အမုန္းတရား မပြားၾကေအာင္ ေဆြးေႏြး

ကုိေက်ာ္ေက်ာ္သိန္း

ဗြီအုိေအ ျမန္မာပုိင္း

28.6.2013

ျမန္မာ ႏုိင္ငံမွာ အမုန္းတရား ျပန္႔ပြားေအာင္ ေျပာဆို ေရးသား တာေတြဟာ တိုင္းျပည္ သြားေန တဲ့ ျပဳ ၿပင္ ေျပာင္း လဲ ေရးကို ထိခိုက္ ေစၿပီး ႏုိင္ငံရဲ႕ ပံုရိပ္ ကိုလည္း ထိခိုက္ ေစတယ္ လို႔ ျပည္ေထာင္ စု ဒုတိယ ၀န္ႀကီး တစ္ဦးက ေျပာလိုက္ ပါတယ္။ အမုန္း တရား ေတြကို ျပန္႔ပြားေအာင္ ဘယ္သူ ကပဲ လုပ္လုပ္ အျမန္ဆံုး ရပ္ဖို႔ လုိၿပီလို႔ အစၥလာမ္ ဘာသာေရး ေခါင္းေဆာင္ တစ္ဦး ကလည္း ေျပာပါ တယ္။ "အမုန္း တရားၿပန္႔ ပြားေအာင္ေၿပာဆိုေရးသားမႈ မ်ားကို တားဆီးျခင္း" ဆုိတဲ့ ေခါင္းစဥ္နဲ႔ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕၊ Chatrium ေဟာ္ တယ္မွာ ဒီ ကေန႔ ျမန္မာ ႏုိင္ငံ ဆိုင္ရာ အေမရိကန္ သံ႐ံုးက စီစဥ္တဲ့ ေဆြးေႏြးပြဲ တစ္ခု အတြင္း အဲဒီလို ေျပာခဲ့ ၾကတာပါ။ အျပည့္ အစံုကို အဲဒီ ေဆြးေႏြးပြဲ သြားခဲ့တဲ့ ကိုေက်ာ္ေက်ာ္သိန္းက ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ ကေန သတင္းေပး ပို႔ထား ပါတယ္။

ျမန္မာ ႏုိင္ငံမွာ အားလံုး ပါ၀င္ ႏုိင္မယ့္ စနစ္ တစ္ခုကို တည္ေဆာက္ ေနတဲ့ အခ်ိန္မွာ ကြဲျပား ျခားနား မႈေတြ ျဖစ္လာ တာေၾကာင့္ ဒါေတြကို ျပန္လည္ ေပါင္းစည္းဖို႔ အတြက္ အခ်ိန္ေတြ ပိုသံုးရတယ္လို႔ သမၼတ ရဲ႕ ေျပာေရး ဆိုခြင့္ ရွိသူ ျပန္ၾကားေရး ၀န္ႀကီး ဌာန ျပည္ေထာင္စု ဒုတိယ ၀န္ႀကီး ဦးရဲထြဋ္ က ေျပာပါ တယ္။ အမုန္း တရားပြား ေစတဲ့ ေျပာဆို ေရးသားမႈ ေတြဟာ ျမန္မာ့ လူ႔ အဖြဲ႔ အစည္း အတြက္ ဘယ္လို စိန္ေခၚ မႈေတြ ျဖစ္ေစ သလည္း ဆိုတဲ့ ေခါင္းစဥ္နဲ႔ ေဆြးေႏြး တာမွာ ဒု၀န္ႀကီး ဦးရဲထြဋ္က အဲဒီလို ေျပာ သြားတာပါ။

