားစဥ္ ဆက္ ေမြးဖြားေနထိုင္ လာခဲ့ေသာ္လည္း ျမန္မာျပည္ႏွင့္ သက္ဆိုင္ေၾကာင္းလည္းမျပႏိုင္၊ နယ္ခ်င္းကပ္ေနတဲ့ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ကလည္း သူတို႔ႏိုင္ငံသား မဟုတ္ဟု ျငင္းပါမည္။ Emdadul Haque (Senior Lecturer of the Department of Law and Justice, Southeast University) ရဲ့ အဆိုအရ ခုလို အမွန္တကယ္ႏိုင္ငံမဲ့ ရိုဟင္ဂ်ာဒုကၡသည္ေပါင္း ၄၇၀၀၀၀ ခန္႔ရွိတယ္လို႔ သိရပါတယ္။ ဒါ ၂၀၁၂ ေအာက္တိုဘာလမွာ ထုတ္ျပန္တဲ့ စာရင္းအေရအတြက္ပါ။ ထိုသို႔ေသာသူမ်ားအတြက္ UNHCR ၏ ေဆာင္ရြက္ေပး မႈေတြ ကေတာ့ အလြန္က်ယ္ျပန္႔ျပီး ရႈပ္ေထြးပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီေဆာင္းပါးမွာ လိုတာပဲ အနည္း ငယ္ေျပာပါမယ္။ အထူးသျဖင့္ ေနရပ္ျပန္တဲ့အခါ ညွဥ္းပန္းႏွိပ္စက္ခံရမယ္ဆိုတဲ့ စိုးရိမ္ရမႈအတြက္ အာမ ခံ ခ်က္ရေအာင္ လုပ္ေဆာင္ပါတယ္။
ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံက ဒုကၡသည္စခန္းမ်ားမွာရွိတဲ့ ရုိဟင္ဂ်ာဒုကၡသည္မ်ား ကို ျမန္မာ ဘက္က ျပန္လည္ လက္ခံခဲ့တာန႔ဲပက္သက္ျပီး အစိုးရပိုင္းက တရား၀င္သတင္းထုတ္ျပန္တဲ့ စာရင္းအရေျပာရရင္ ဟသၤာ စီမံခ်က္ျဖင့္ ျပန္လက္ခံသူ အေရအတြက္မွာ ၁၈၀,၀၀၀ ရွိပါတယ္။ ေနာက္ျပီး ၁၉၉၄ မွ ၁၉၉၆ ခုႏွစ္အတြင္း ျပန္လက္ခံသူ ရိုဟင္ဂ်ာအေရအတြက္မွာ ၂၅၀,၀၀၀ ရွိေၾကာင္း သိရပါတယ္။ ေနာက္ျပီး လြန္ခဲ့တဲ့ ၂၀၁၂ ဇူလိုင္လ (၂) ရက္ေန႔မွာ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္-ျမန္မာ ႏွစ္ႏိုင္ငံအစည္းေ၀းပြဲမွာ ျမန္မာ ဒု-ႏိုင္ငံျခားေရး ၀န္ၾကီး ဦးျမင့္ေမာင္ကဘဂၤလားေဒ့ရွ္မွာ ရွိတဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံသား ရိုဟင္ဂ်ာ ၆၈၀၀၀ ကို ျပန္ လက္ခံရန္ သေဘာတူခဲ့တယ္လို႔ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ၾကီးရဲ့ သတင္းစာရွင္း လင္းပြဲ မွာ ေျပာခဲ့ ပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ အစိုးရရဲ့ရိုးသားမႈမရွိတဲ့ အေၾကာင္းအရာတစ္ခု ဆက္ေျပာခ်င္ပါတယ္။ ၁၉၉၄-၉၆ ခုႏွစ္အတြင္းက ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ဒုကၡသည္စခန္းမ်ားမွ ရိုဟင္ဂ်ာမ်ားကို ျမန္မာဘက္က စစ္ေဆးျပီး ျပန္ လည္လက္ခံခဲ့အေၾကာင္းကို အစိုးရထုတ္ New Light of Myanmar သတင္းစာမွာ took refugee/taken refugee ဆိုတဲ့ အသံုးအႏႈန္းမ်ားျဖင့္ (ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံသားမ်ားကို ျမန္မာျပည္တြင္ ခိုလံႈခြင့္ေပးခဲ့သည္) ဆိုတဲ့ အဓိပၸါယ္မ်ိဳးျဖစ္ေအာင္ ေရးသားခဲ့တာ ေတြ႔ရတယ္။ တနည္းအားျဖင့္ ေျပာရရင္ အစိုးရကိုယ္တိုင္က `ၾကက္လည္း ေမာေစ၊ ယာလည္း ညွက္ေစ´ဆိုတဲ့ အေနအထားမ်ိဳးျဖစ္ေအာင္ လူမ်ိဳးေရး အဓိက ရုဏ္း မီးေမႊးေနျခင္းလို႔ပဲ ျမင္ပါတယ္ …
 |
(ဒါ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံသား ဒုကၡသည္တစ္ေယာက္ကို ေပးတဲ့စာရြက္လား??)
