ဘာသာေရး ပဋိပကၡ တားျမစ္ ထိန္းခ်ဳပ္ေရး

ဦးေက်ာ္ဇံသာ 

ဗီြအုိေအ ျမန္မာပုိင္း

9.5.2013

ဒီတပတ္ ျမန္မာ့ မ်က္ေမွာက္ေရးရာ အစီအစဥ္မွာၿမန္မာ ႏုိင္ငံမွာ ျဖစ္ပြါး ခဲ့တဲ့ ဘာသာေရး အ သြင္ ေဆာင္ တဲ့ ပဋိပကၡ ေတြဟာ ဒီမုိကေရစီ ပြင့္လင္းမႈ အစ ကနဦး ကာလ ႏိုင္ငံ တကာမွာ ေတြ႔ႀကံဳ ရစၿမဲ ျပႆ နာေတြ ျဖစ္တယ္လို႔ ျမန္မာ့ အေရး ကၽြမ္းက်င္သူ အေမရိကန္ ပါေမာကၡ David Steinberg က ေျပာဆုိ ပါ တယ္။ ပြင့္လင္း မႈကို တာဝန္ သိမႈနဲ႔ ထိန္းခ်ဳပ္ သြားရမွာ ျဖစ္တယ္လို႔ သူက ဆုိပါတယ္။ ဦးေက်ာ္ဇံသာ နဲ႔ Prof. David Steinberg တို႔ ေဆြးေႏြး သံုးသပ္ ထားပါတယ္။

ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ Prof. Steinberg … ျမန္မာ ႏုိင္ငံ ဒီမုိကေရစီ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲ ေရးမွာ ဘယ္လို စိန္ေခၚ မႈေတြ ရွိလာ ႏုိင္တာနဲ႔ ပတ္သက္ ၿပီးေတာ့ ပါေမာကၡကို က်ေနာ္ မၾကာခဏ ေမးျမန္း ခဲ့ပါတယ္။ ဒီလုိ ဘာ သာေရး အသြင္ေဆာင္တဲ့ လူမႈ အသိုင္း အဝိုင္း ေတြၾကား ျဖစ္ပြားတဲ့ ပဋိပကၡ မ်ဳိးကို က်ေနာ္တုိ႔ တခါ မွ မေျပာ ခဲ့ ၾကဘူး ပါဘူး။ ဒီလို ပဋိပကၡေတြ ျဖစ္ပြား လာတာဟာ ေမွ်ာ္လင့္ မထားဘဲ ရုတ္တရက္ေပၚေပါက္ လာတယ္လို႔ ဆရာႀကိီး ထင္ပါ သလား။

Prof. David Steinberg ။ ။ ဒီလို လူ႔အဖြဲ႔ အစည္း လိုက္ ျဖစ္ပြားတဲ့ အၾကမ္း ဖက္မႈေတြ သမုိင္းမွာ ရွိခဲ့ ပါတယ္။ ကိုလိုနီ ေခတ္တုန္းက မူစလင္ - ဗုဒၶ ဘာသာ ပဋိပကၡ ေတြ ရွိခဲ့ပါ တယ္။ ၿဗိတိသွ် တို႔ စံုစမ္း စစ္ေဆး ခ်က္အရ တခ်ဳိ႕ ကိစၥ ေတြမွာ ဗုဒၶ ဘာသာ ဘုန္းေတာ္ ႀကီးေတြက ဦးေဆာင္ ခဲ့တယ္ ဆိုတာ ကို ေတြ႔ရ ပါတယ္။ ဆိုေတာ့ ဒါမ်ဳိးဟာ သမုိင္းနဲ႔ခ်ီ ရွိလာ ခဲ့တာပါ။ ထုိစဥ္တုန္းကေတာ့ ဒီျပႆ နာ ေတြ ဟာ စီးပြားေရး အေျခ အေန ေတြေၾကာင့္ စတင္ခဲ့တာပါ။ မူစလင္အသိုင္း အဝိုင္း ဟာ ျမန္ မာ ေတြထက္ စီး ပြားေရ အရ ပိုေကာင္း ေနတယ္ လို႔လည္း ဆုိႏိုင္ ပါတယ္။ ဒီေန႔ ကိစၥ မွာေတာ့ ေနာက္ ထပ္ ျပႆနာ တခု ရွိေန ပါတယ္။ အဲဒါ ကေတာ့ ဒီမုိကေရစီ ၿပဳၿပင္ ေၿပာင္းလဲ ေရးနဲ႔ ပတ္သက္ လာပါတယ္။ ဒီမုိကေရစီ ဆိုတာ လူေတြကို လြတ္လပ္စြာ ေျပာဆိုခြင့္၊ လုပ္ေဆာင္ခြင့္ ေပးရ ပါတယ္။ ဒီအထဲက တခ်ဳိ ႔ကို အစိုးရက ထိန္းခ်ဳပ္ ႏုိင္ျခင္း မရွိဘဲ၊ ဒီလုိ အဓိကရုဏ္း ေတြနဲ႔ ဆက္စပ္ ႏုိင္ပါတယ္။ ဥပမာေၿပာရရင္ အစိုး ရ ေဟာင္း ရဲ့ထိန္းခ်ဳပ္ပိတ္ပင္မႈေတြကိုေလွ်ာ့ေပါ့ၿပီး ၿပႆနာစျဖစ္ႏိုင္တဲ့ကိစၥကိုေဖာ္ထုတ္ တာေတြ၊ ဆႏၵၿပတဲ့ကိစၥၥေတြ ၊ ဒါေတြကို ခြင့္ျပဳလာေတာ့ ဒါေတြဟာ ဒီမုိကေရစီနဲ႔ ဆန္႔က်င္တဲ့ ကိစၥေတြ ျဖစ္ လာ ေစ ပါ တယ္။

ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ ဆိုေတာ့ ျမန္မာ ျပည္သူ ေတြဟာ ဒီလို ထိန္းခ်ဳပ္မႈ ေလွ်ာ့ေပး တာနဲ႔ မတန္ေသး ဘူးဆို တဲ့ သေဘာလား။

Prof. David Steinberg ။ ။ ထိုက္တန္ ပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္ မထိုက္တန္ ရမွာလဲ။ ဒါေပမဲ့ တခု ရွိတာ က ေလွ်ာ့ေပါ့မႈ ဆိုတာဟာ လြတ္လပ္စြာ ေဖာ္ထုတ္ခြင့္ ရရွိတာ ျဖစ္သလို၊ တာဝန္ ယူမႈ လည္း ျဖစ္တယ္ ဆိုတာပါ။ ဒီကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေျပာေလ့ ရွိတဲ့ ဆိုရိုး တခု ကေတာ့ ခင္မ်ားမွာ လြတ္လပ္စြာ ေျပာဆိုခြင့္ ရွိပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ လူေတြ ျပည့္က်ပ္ ေနတဲ့ ျပဇာတ္ရံု ထဲသြား ၿပီးေတာ့ မီးေလာင္ ေနတယ္ ဗ်ဳိ႕လို႔ မဟုတ္ ဘဲ သြားမေအာ္ လိုက္ပါနဲ႔။ လူေတြ အလု အယက္ ထြက္ေျပး ၾကရင္ ေသကုန္ ၾကပါ လိမ့္မယ္။ ဒါေၾကာင့္ တာဝန္ ယူမႈ ရွိမႈ ဆိုတာ လုိအပ္ လာပါတယ္။ သတင္းစာ တခ်ဳိ႕႔က ေဖာ္ျပတဲ့ လူတခ်ဳိ႕ရဲ့ ေျပာ စကား ေတြ ဟာ ရုန္းရင္း ဆန္ခတ္ ျဖစ္ေစ ႏုိင္တာကို က်ေနာ္တို႔ ေတြ႔ရ ပါတယ္။ ျမန္မာ့ လူ႔အသိုင္း အဝိုင္းမွာ မူစလင္ တုိ႔အေပၚ အျမင္ ေစာင္းေန တာကိုလည္း ကံမေကာင္း၊ အေၾကာင္း မလွစြာ ေတြ႔ေန ရပါတယ္။ လြန္ခဲ့ တဲ့ ႏွစ္ ရာေက်ာ္က အျဖစ္မ်ဳိး ျဖစ္ေန ပါတယ္။ ဒါေတြဟာ ဒီမုိကေရစီ ထြန္းကား ေရးအတြက္ သိပ္အႏၱ ရာယ္ မ်ားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အစိုးရ အေနနဲ႔ ဒီကိစၥ မ်ဳိးကို ထိထိ ေရာက္ေရာက္ တန္ျပန္ ေဆာင္ရြက္ သင့္ပါတယ္။ ေရရွည္ အေနနဲ႔ စာသင္ေက်ာင္း၊ ပညာေရး စနစ္ ေတြကို ျပဳျပင္ သင့္ပါတယ္။ ေရတုိ အေနနဲ႔ မူစလင္ ေတြကို အရပ္ဖက္၊ စစ္ဖက္ ေတြမွာ ထိုက္တန္တဲ့ ရာထူး တာဝန္ ေပးသင့္ ပါတယ္။ က်ေနာ္ သိသေလာက္ စစ္တပ္ ရာထူး ႀကီးႀကီး ေတြမွာ မူစလင္ေတြ မရွိပါဘူး။ အရပ္ဖက္ ရာထူး ႀကီးႀကီး မွာလည္း မရွိ ၾကပါဘူး။ ဟို အရပ္သား အစိုးရ လက္ထက္တုန္း ကေတာ့ ရွိခဲ့ ပါတယ္။

ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ က်ေနာ္လည္း ဟုိေခတ္ကို ျပန္ၿပီး ေမးခ်င္တာ အဆင္ သင့္ပါ။ လြတ္လပ္ၿပီး ျမန္မာ ႏုိင္ ငံရဲ့ လြတ္လပ္ေရး ေခတ္ဦး ကာလမွာ တုန္း ကေတာ့ တုိင္းျပည္ မွာ သေဘာထား က်ယ္ျပန္႔ ခဲ့တယ္လို႔ ဆိုရ လိမ့္မယ္။ ဘာသာ ေပါင္းစံု၊ လူ႔အဖြဲ႔ အစည္း ေပါင္းစံုကို လြတ္လြတ္ လပ္လပ္ ပါဝင္ ေဆာင္ရြက္ ခြင့္၊ ႏိုင္ငံေရး မွာလည္း ပါဝင္ ခြင့္ေတြကို ေတြ႔ရ ပါတယ္။

Prof. David Steinberg ။ ။ ဟုတ္ပါ တယ္။ ျပည္ေထာင္စု ျမန္မာ ႏုိင္ငံ သေဘာက တိုင္းရင္း သားမခြဲ၊ ဘာသာေရးမခြဲဘဲ လူမႈေရး အရ ဘဝ အေျခ အေန တိုးတက္ခြင့္ရရွိ ေစရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အခု ေလာေလာ ဆယ္ မွာ အဲဒီလို မျဖစ္ ပါဘူး။ လူမႈ ဘဝ တုိးတက္ ေရး လမ္းေၾကာင္း ဟူသမွ်ကို စစ္တပ္က ခ်ဳပ္ကိုင္ လာခဲ့တာ ၁၉၆၂ ခုႏွစ္ ကတည္းက ျဖစ္ပါတယ္။ ၁၉၄၈ ခုႏွစ္ ကေန ၁၉၆၂ ခုႏွစ္ အထိ ဆိုရင္ လူမ်ဳိး ဘာသာ မေရြး တုိးတက္ေရး အခြင့္ အေရးေတြ ရွိခဲ့ ပါတယ္။ အဲဒီလို ျပန္ဖြင့္ ေပးသင့္ ပါတယ္။ ဒါကို အေစာ တလင္ လုပ္ရ ပါလိမ့္ မယ္။

ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ ဒါကေတာ့ အာဏာ ပိုင္ေတြက အေပၚ ကေနၿပီး ဖိႏိွပ္တဲ့ သေဘာေပ့ါ။ ျပည္သူ လူထု အၾကား အခ်င္းခ်င္း ဆက္ဆံ ေရးၾကေတာ့၊ ခြဲျခား ဆက္ဆံ မႈေတြ ရွိေနတာကို ေတြ႔ရ ပါသလား။