“ဒါေတြဟာ က်ေနာ္ တို႔ရဲ႕ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲေရး လုပ္ငန္းစဥ္ ေတြမွာ လာၿပီးေတာ့ အက်ဳိး သက္ေရာက္ ပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခုက ဘာျဖစ္လာလဲ ဆုိေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ ျမန္မာ ႏုိင္ငံရဲ႕ပံုရိပ္ေပါ့။ ဟုိတုန္း ကတည္း က ရွိခဲ့တဲ့ လူ႔အဖဲြ႔ အစည္းရဲ႕ပံုရိပ္ ႏွစ္ခု ရွိပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ ႏုိင္ငံဟာ သူမ်ား ႏုိင္ငံေတြ ထက္စာရင္ ပိုၿပီးေတာ့မွ သည္းခံ ခြင့္လႊတ္ စိတ္ရွိတယ္။ က်ေနာ္တို႔ ႏုိင္ငံမွာ ဘာမွလာ ၿပီးေတာ့ gay right ေတြ ဘာေတြ လာၿပီးေတာ့ ေျပာစရာ မလုိဘူး။ လူေတြဟာ သူတို႔ကုိ ဘာမွ သိပ္ၿပီးေတာ့ လူေတြက ခဲြျခား ဆက္ဆံတာ မ်ဳိးေတြ ဘာေတြ မရွိဘူး၊ အမ်ဳိးသမီး အခြင့္ အေရးေတြ ဘာေတြ သိပ္ၿပီးေတာ့ ေျပာ စရာ မလိုဘူး။ သာသနာေရး မွာလည္း ဒီလိုပဲ က်ေနာ္တို႔ ေနတယ္။ ဒါဟာ က်ေနာ္တုိ႔ ဘယ္တုန္း ကမွ မေျပာင္းလဲ ခဲ့ဘူး။ ေနာက္ဆံုး ေနာက္တစ္ခု မေျပာင္းလဲ ခဲ့တာ က်ေနာ္တို႔ ႏုိင္ငံရဲ႕ လြတ္လပ္ၿပီး ဘက္ မလိုက္တဲ့ ႏုိင္ငံျခားေရး မူဝါဒ၊ ဒီႏွစ္ခုဟာ ဘယ္တုန္း ကမွ က်ေနာ္တုိ႔ မေျပာင္းလဲ ခဲ့ဘူး။ အစိုး ရ ေျပာင္း ခ်င္ ေျပာင္းမယ္၊ ႏုိင္ငံေရး စံနစ္ ေျပာင္းလဲခ်င္ ေျပာင္းမယ္။ သို႔ေသာ္ ဒီကေန႔ ဘယ္တုန္း ကမွ မေျပာင္း လဲခဲ့တဲ့ တန္ဖိုး ႏွစ္ခုထဲက တစ္ခုျဖစ္တဲ့ က်ေနာ္တို႔ လူ႔အဖဲြ႔ အစည္းရဲ႕ ပံုရိပ္ဟာ အတိုင္း အတာ တစ္ခု အထိ ထိခိုက္ဖို႔ ရွိလာ ေနတာကို က်ေနာ္တို႔ ေတြ႔ရ ပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခု ကေတာ့ social security ေပါ့။ ဒါနဲ႔ ဆက္စပ္ ၿပီးေတာ့မွ လူမႈေရး တည္ၿငိမ္မႈကို ထိခိုက္တယ္။”

ဘယ္လို ဒီမုိကေရစီ ႏုိင္ငံမ်ဳိး မဆို ဖြံ႔ၿဖိဳး တိုးတက္ဖို႔ အတြက္ အဓိက က်တဲ့ ကိစၥရပ္ကို ေဆြးေႏြးမယ့္ ဒီပြဲဟာ အေရးပါတဲ့ အခြင့္အလန္း တစ္ရပ္ ျဖစ္ပါတယ္လို႔ အေမရိကန္ သံအမတ္ႀကီး မစၥတာ ဒဲရက္ မစ္ခ်ဲလ္က ေျပာပါတယ္။ လူတစ္ဦး ခ်င္းစီရဲ႕ လြတ္လပ္စြာ ထုတ္ေဖာ္ ေျပာဆိုခြင့္နဲ႔ လူမႈ အဖြဲ႔ အစည္းနဲ႔ လူထု အားလံုး အၾကမ္းဖက္ မႈေတြနဲ႔ ၿခိမ္းေျခာက္ မႈေတြ ကေန ကင္းေ၀းေစ ခြင့္တို႔ အၾကား ဘယ္လို ဟန္ခ်က္ ညီေအာင္ လုပ္မလည္း ဆိုတာကို ေဆြးေႏြးဖို႔ ျဖစ္ပါ တယ္လုိ႔ မစၥတာ မစ္ခ်ဲလ္က ေျပာပါတယ္။