|
တကယ္တမ္းေတာ့ ဒီလူေတြဟာ လ၀က မွတ္တမ္းမ်ားနဲ႔ တိုက္ဆိုင္ စစ္ေဆးျပီးမွ ျမန္မာႏိုင္ငံက လူ မ်ားျဖစ္ေၾကာင္း မွန္ကန္လို႔သာ ျပန္လည္လက္ခံခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ UNHCRရဲ့ ၾကီးၾကပ္မႈနဲ႔ သူတို႔ရဲ့ မူလေန ထိုင္ရာ ေဒသမ်ား တြင္ ျပန္လည္ ေနရာခ်ထားေပခဲ့ေၾကာင္း သိရပါတယ္။ ဒီလုိ ေသခ်ာစြာ စစ္ေဆးျပီး ျပန္ လည္ လက္ခံခဲ့တဲ့သူမ်ားကို ခုခ်ိန္က်မွ ခိုး၀င္လာသူ မ်ားလို႔ စြပ္စြဲလို႔မရပါ။ သူတို႔ကို ဒီႏိုင္ငံသား ဟုတ္၊မဟုတ္ မေသခ်ာေသးလို႔၊ မေရရာေသးလို႔၊ ႏိုင္ငံျခားသား မ်ားအျဖစ္ သံသယရွိေနလို႔ ဆိုတဲ့ အေၾကာင္းျပ ခ်က္မ်ိဳးျဖင့္ ႏွစ္ (၆၀)ၾကာေအာင္ အခ်ိန္ဆြဲထားျပီး ညွဥ္းပန္းႏွိပ္စက္ခြင့္ မရွိပါ။ ဒီ အေၾကာင္းျပ ခ်က္မ်ိဳးနဲ႔သာဆိုရင္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံ ရွိေနသေရြ႕ခင္ဗ်ားတို႔ သံယသရွိေနတာေတြ၊ မေသခ်ာတာေတြကို ဘယ္ေတာ့မွ ျပီးဆံုးေတာ့မွာ မဟုတ္ပါ။ (၁၉၈၂)ခုႏွစ္ ႏိုင္ငံသားဥပေဒ မေပၚေသး ခင္၊ ျမန္မာႏိုင္ငံလြတ္လပ္ေရးရခဲ့စဥ္ ကတည္းက ျမန္မာႏိုင္ငံသားဥပေဒ ရွိခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီ ဥပေဒေတြ အရ ျမန္မာႏိုင္ငံသားအျဖစ္ ေနထိုင္ခဲ့သူမ်ားကိုပါ ခုခ်ိန္က်မွ သံသယရွိေနလို႔ပါဆိုတဲ့ အေၾကာင္းျပခ်က္ မ်ိဳးကေတာ့ တကယ္တမ္း ရူးေၾကာင္ေၾကာင္ လူတစ္ေယာက္ရဲ့ စကားလို႔ပဲ ေျပာရပါ လိမ့္မယ္။ ဤလူမ်ား ႏုိင္ငံတြင္းသို႕ တရားမ၀င္ခုိး၀င္ေနထုိင္သူမ်ားဟုဆုိလွ်င္ ဖမ္းဆီးအေရးယူႏုိင္ရန္ ၁၉၄၇ခုႏွစ္ လူ၀င္မႈၾကီးၾကပ္ေရး လတ္တေလာဥပေဒ (Emergency Act) ႏွင့္ တျခား လ၀က ဥပေဒမ်ား ရွိေနသည္ မဟုတ္ပါလား။ အထက္ခုိး၀င္ေနသူမ်ားကို ဘာေၾကာင့္ ႏွစ္ေပါင္း ေျခာက္ ဆယ္ေက်ာ္ အေရးမယူဘဲ ထားခဲ့သလဲ။ ဒါ စဥ္းစားစရာ တစ္ခ်က္ပါ …
ဒီေလာက္ဆိုရင္ အမွန္တကယ္ႏိုင္ငံမဲ့ျဖစ္ေနသူမ်ားနဲ႔ပက္သက္ျပီး အၾကမ္းဖ်င္းေတာ့ သေဘာေပါက္မယ္ ထင္ပါတယ္။ ခုခ်ိန္ထိ ေရးခဲ့သမွ်ထဲမွာ ႏိုင္ငံတကာ ဥပေဒေတြ မပါေသး ပါဘူး။ ႏိုင္ငံသားေတြ ကို ႏိုင္ငံ မဲ့ဘ၀ ေရာက္သြားေအာင္ဘယ္အာဏာပိုင္ကမွ လုပ္ေဆာင္ခြင့္မရွိပါဘူး။ ဒီအေၾကာင္းကို ရွင္းျပဖို႔ အ တြက္ ႏိုင္ငံမဲ့ျဖစ္ေစတဲ့ အေၾကာင္းရင္းမ်ား နဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံ အေနနဲ႔ မျဖစ္မေန လိုက္နာေဆာင္ရြက္ ရမဲ့ ႏိုင္ငံတ ကာသေဘာတူ စာခ်ဳပ္ေတြႏွင့္ ပဋိဥာဥ္ခံအခ်က္ တစ္ခ်ိဳ႕အေၾကာင္းကို (အပိုင္း၃) မွာ ဆက္လက္ ေရးသားပါဦး မယ္။
Ref:
- UNHCR – Handbook for Parliamentarians- 2005
- Human Rights Abuses and Discrimination on Rohingyas
- International Crisis Group - Myanmar: A New Peace Initiative – Nov-2011
- bangalnews24.com
