သေဘၤာပ်က္ ဇာတ္လမ္း
RB News
6.1.2015
ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ပထမဆံုး ျပည့္ရွင္မင္းမွာ အေနာ္ရထာ ျဖစ္သည္ဟု အစဥ္ နားလည္ ထားမႈေၾကာင့္ အေနာ္ရထာ မတိုင္မွီက ပုဂံျပည္ (ေပါက္ကံျပည္) မရွိခဲ့ဟုလို႔-၊ ျမန္မာ လူမ်ိဳးပင္ မရွိခဲ့ ဟုလိ႔ု နားလည္မႈ လြဲမွားသည္ထိ ျဖစ္လာ ခဲ့ရသည္မွာ လက္ေတြ႔ပင္ ျဖစ္ေတာ့သည္။
အစဥ္အလာ ေျပာဆို မိန္႔မွာ သင္ရိုးတို႔၏ အလြဲမွာ ေနာက္မ်ိဳးဆက္ အတြက္ ဦးေႏွာက္မိႈင္း တိုက္ခံ ရသည္သာ ျဖစ္ေလသည္။
အလားတူပင္ ရိုဟင္ဂ်ာ လူမ်ိဳးတို႔၏ သမိုင္းအား လိုက္ေလသမွ်ေသာ လူႀကီးလူငယ္မ်ားမွာ ၎တို႔၏ လူမ်ိဳးအစ သေဘၤာပ်က္မွ ဟုလိ႔ု နားလည္မႈမွာလည္း ႀကီးစြာေသာ လြဲမွားမႈသာ ျဖစ္ေနသည္ကို ေတြ႔ရသည္။ ရိုဟင္ဂ်ာ လူမ်ိဳး သမိုင္းႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ သေဘၤာပ်က္ ဇတ္လမ္းအား ကၽြႏု္ပ္ ၁၀ တန္းေအာင္ၿပီးႏွစ္ ၁၉၈၆ ခုႏွစ္မွပင္ စတင္ ၾကားဖူးခဲ့သည္။ ထိုစဥ္က ဟုတ္ခ်င္ ဟုတ္မည္ဟုသာ ခံစားမိခဲ့ၿပီး ရိုဟင္ဂ်ာ လူမ်ိဳးတို႔၏ သမိုင္းအား စိတ္၀င္တစား မေလ့လာမိခဲ့ေပ။
ေနာက္ပိုင္းတြင္မွ ေလ့လာမိေသာ အခါ- ထိုသမိုင္းသည္ ႀကီးစြာလြဲမွားေသာ သမုိင္းရင္းျမစ္ ျဖစ္ေနေၾကာင္းကို ေတြ႔ရေတာ့သည္။ လြဲမွားသည္ဟူေသာ အခ်က္အား ကၽြႏ္ုပ္အေနျဖင့္ ယုတၱိမဲ့ ေျပာဆိုျခင္း မဟုတ္ေပ။ ေအဒီ ၇ - ၈ ရာစုေလာက္တြင္ အာရဗ္ သေဘၤာတစ္စင္းသည္ ရမ္းၿဗဲကၽြန္း ရွိ ေလးေတာင္ရြာ အနီးတြင္ ပ်က္၏။ ထုိမွ အာရဗ္ သေဘၤာသား မ်ားႏွင့္ ေဒသခံ ရခိုင္ အမ်ိဳးသမီးမ်ား စံုဖက္၏။ ထုိမွ ကျပား လူမ်ိဳးမ်ား ေမြးဖြားလာ၏- ဟူသည္မွာ ျဖစ္ႏုိင္ေခ် ရွိေသာ္လည္း-၊ ထိုျဖစ္တည္ လာေသာ လူမ်ိဳးဟူသည္မွာ ယခု ရိုဟင္ဂ်ာ ဟုေခၚေသာ လူမ်ိဳး လံုး၀ မျဖစ္ႏိုင္ပါ။