Prof. David Steinberg ။ ။ ေသခ်ာ ပါတယ္။ ရိုဟင္ဂ်ာ ေတြအေပၚ ခြဲျခား ၾကပါတယ္။ ဒါကေတာ့ ရွင္း ပါတယ္။ သူတုိ႔ကို အႀကီး အက်ယ္ ခြဲျခား ဆက္ဆံ ပါတယ္။ သူတုိ႔ကို ျမန္မာ လို႔ မသတ္မွတ္ ၾကပါဘူး။ ဘဂၤလီလို႔ သတ္မွတ္ ၾကပါတယ္။ အင္မတန္ liberal ၿဖစ္တဲ့ က်ေနာ့္ရဲ့ ဗမာ မိတ္ေဆြ ေတာင္မွ ရိုဟင္ ဂ်ာ ေတြကို ခြဲျခား ေျပာဆို ၾကပါတယ္။ ဒါကေတာ့ အဆုိးဆံုး ကိစၥပါ။ က်န္ျမန္မာ ႏုိင္ငံ အႏံွ႔က မူစ လင္ ေတြၾကေတာ့ သူတုိ႔ဟာ ကုန္သည္ေတြ၊ တခ်ဳိ႕လည္း ေငြေၾကး တတ္ႏိုင္ ၾကသူေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ သူ တုိ႔ ကို ၾကေတာ့ သူတုိ႔ဟာ ျမန္မာ အမ်ဳိး သမီး ေတြကို မူစလင္ ဇာတ္သြင္းဖို႔ ႀကိဳးစား ေနၾက တယ္လို႔ လႊဲမွားစြာ စြပ္စြဲ ေနၾက တယ္လို႔ က်ေနာ္ ထင္ပါတယ္။ သူတုိ႔ စြပ္စြဲခ်က္ မွန္တယ္လို႔ က်ေနာ္ မထင္ ပါဘူး။

ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ ဒီလုိ ျပႆနာ ဟာ ျမန္မာ တႏိုင္ငံ ထဲမွာ ရွိတယ္လို႔ ဆိုလို႔ ရမလား။ က်န္တဲ့ ႏုိင္ငံ ေတြ ဥေရာပ မွာလည္း ဒီလုိ ဘာသာ ေရးနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ အဓိကရုဏ္း ေတြ၊ ခြဲျခား ဆက္ဆံ မႈေတြ ရွိေန တယ္ ဆို တာကို ၾကားေန ရပါတယ္။

Prof. David Steinberg ။ ။ မွန္ပါ တယ္။ ခင္မ်ား ေျပာတာ လံုးဝမွန္ပါတယ္။ ဒီလုိ ခြဲျခား မႈေတြ အ မ်ားႀကီး ရွိေန ပါတယ္။ တခ်ဳိ႕ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု မွာလည္း ရွိပါတယ္။ ဥေရာပမွာ ပိုဆိုး ပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲ ဆုိေတာ့ အဲဒီမွာ အာဖရိက ေျမာက္ပိုင္းနဲ႔ အေရွ႕ အလယ္ ပိုင္းက အလုပ္ သမားေတြ သူတုိ႔ ဆီမွာ အမ်ား အျပားဝင္လာၾကပါတယ္။ လူမႈအဖြဲ႔ အစည္းေတြၾကားမွာ စီးပြားေရး ျပႆ နာေတြ ေပၚေပါက္ လာေစ ပါတယ္။ ဆိုေတာ့ ဟုတ္ပါတယ္။ ဒီလုိ ျပင္းထန္တဲ့ ခြဲျခား ဆက္ဆံ မႈေတြ ရွိေန ပါတယ္။ ဒါေတြကို ရင္ဆုိင္ ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ အစိုးရရဲ့ အခန္း က႑ဟာ သိပ္ အေရးႀကီး ပါတယ္။ လူေတြကို ၾကမ္းၾကမ္း တမ္းတမ္း ႏိွပ္ကြပ္ဖို႔ မဟုတ္ ပါဘူး။ လူေတြရဲ့ သေဘာ ထားအျမင္ ေတြ ကို ေျပာင္းလဲ ေပး ဖို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ အဓိကရုဏ္းေတြ ပ်ံ႕ႏွံ႔ မသြားရ ေလေအာင္ စစ္တပ္ကို သံုးရပါ လိမ့္မယ္။ ရဲတပ္ ဖြဲ႔ ေလာက္နဲ႔ မလံုေလာက္ ပါဘူး။ စစ္တပ္မွာ ေအာက္ေျခ အဆင့္ အထိ ဒီ တာဝန္ ေတြအတြက္ လိုအပ္ တဲ့ ေလ့က်င့္ သင္တန္း ေပးထား တာေတြ ရွိရဲ့ လားဆုိတာ ကို က်ေနာ္ သံသယ ျဖစ္မိ ပါတယ္။ ဒီလုိ လူစု လူေဝးနဲ႔ အဓိကရုဏ္း ကိုင္တြယ္ ေျဖရွင္းေရး အတြက္ ေအာက္ေျခ စစ္တပ္ ေတြကို ထိထိ ေရာက္ေရာက္ သင္ေပး ထားဖုိ႔လည္း သိပ္ အေရးႀကီး ပါတယ္။ 

ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ ဒီ အၾကမ္း ဖက္မႈေတြ၊ ပဋိပကၡ ေတြက ျမန္မာ ႏုိင္ငံ ဒီမုိကေရစီ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲေရး အတြက္ ဘယ္ေလာက္ ျပင္းျပင္း ထန္ထန္ ထိခုိက္ ေစတယ္လို႔ ထင္ပါ သလဲ။

Prof. David Steinberg ။ ။ ျပင္းျပင္း ထန္ထန္ ထိခိုက္ေစ ပါတယ္။ ဒီ ပဋိပကၡ ေတြဟာ ျမန္မာ ျပည္မ ႀကီးရဲ့ အခ်က္ အျခာ ေနရာ ေတြအထိ ပ့်ံႏံွ႔ သြားမယ္ ဆိုရင္ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲေရး ျဖစ္စဥ္ တခု လံုးကို ကေမာက္ က မ ျဖစ္သြား ေစႏုိင္ ပါတယ္။ ဒါဟာ တကယ့္ကို ျပင္းထန္တဲ့ ကိစၥပါ။ ဒါေၾကာင့္ ဒီလုိ ျဖစ္မ သြား ရေလေအာင္ အစိုးရ အေနနဲ႔ လုပ္ေဆာင္ ရပါ လိမ့္မယ္။ ဒီ ကိစၥ ေတြမွာ သံဃာေတြ မပါဝင္၊ မပတ္ သက္ေအာင္ ၾကပ္ မတ္ ေပးဖို႔ သံဃာ နာယက ဆရာေတာ္ ေတြကို ေလ်ွာက္ထား ၾကရ ပါလိမ့္မယ္။ ၿပီးေတာ့ ဒီ ပဋိပကၡ ေတြဟာ ျမန္မာ ႏုိင္ငံ အတြက္ အက်ဳိး ဆုတ္ယုတ္ ေစမယ့္ ကိစၥ ျဖစ္တယ္ ဆုိတာ လူထု နားလည္ သေဘာ ေပါက္လာေအာင္ အသိ ပညာ ေပးမႈေတြ အဆင့္ဆင့္ ကိုလည္း လုပ္ရ ပါလိမ့္ မယ္။ 

ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ ဟုတ္ပါတယ္။ ဆရာႀကီး ေျပာသလုိပဲ အခု မိတီၳလာ ဆိုတာ ျမန္မာ ျပည္ အလယ္ပိုင္း အခ်က္ အျခာ ေနရာ လို႔ဆုိရင္ မွားမယ္ မဟုတ္ ပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ ဒီလုိ မိတီၳလာလုိ ေနရာ မ်ဳိးမွာ ၾကေတာ့ ဗုဒၶ ဘာသာဝင္ အသိုင္း အဝိုင္းနဲ႔ မူစလင္ အသိုင္းအဝုိင္းတုိ႔ဟာ ႏွစ္ေပါင္း မ်ားစြာ အတူယွဥ္တြဲ ၿပီးေတာ့ ေန လာ ၾကတယ္ ဆိုတာကို ေတြ႔ရ ပါတယ္။ အဲဒီ လိုလည္း ေျပာၾက ပါတယ္။ ဆုိေတာ့ အခု ျဖစ္ လာ တဲ့ ကိစၥမွာ ၾကေတာ့ ေဘးပတ္ဝန္း က်င္က မလိုလား အပ္တဲ့ အေမွာင့္ ပေယာ ဂေတြ၊ ေသြး ထိုး လႈံေဆာ္ မႈ ေတြေၾကာင့္ ျဖစ္တယ္လို႔ ေျပာဆုိ ေနၾက ပါတယ္။ အဲဒါကို ဘယ္လို သံုးသပ္ မိပါသလဲ။