"လြတ္လပ္စြာ ေျပာဆိုခြင့္ဟာ ဒီမိုကေရစီရဲ႕ အေျခခံ ျဖစ္ပါတယ္။ အမုန္း တရား ပြားေအာင္ ေျပာ ဆို ေရး သားတာနဲ႔ အေျခအတင္ အျငင္းအခုန္ ျဖစ္ဖြယ္ ေျပာ ဆို ေရးသား တာ ေတြၾကားမွာ ျခားထားတဲ့ မ်ဥ္းက ခပ္၀ါး၀ါး ပဲရွိပါတယ္။ ေယဘုယ် အားျဖင့္ က်ေနာ္ ေျပာရမယ္ ဆိုရင္ေတာ့ ေျပာဆို ခြင့္ကို ခ်ဳပ္ျခယ္ တာ ဟာ အႏၲရာယ္ ရွိပါတယ္။ ဒီမုိကေရစီမွာ အေျခ အတင္ ျဖစ္ဖြယ္ ေတြနဲ႔ အျမင္ အမ်ဳိးမ်ဳိးကို မေရွာင္ရွား ရပါဘူး။ တကယ္ ဆိုရင္ လူေတြမွာ အျမင္ အမ်ဳိးမ်ဳိး ရွိတာေၾကာင့္ အက်ဳိး အရွိဆံုး ေျပာဆို ေဆြးေႏြး တာေတြၿဖစ္ပါတယ္။ အဆံုးမွာ လိုအပ္တာက ေျပာဆိုခြင့္ နည္းသြားေအာင္ လုပ္တာ မဟုတ္ဘဲ မ်ားေအာင္ လုပ္ ဖို႔ပါ၊ ဆင္ဆာလုပ္ ကန္႔သတ္ တာဟာ အေျဖ မဟုတ္ပါဘူး။"

Time မဂၢဇင္းမွာ ပါတဲ့ ေဆာင္းပါးေၾကာင့္ မဂၢဇင္းကို ပိတ္ပင္ ခဲ့တာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ဒီေဆာင္းပါးေၾကာင့္ ပိုၿပီးေတာ့ ႀကီးထြား သြားႏုိင္ တဲ့ ေနာက္ဆက္တြဲ အက်ဳိးေတြ ရွိတဲ့ အတြက္ ေနာက္ဆံုး နည္းလမ္း အေနနဲ႔ ပိတ္ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္လုိ႔ ဒု၀န္ႀကီး ဦးရဲထြဋ္က သတင္း ေထာက္ေတြကို ေျပာခဲ့ ပါတယ္။

မႏၲေလး၊ မစိုးရိမ္တိုက္ သစ္က ဆရာေတာ္ တစ္ပါး ျဖစ္သူ အရွင္ ၀ီရသူ ေဟာေျပာ ခဲ့တဲ့ တရား ေတြဟာ အမုန္း တရား ပြားေစတယ္ ဆုိတဲ့ ေ၀ဖန္ခ်က္ ေတြက ထြက္ထား တာပါ။ ဒါနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေပၚလာ တဲ့ ေမးခြန္း ကိုေတာ့ ေဆြးေႏြးပြဲ တက္ေရာက္သူ ေတြထဲက ဗုဒၶဘာသာ ကိုယ္စားလွယ္ ငါးက်မ္းျပန္ အရွင္ ဓမၼပီယက ရွင္းလင္း မိန္႔ၾကား ခဲ့ပါတယ္။