အဘယ္ေၾကာင့္ ဆိုေသာ္- အကယ္၍ ရိုဟင္ဂ်ာတို႔သည္ အာရဗ္ကျပားမ်ား ျဖစ္ေလလွ်င္-၊ ဖခင္ဘက္အား လိုက္၍ အာရဗ္ စကားကို ေျပာဆိုသည့္ လူမ်ိဳး ျဖစ္ရမည္၊ သို႔မဟုတ္ မိခင္ဘက္အား လိုက္၍ ရခိုင္ စကားေျပာ လူမ်ိဳး ျဖစ္ရေပမည္။ သို႔မဟုတ္ အာရဗ္ႏွင့္ ရခိုင္ ၾကား ကျပား ဘာသာ စကား တစ္ရပ္ကို ေျပာဆို ရေပလိမ့္မည္။ ယခုမူ ထိုသို႔ အလ်ဥ္း မဟုတ္--၊ ရိုဟင္ဂ်ာ တို႔တြင္ ယေန႔တိုင္ ကိုယ္ပိုင္ ဘာသာစကား ရွိေနၿပီး ထုိစကားမွာ ရခိုင္ ေရွးဦး ဘုရင္မ်ား၏ ေက်ာက္စာပါ စကားမ်ား ျဖစ္ေနျခင္းပင္။
အစၥလာမ္ သာသနာျပဳ မ်ားေၾကာင့္ အစၥလာမ္ သာသနာသို႔ ကူးေျပာင္း လာခဲ့သည့္ အတြက္ ဘာသာေရး ဆိုင္ရာ အသံုးအႏႈန္းမ်ားတြင္သာ ကုရ္အာန္သံုး အာရ္ဗီ ေ၀ါဟာရမ်ား ပါ၀င္ေနျခင္းမွ အပ- အျခားေသာ ဘာသာစကား အမ်ားစုမွာ ေရွးအက်ဆံုး ျမန္မာ့ လူမ်ိဳးတို႔ ေျပာဆိုခဲ့သည့္ ပါဠိ ေ၀ါဟာရ မ်ားသာ ျဖစ္သည္။
ထို႔ေၾကာင့္ ရိုဟင္ဂ်ာ လူမ်ိဳး၏ မူလဇစ္ျမစ္ သဘာ၀အား လိုက္လွ်င္ ပင္လယ္ သမုဒၵရာအား ေက်ာ္ျဖတ္လ်က္ တုိင္းျခားေျမျခား အာရဗ္တို႔၏ ေနာက္သို႔ လုိက္ေနမည့္ အစား- အမွန္ စင္စစ္ အနီးစပ္ ဆံုးေသာ ရခိုင္ေျမတြင္သာ ရွာေဖြေဖၚထုတ္ ရမည္သာ ျဖစ္ေတာ့သည္။
ရခိုင္ေက်ာက္စာ မ်ားအရ ေသာ္လည္းေကာင္း၊ ရခိုင္ မင္းဆက္တို႔၏ အမည္နာမ ရိုးရာ ဓေလ့မ်ား အရေသာ္လည္း ေကာင္း ရိုဟင္ဂ်ာတုိ႔သည္ ေရွးဦးဗမာတို႔ ရခိုင္ေျမသို႔ မေရာက္မွီကပင္ ရခိုင္ေျမတြင္ အေျခခ်ၿပီးသား လူမ်ိဳးစု ျဖစ္ေၾကာင္း ကၽြႏု္ပ္အေနျဖင့္ ေျမာက္မ်ားစြာ ေဖၚထုတ္တင္ျပၿပီး ျဖစ္သည့္ အျပင္- ကမၻာ့ ပညာရွင္မ်ားမွ ထုိအခ်က္အား စနစ္တက် ေလ့လာလွ်က္ ဟုတ္မွန္ေၾကာင္း သက္ေသတည္ၿပီး ျဖစ္ေနခဲ့ေလၿပီ။