Prof. David Steinberg ။ ။ ဒီလုိ တမင္ ႀကံစည္ မႈေတြ ရွိတယ္ ဆုိတဲ့ ယူဆခ်က္ conspiratorial theory ေတြက အၿမဲတမ္း ရွိေန တတ္ပါတယ္။ တကယ့္လက္ေတြ႔မွာ ဟုတ္တယ္၊ မဟုတ္ဘူး ဆိုတာေတာ့ ဝါရွင္တန္မွာ ရွိေနတဲ့ က်ေနာ့္ အေနနဲ႔ တပ္အပ္ မသိပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ ဒီလို ေသြးထိုး လံႈေဆာ္ မႈမ်ဳိး မျဖစ္ၾက ရေလေအာင္ သတိထား ၾကရ မွာပါ။ ဒီကိစၥမွာ က်ေနာ္ကေတာ့ ေဒသ အတြင္း လူ႔အဖြဲ႔ အ စည္း ေတြၾကား မွာ ပဋိပကၡ စတင္ ႏုိင္တဲ့ ျပႆနာ ေတြ၊ မလို မုန္းတီး မႈေတြ ရွိေန တယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အစိုး ရဟာ လူ႔ အဖြဲ႔ အစည္း ေခါင္းေဆာင္ ေတြကို ေခၚၿပီးေတာ့ သူတုိ႔ အခ်င္းခ်င္း ထိန္း ၾကဖို႔ကို ေျပာၾက ရပါ လိမ့္မယ္။ ဒါမွ မဟုတ္ရင္ေတာ့ တုိင္းျပည္အတြက္ အႏၱရာယ္ရွိတယ္ ဆိုတာကို နားလည္ ေအာင္ ေျပာ ရ ပါလိမ့္ မယ္။

ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ ဒီ ကိစၥမွာ အစိုးရရဲ့ ကိုင္တြယ္ ေနပံုနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ဘယ္လုိ သေဘာ ရပါ သလဲ။ ႏိုင္ငံ တကာက လက္ခံ ႏုိင္တဲ့ ကိုင္တြယ္ မႈမ်ဳိးလို႔ ယူဆ ပါသလား။

Prof. David Steinberg ။ ။ အဓိက ရုဏ္းေတြ၊ လုယက္ မႈေတြ ျဖစ္လာရင္ ဘယ္အစိုးရ ေတြရဲ့ ကိုင္တြယ္ မႈကိုမဆုိ ႏို္င္ငံ တကာက ေဝဖန္ ၾကပါမယ္။ အစိုးရ ေတြနဲ႔ အေနနဲ႔ ေကာင္းေကာင္း မြန္မြန္ ကို္င္တြယ္ ႏုိင္ တဲ့ အေန အထားမွာ မရွိၾက ပါဘူး။ ဆုိေတာ့ ျမန္မာ အစိုးရ လည္း ေဝဖန္ ခံရမွာပါ။ ဒါေပမဲ့ အခု ကိစၥမွာ က်ေနာ္ ၾကားရ သေလာက္ ေျပာရ ရင္ေတာ့ ရဲက ဘာမွ မလုပ္ဘူး၊ ရဲက ဘာမွ မလုပ္ဘူး။ စစ္တပ္ ဝင္လာေတာ့ အေျခ အေန သက္သာ လာတယ္လို႔ သိရ ပါတယ္။ ဒါမ်ဳိးကို ေျခာက္ျပစ္ကင္း သဲလဲ စင္ ျဖစ္ေအာင္ ဘယ္ အစိုးရ ကမွ ကိုင္တြယ္ ႏုိင္မွာ မဟုတ္ ပါဘူး။ က်ေနာ့္ သေဘာ ကေတာ့ ဒီျပႆနာ ဟာ ဘယ္ေလာက္ အကဲ ဆတ္တယ္။ သမိုင္း နဲ႔ခ်ီၿပီး အျမစ္ တြယ္လာတဲ့ ျပႆနာ ဆိုတာကို ႏိုင္ငံ တ ကာက နားလည္ သေဘာ ေပါက္ၾက ေစခ်င္ ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီမုိကေရစီ ေဖာ္ေဆာင္ေရး အတြက္ တဆင့္ၿပီး တဆင့္ အကူ အညီ ေပးၾက ဖို႔နဲ႔ တခ်ိန္ တည္းမွာ ျပည္သူ အားလံုး လံုၿခံဳမႈ ရွိေအာင္ ေဆာင္ ရြက္ဖို႔ ပံ့ပိုး ၾကေစ ခ်င္ပါတယ္။

ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ က်ေနာ္ တခု ေမးစရာ က်န္ပါ ေသးတယ္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ေနဝင္း လက္ထက္ တုန္းက အဲဒီ ႏွစ္ေတြမွာ ဒီလုိ ျပႆနာ မ်ဳိး လံုးဝ မရွိခဲ့ ပါဘူး။ ဒါကေတာ့ ႏွစ္ဖက္ စလံုးကို မလႈပ္ မရွား ႏုိင္ေအာင္ ဖိႏိွပ္ ထားတယ္ ဆုိတာ ေတာ့ ေသခ်ာ ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ တည္ၿငိမ္မႈ ၾကေတာ့ အဲဒီ ေခတ္က ပိုၿပီး သာတယ္လို႔ ဆိုရ မလား။

Prof. David Steinberg ။ ။ ဒါေပမဲ့ အဲဒီ ပံုစံ မ်ဳိးဟာ ဘယ္ အတြက္မွ နမူနာ ယူရမယ့္ ပံုစံ မဟုတ္ ဘူးလို႔ က်ေနာ္ ေျပာရ ပါလိမ့္မယ္။ မွန္ပါတယ္ … ကမာၻ ေပၚမွာ ဘယ္ႏိုင္ငံ မဆုိ အာဏာရွင္ စနစ္က ရုန္းထြက္ ပြင့္လင္း လာၿပီ ဆုိရင္ အေသးစား အဓိက ရုဏ္းေတြ၊ ရာဇ ဝတ္မႈ ထူေျပာ လာတာ ေတြကို ပိုေတြ႔ လာရ တာ မၾကာ ခဏပါ။ ျမန္မာ တႏိုင္ငံ တည္းမွာေတာ့ ျဖစ္တာ မဟုတ္ ပါဘူး။ ဒါေတြကို ကိုင္တြယ္ ေျဖ ရွင္း ရမွာပါ။

ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ ေနာက္ဆံုး ေမးခ်င္တဲ့ ေမးခြန္း ကေတာ့ အခု ျမန္မာ ႏုိင္ငံမွာ ျဖစ္ေနတဲ့ ဒီလုိ ပဋိပ ကၡ ေတြ အဓိက ရုဏ္းေတြဟာ ဘယ္ပံု ဘယ္နည္းနဲ႔ အဆံုးသတ္ ေျပလည္ သြားမယ္လို႔ ယူဆ ပါသ လဲ။

Prof. David Steinberg ။ ။ ဒါဟာ ေႏွးေႏွး ေကြးေကြး သြား ရမယ့္ ျဖစ္စဥ္ တရပ္ပါ။ ပထမ အေနနဲ႔ ကေတာ့ အဓိကရုဏ္း မျဖစ္ ေပၚေအာင္ ထိန္းသိမ္း ထားရမယ္။ ဒါဟာ သိပ္အေရး ႀကီးပါတယ္။ တခု ျဖစ္ ရင္ တေနရာ မွာျဖစ္ရင္ ေနာက္ထပ္ ကူးစက္ ျဖစ္ပြား မႈေတြ ရွိလာ နိုင္ပါတယ္။ အၾကမ္းဖက္ သံသရာ က ဆံုးေတာ့မွာ မဟုတ္ ပါဘူး။ သူဖက္ ကစတာ၊ ငါဖက္က စတာနဲ႔ အျပန္ အလွန္ တံု႔ျပန္ လက္စား ေခ်ေန ၾကလို႔ ဆံုးမွာ မဟုတ္ ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ စမ ျဖစ္ေအာင္ ထိန္းထား ရပါ လိမ့္မယ္။ ၿပီးေတာ့ ပညာ ေပးမႈ၊ လူမႈေရး တန္တူ တိုးတက္ခြင့္၊ မခြဲမျခား ဆက္ဆံမႈ၊ ျပန္လည္ တည္ေဆာက္မႈ စတာ ေတြကို အဆင့္ ဆင့္ ေဆာင္ရြက္ သြားရမွာ ျဖစ္ ပါတယ္။