"စိတ္ခံစား မႈမ်ဳိးနဲ႔ ေျပာဆိုတာ မ်ဳိးဟာ အင္မတန္ အႏၲရာယ္ ႀကီးတယ္ ဆုိတာကို အရွင္ ၀ီရသူ လက္ခံ လာေအာင္ ဘုန္းႀကီးတို႔ ႀကိဳးစား ေျပာခဲ့ ပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခုက အခု အခ်ိန္မွာ လူအမ်ား အျပားက ၿငိမ္း ခ်မ္းေရး အတြက္ အေျဖ ရွာေနၾက တာမို႔ ကိုယ့္ကိုယ္ကို ထိန္းခ်ဳပ္ သင့္တဲ့ အေၾကာင္းနဲ႔ ပညာ ဉာဏ္ ျပည့္ ၀စြာ ေျပာဆို သင့္တယ္ ဆိုတာပါပဲ။ ဒါေၾကာင့္လည္း မေန႔က သံဃာေတာ္ ၁၅၀၀ ေက်ာ္ စုေ၀း ခဲ့ၾက တဲ့ ေနရာမွာ အခု အခ်ိန္မွာ မေျပာ ဆိုဖို႔ ေလွ်ာက္ၿပီး သူ႔အတြက္ ေနရာ မရွိခဲ့ ပါဘူး။ ဒါဟာ လူမႈ အ၀န္း အ၀ိုင္းကို ကူညီဖို႔ ဘုန္းႀကီးတို႔ ႀကိဳးစား တာပါ။" လို႔ အရွင္ ဓမၼပီယက မိန္႔ခဲ့ ပါတယ္။

အမုန္း တရား ျပန္႔ပြားေအာင္ ဘယ္သူ ေတြက လုပ္ေနသည္ ျဖစ္ေစ လက္ခုပ္ဟာ တစ္ဘက္ထဲ တီးလို႔ မရတာေၾကာင့္ အျမန္ဆံုး ရပ္ဖို႔ ေဆြးေႏြးပြဲမွာ အစၥလာမ္ ဘာသာရဲ႕ ကိုယ္စားလွယ္ အျဖစ္ တက္ေရာက္ ခဲ့သူ ဘာသာေရး ေခါင္းေဆာင္ ဦးေအးလြင္က ဗီြအိုေအကို ေျပာပါတယ္။

“အဲလို အမုန္း တရား ေတြက ဘယ္သူက စတယ္ ဆိုတာေတာ့ ဘဲမနဲ႔ ဘဲဥ လိုျဖစ္ေနၿပီ။ သို႔ေသာ္ လည္း ပဲ ႏွစ္ဘက္ စလံုးမွာ အမုန္းတရား ေတြက ရွိေနၿပီ။ အဲဒါေတြက ေဟာေျပာ မႈ ေတြအားျဖင့္၊ ေရး သား မႈေတြ အားျဖင့္ ပ်ံ႕လြင့္ေနတာ ျဖစ္တဲ့ အတြက္ေၾကာင့္ ဒီဥစၥာကို ဘယ္လိုပဲ စစ၊ ဘယ္လိုပဲ လုပ္လုပ္ အျမန္ဆံုး ရပ္ဖို႔ လိုၿပီ။”

ေဆြးေႏြးပြဲမွာ AP သတင္း ဌာန၊ တရား ဥပေဒ ေရးရာ ဌာနရဲ႕ ေရွ႕ေန အႀကီး အကဲေဟာင္း မစၥတာ ရစ္ ခ်တ္တ္ ၀င္းဖီးလ္ဒ္ (Richard Winfield) ကလည္း ဒီမုိကေရစီ ႏုိင္ငံေတြ အေနနဲ႔ အမုန္း တရား ျပန္႔ ပြားေစတဲ့ ေျပာဆို ေရးသားမႈ ေတြကို တာ၀န္ သိစြာ ဘယ္လို တုံ႔ျပန္ႏိုင္ သလဲ ေခါင္း စဥ္ ေအာက္မွာ ႏုိင္ငံ တခ်ဳိ႕ရဲ႕ အျဖစ္ အပ်က္ ေတြကို နမူနာ ျပၿပီး ေဆြးေႏြး ခဲ့ပါတယ္။

ဒီ ေဆြးေႏြး ပြဲကို ျမန္မာႏုိင္ငံ ဆိုင္ရာ အေမရိကန္ သံ႐ံုးက ကမကထ ျပဳစီစဥ္ၿပီး ဘာသာႀကီး ေလးခုက ကိုယ္စားလွယ္ေတြ၊ သာသာနာေရး ၀န္ႀကီး ဌာန၊ ျပည္ထဲေရး ၀န္ႀကီး ဌာနနဲ႔ ေရွ႕ေနခ်ဳပ္ ႐ံုးတို႔က တာ၀န္ ရွိသူေတြ၊ စိတ္ပါ၀င္ စားသူေတြ တက္ေရာက္ခဲ့ ၾကပါတယ္ ခင္ဗ်ား။