ဤေနရာတြင္ တင္ျပလိုသည္မွာ- ရိုဟင္ဂ်ာ တို႔သည္ ရခိုင္ေျမ၏ မည္သည့္ အရပ္ထိ ပ်ံ႔ႏွံ႔ အေျခခ် ေနထိုင္ခဲ့ၾက သနည္း ဟူသည္ပင္-။ အမွန္ေသာ္ကား ရိုဟင္ဂ်ာတို႔၏ မ်ိဳးႏြယ္မ်ားမွာ နီေပါလ္ ဘက္မွ တစ္ဆင့္ အာသံ မဏိပူရဘက္မွ ဆင္းသက္လာ ေသာ လူမ်ိဳးႏြယ္စု ျဖစ္၍ စစ္တေကာင္း ေတာင္တန္း၏ အေရွ႔ဘက္ အျခမ္းတြင္ ေနထိုင္ အေျခခ်သူမ်ား ျဖစ္ၾကသည္။ သို႔ေသာ္ ကာလေဒသႏွင့္ အခ်ဳပ္အျခာ သတ္မွတ္ ပိုင္စိုးမႈ အေလွ်ာက္ ယခုရခိုင္ေဒသဟု ေခၚတြင္ေသာ ေျမေဒသတြင္ ေနထိုင္အေျခခ်ခဲ့ေသာ လူမ်ိဳးစုမွာ သူတို႔ကိုယ္သူတို႔ ရိုဟင္ဂ်ာ ဟု သတ္ေခၚတြင္ကာ ရခိုင္ေျမမွ အေနာက္ဘက္သို႔ ယြန္းေသာ ေဒသတြင္ ေနထိုင္သည့္ လူမ်ိဳးစုအား အာနီၾကာ ဟု ေရွးႏွစ္ေပါင္း ပဋိေစၵမွပင္ ခြဲျခားသတ္မွတ္ခဲ့ေလသည္။ (ရွမ္း၊ ေလာ၊ ထိုင္း လူမ်ိဳးမ်ားကဲ့သို႔ အႏြယ္တူေသာ္လည္း ကိုယ္ေျမျဖင့္ကိုယ္ သတ္မွတ္ခြဲျခားၿပီး ျဖစ္ခဲ့သည္- ကို ယွဥ္တြဲနားလည္ေစလိုသည္။)
ရခိုင္ေဒသသို႔ ေရွးဦး ျမန္မာ လူမ်ိဳးႏြယ္မ်ား ေရာက္ရွိလာခဲ့ၿပီး ေအဒီ ၉ ရာစုေနာက္ပိုင္းတြင္ ေရွးဦးျမန္မာလူမ်ိဳး ျဖစ္သည့္ ေမာ့ဂ္ေခၚ (ရခိုင္သား) တို႔က ၾသဇာ လႊမ္းမိုးသြားခဲ့ေသာ္လည္း လူမ်ိဳးႏွစ္စု၏ ထိပ္ဆိုင္ ပဋိပကၡမွာ ႀကီးထြားမႈ မရွိခဲ့ေပ။ ထုိမွ်သာမက ရခိုင္ေဒသအတြင္း အေျခခ်ေနထိုင္ၾကေသာ ခ်င္း၊ လင္း၊ ခမြီး၊ ၿမိဳ စသည့္ မည္သည့္ လူမ်ိဳးႏွင့္မွ်- လူမ်ိဳးတံုး သတ္ျဖတ္သည္ထိ ရန္လိုမုန္းထားျခင္း ရွိခဲ့ေၾကာင္း သမိုင္းေနာက္ခံ မေတြ႔ရ ေပ။ ထိုစဥ္က ရခိုင္ေဒသသား အားလံုး ဗမာ တို႔၏ ရန္အား ကာကြယ္ရန္ လည္းေကာင္း၊ ဘဂၤလားတို႔၏ ရန္အား တု႔ံျပန္ရန္ လည္းေကာင္း ညီညြတ္ခဲ့ဟန္သည္။ ျပည္ပ ရန္အား ကာကြယ္ေနရသူတို႔ သဘာ၀ ျပည္တြင္း ျပႆနာအား မႀကီးထြားရေစရန္ ထိန္းသိမ္းႏိုင္ခဲ့ျခင္းလည္း ျဖစ္ႏိုင္သည္။
သမိုင္းစဥ္ဆက္ အတူေနထိုင္ခဲ့ေသာ လူမ်ိဳးမ်ား၏ အၾကားတြင္ မေမွ်ာ္လင့္ေသာ ျပႆနာႀကီး တစ္ခုမွာ ၁၉၄၂ ခုႏွစ္တြင္မွ စတည္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္ၿပီး- ကမၻာႏွင့္ အ၀န္း ကိုလိုနီႏိုင္ငံမ်ား အမ်ိဳးသားေရးစိတ္ ထႂကြလာျခင္းေၾကာင့္ ဟု သံုးသပ္ႏုိင္သည္။ လူမ်ိဳးႀကီး လူမ်ိဳးငယ္ၾကား ျပႆနာ၊ ဘာသာ တရား ကိုးကြယ္ရာ အုပ္စု မတူညီမႈေၾကာင့္ ခြဲျခားျခင္း ျပႆနာ- တို႔မွ ကမၻာႏွင့္အ၀ွမ္း ျဖစ္တည္ခဲ့ၿပီး ထုိပေယာဂမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ပါ ထိုးေဖာက္ေျခကုပ္ယူခဲ့ ျခင္းျဖစ္သည္။
အျခားေသာ ႏိုင္ငံအမ်ားတြင္ ထုိေရာဂါဆိုးအား ျပန္လည္ ကုစားႏုိင္ခဲ့ေသာ္လည္း- ဒုတိယ ကမၻာစစ္မတိုင္မွီ ျဖစ္တည္ေနသည့္ ဂ်ပန္တို႔၏ အမ်ိဳးသားေရး၀ါဒ အစြဲ စစ္ပညာကို သင္ယူခဲ့ေသာ ျမန္မာ့ တပ္မေတာ္မွ ျမန္မာႏိုင္ငံအား စဥ္ဆက္မျပတ္ အုပ္ခ်ဳပ္သြားေသာ အခါ- ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ထိုလူမ်ိဳးေရး ဘာသာေရး ျပႆနာ ႀကီးမွာ ႏွစ္ရွည္လမ်ား ကုရခက္ေသာ အနာဆိုးႀကီး သဖြယ္ လိႈက္စားလ်က္ ရွိေနေတာ့သည္။ (အကယ္၍သာ ယခုေခတ္ ဂ်ပန္တို႔၏ စိတ္ေနစိတ္ထားျဖင့္ စစ္ပညာအား သင္ယူခဲ့ရလွ်င္ ထိုမွ် ဆိုးႏိုင္ဖြယ္ အေၾကာင္း မရွိႏိုင္ေပ။) တနည္းအားျဖင့္ စိတ္ေနစိတ္ထား သင္ရိုးညႊန္းတမ္း အေဟာင္းအတိုင္း ဆက္ေလွ်ာက္ေနမိျခင္း ေၾကာင့္ဟု သံုးသပ္ႏုိင္သည္။
ရိုဟင္ဂ်ာတို႔၏ ပ်ံ႕ႏွံ႔မႈမွာ ေမယုေဒသမွ ရမ္းၿဗဲကၽြန္းထိ ရွိခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ ၁၉၄၂ ခုႏွစ္ မတိုင္မွီထိ လူမ်ိဳးေရး ဘာသာေရး ျပသနာ မရွိခဲ့ သျဖင့္ မိမိလူမ်ိဳးဟူေသာ ရပ္တည္ခ်က္ တစ္ခုေပၚတြင္ ရိုဟင္ဂ်ာတို႔ အေျဖထုတ္ ရပ္ တည္ခဲ့ျခင္း မရွိခဲ့ေပ။ ၁၉၄၂ ႏွစ္ လူမ်ိဳးေရး ျပႆနာႏွင့္ ဖိႏွိပ္ခံလိုက္ရမႈေၾကာင့္သာ ရိုဟင္ဂ်ာ ဟူေသာ ရပ္တည္ခ်က္ျဖင့္ ရပ္တည္ရန္ ဆံုးျဖတ္ခဲ့ၾကျခင္း ျဖစ္ေလသည္။
သို႔တုိင္ ရိုဟင္ဂ်ာ လူနည္းစုေနထိုင္ေသာ ရမ္းၿဗဲကၽြန္းရွိ ေက်ာက္နီေမာ္၊ ေက်ာက္ထရံ၊ ေက်ာက္ျဖဴ တို႔မွ ရိုဟင္ဂ်ာမ်ား အေနျဖင့္ ေဘးအႏၱရာယ္မ်ားကို ေၾကာက္ရြံ႔ရလွ်က္ သူတို႔ကိုယ္သူတို႔ ရိုဟင္ဂ်ာ မ်ိဳးႏြယ္မွ ျဖစ္ သည္ဟု ထုတ္ေဖၚေျပာဆိုရဲျခင္း အလ်ဥ္းမရွိခဲ့ေပ။
သေဘၤာပ်က္ဇတ္လမ္းအား ဖက္တြယ္လ်က္ အာရဗ္- ရခိုင္ကျပားလိုလို မအူမလည္ ရပ္တည္ခဲ့ရသည္သာ ျဖစ္ေတာ့သည္။ ရံဖန္ရံခါ သူတို႔ကိုယ္သူတို႔ ရခိုင္ အစၥလာမ္ ဟုလည္း ရပ္တည္ခဲ့မႈမ်ား ရွိခဲ့သည္။
ကၽြႏ္ုပ္ ေက်ာက္နီေမာ္ရြာတြင္ လႏွင့္ခ်ီ၍ တည္းခိုေနထိုင္ခဲ့ဖူးသည္။ ေက်ာက္နီေမာ္ရြာသို႔ ေရာက္မွ ကမန္ လူမ်ိဳးဟူေသာ အစၥလာမ္ သာသနာ၀င္တို႔အား စတင္ ေတြ႔ဖူးခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ ေက်ာက္နီေမာ္ တစ္ရြာလံုးတြင္ ကမန္ဟု ခံယူေသာ အိမ္ ေလးအိမ္မွ်သာ ေတြ႔ရၿပီး- ၎တို႔မွာ ေက်ာက္နီေမာ္ ေက်ာက္ထရံရွိ လူမ်ားႏွင့္ ရုပ္ရည္၊ ဓေလ့ ကြဲျပားေနသည္မွာ ထင္ရွားေပၚလႊင္လွေပသည္။ လူတို႔သဘာ၀ ခြဲျခားမႈ ရွိသည္ႏွင့္အညီ ကမန္ တို႔ႏွင့္ ေက်ာက္နီေမာ္၊ ေက်ာက္ထရံ ရြာသားမ်ားၾကားတြင္လည္း လူမ်ိဳးမတူဟူေသာ အစြဲျဖင့္ ခြဲျခားမႈ ရွိေန ေၾကာင္းလည္း မ်က္၀ါးထင္ထင္ ျမင္ခဲ့ေတြ႔ခဲ့ရသည္။
ေခတ္ကာလ စနစ္ဆိုးအား ကာကြယ္လိုသည့္ သေဘာျဖင့္ ျဖစ္ေစ၊ အေရွ႕သား အေနာက္သား ခြဲျခားလိုသည့္ စိတ္ျဖင့္ ျဖစ္ေစ- ေက်ာက္နီေမာ္၊ ေက်ာက္ထရံ၊ ေက်ာက္ျဖဴ ပိုက္ဆိပ္တို႔မွ လူမ်ားက "ငါတို႔သည္ ရိုဟင္ဂ်ာ လူမ်ိဳးမွ မဟုတ္" ဟု ေႂကြးေၾကာ္ေလလွ်င္ ထိုသို႔ ေႂကြးေၾကာ္ရင့္က်ဴးမႈမွာ သမိုင္းမွားအား က်ဴလြန္ျခင္းသာ ျဖစ္ေပမည္။
ေက်ာက္နီေမာ္၊ ေက်ာက္ထရံ၊ ေက်ာက္ျဖဴ ရွိ လူမ်ိဳး၏ ဘာသာစကားမွာ ရခိုင္စကား လံုး၀ မဟုတ္ေပ။ ဓေလ့ စရိုက္မွ အစ ရခိုင္လူမ်ိဳးႏွင့္ ကြဲျပားလ်က္ ရွိေနသည္။ သို႔ျဖစ္၍- ပိုးဟပ္အား အၿမီွးတပ္လွ်င္လည္း အိမ္ေျမွာင္ မျဖစ္ႏိုင္ သကဲ့သို႔၊ အိမ္ေျမွာင္အား အၿမွီးျဖတ္လွ်င္လည္း ပိုးဟပ္ မျဖစ္ႏိုင္ေပ။ ထိုေဒသရွိ လူတို႔ ေျပာဆို သံုးစြဲ ေနေသာ ဘာသာစကားမွာ ေျမာက္ပိုင္း ရိုဟင္ဂ်ာမ်ားႏွင့္ အသံအနည္းငယ္သာ ၀ဲေသာ- ဘာသာ စကားတူပင္ ျဖစ္သည္။ ယေန႔ ရခိုင္လူမ်ိဳးမ်ားသည္လည္း ေျမာက္ပိုင္း စစ္ေတြဘက္မွ ေျပာေသာ အသံႏွင့္ ေတာင္ပိုင္း ရမ္းၿဗဲ ေတာင္ကုတ္တို႔မွ ေျပာေသာ အသံမွာ အႀကီးအက်ယ္ ကြဲျပားလ်က္ ရွိေနသည္။ သို႔ေသာ္ အသံသာ ကြဲလ်က္ (အနည္း အက်ဥ္းေသာ အေခၚအေ၀ၚသည္သာ ကြဲလ်က္) ဘာသာစကား အတူတူပင္ ျဖစ္ေလသည္။
ေဒသစြဲ၊ ေနရာစြဲ အမ်ိဳးစြဲမ်ားေၾကာင့္ လူမ်ိဳးစု တစ္စု အတြင္း စည္းလံုးညီညြတ္မႈမ်ား မယုတ္ေလွ်ာ့သင့္ေပ။ မိမိတို႔အား ဖိႏွိပ္ေနသည့္ လူမ်ိဳးအား ေၾကာက္ရြံ႔ေသာေၾကာင့္လည္း အခ်င္းခ်င္း ေသြးမကြဲသင့္ေပ။
အကယ္၍ ေက်ာက္နီေမာ္၊ ေက်ာက္ထရံ၊ ေက်ာက္ျဖဴမွ လူမ်ိဳးစုသည္ မိမိကိုယ္မိမိ ရိုဟင္ဂ်ာ ဟု မခံယူဘဲ ရခိုင္ လူမ်ိဳးဟု ခံယူလွ်င္ ရခိုင္လူမ်ိဳးတို႔မွ ၾကည္ျဖဴပါမည္ေလာ-၊ စဥ္းစားသင့္သည္။ ကၽြႏ္ုပ္ေျပာႏိုင္သည္မွာ- ေ၀းလာမွ ေ၀းပါလိမ့္မည္။ သို႔ျဖစ္ေနသည္ကို သိေနပါလ်က္ မိမိလူမ်ိဳး၏ အစစ္အမွန္အား မထုတ္ေဖၚရဲလွ်င္လည္း အခ်ိန္ ကာလ အေလ်ာက္ ႏႈတ္ဆိတ္၍သာ ေနသင့္ၿပီး- ရိုဟင္ဂ်ာ လူမ်ိဳး မဟုတ္ဟု အတင္း ၿခံခုန္ မထြက္သင့္ေပ။
ယခုအခါ- ရိုဟင္ဂ်ာ လူမ်ိဳးစု ဆိုသည္မွာ ကမၻာ့ ကုလသမဂၢမွ တရား၀င္ အသိအမွတ္ ျပဳထားေသာ ကမၻာေပၚတြင္ တစ္ခုတည္း ရွိသည့္ လူမ်ိဳးစု ျဖစ္ေနေလၿပီ။ ရိုဟင္ဂ်ာတို႔အား မတရားသျဖင့္ ဖိႏွိပ္မႈ၊ သတ္ျဖတ္မႈ၊ ေစာ္ကားမႈတို႔အား ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ရန္ ကုလသမဂၢမွ အတည္ျပဳ ဆံုးျဖတ္ၿပီးလည္း ျဖစ္ေနခဲ့ေလၿပီ။ ထိုအေျခအေန မ်ိဳးတြင္မွ ၿခံခုန္ထြက္လိုသူတို႔သည္ - အမ်ိဳးသား သစၥာေဖါက္မ်ားသာ ျဖစ္ရေပလိမ့္မယ္။
မုဟမၼဒ္တြာေဟရ္ (ေဌးလြင္ဦး)
ဦးေဆာင္လႈပ္ရွားမႈ တာ၀န္ခံ
Civil Rights Movement
ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ပထမဆံုး ျပည့္ရွင္မင္းမွာ အေနာ္ရထာ ျဖစ္သည္ဟု အစဥ္ နားလည္ ထားမႈေၾကာင့္ အေနာ္ရထာ မတိုင္မွီက ပုဂံျပည္ (ေပါက္ကံျပည္) မရွိခဲ့ဟုလို႔-၊ ျမန္မာ လူမ်ိဳးပင္ မရွိခဲ့ ဟုလိ႔ု နားလည္မႈ လြဲမွားသည္ထိ ျဖစ္လာ ခဲ့ရသည္မွာ လက္ေတြ႔ပင္ ျဖစ္ေတာ့သည္။
အစဥ္အလာ ေျပာဆို မိန္႔မွာ သင္ရိုးတို႔၏ အလြဲမွာ ေနာက္မ်ိဳးဆက္ အတြက္ ဦးေႏွာက္မိႈင္း တိုက္ခံ ရသည္သာ ျဖစ္ေလသည္။
အလားတူပင္ ရိုဟင္ဂ်ာ လူမ်ိဳးတို႔၏ သမိုင္းအား လိုက္ေလသမွ်ေသာ လူႀကီးလူငယ္မ်ားမွာ ၎တို႔၏ လူမ်ိဳးအစ သေဘၤာပ်က္မွ ဟုလိ႔ု နားလည္မႈမွာလည္း ႀကီးစြာေသာ လြဲမွားမႈသာ ျဖစ္ေနသည္ကို ေတြ႔ရသည္။ ရိုဟင္ဂ်ာ လူမ်ိဳး သမိုင္းႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ သေဘၤာပ်က္ ဇတ္လမ္းအား ကၽြႏု္ပ္ ၁၀ တန္းေအာင္ၿပီးႏွစ္ ၁၉၈၆ ခုႏွစ္မွပင္ စတင္ ၾကားဖူးခဲ့သည္။ ထိုစဥ္က ဟုတ္ခ်င္ ဟုတ္မည္ဟုသာ ခံစားမိခဲ့ၿပီး ရိုဟင္ဂ်ာ လူမ်ိဳးတို႔၏ သမိုင္းအား စိတ္၀င္တစား မေလ့လာမိခဲ့ေပ။
ေနာက္ပိုင္းတြင္မွ ေလ့လာမိေသာ အခါ- ထိုသမိုင္းသည္ ႀကီးစြာလြဲမွားေသာ သမုိင္းရင္းျမစ္ ျဖစ္ေနေၾကာင္းကို ေတြ႔ရေတာ့သည္။ လြဲမွားသည္ဟူေသာ အခ်က္အား ကၽြႏ္ုပ္အေနျဖင့္ ယုတၱိမဲ့ ေျပာဆိုျခင္း မဟုတ္ေပ။ ေအဒီ ၇ - ၈ ရာစုေလာက္တြင္ အာရဗ္ သေဘၤာတစ္စင္းသည္ ရမ္းၿဗဲကၽြန္း ရွိ ေလးေတာင္ရြာ အနီးတြင္ ပ်က္၏။ ထုိမွ အာရဗ္ သေဘၤာသား မ်ားႏွင့္ ေဒသခံ ရခိုင္ အမ်ိဳးသမီးမ်ား စံုဖက္၏။ ထုိမွ ကျပား လူမ်ိဳးမ်ား ေမြးဖြားလာ၏- ဟူသည္မွာ ျဖစ္ႏုိင္ေခ် ရွိေသာ္လည္း-၊ ထိုျဖစ္တည္ လာေသာ လူမ်ိဳးဟူသည္မွာ ယခု ရိုဟင္ဂ်ာ ဟုေခၚေသာ လူမ်ိဳး လံုး၀ မျဖစ္ႏိုင္ပါ။
အဘယ္ေၾကာင့္ ဆိုေသာ္- အကယ္၍ ရိုဟင္ဂ်ာတို႔သည္ အာရဗ္ကျပားမ်ား ျဖစ္ေလလွ်င္-၊ ဖခင္ဘက္အား လိုက္၍ အာရဗ္ စကားကို ေျပာဆိုသည့္ လူမ်ိဳး ျဖစ္ရမည္၊ သို႔မဟုတ္ မိခင္ဘက္အား လိုက္၍ ရခိုင္ စကားေျပာ လူမ်ိဳး ျဖစ္ရေပမည္။ သို႔မဟုတ္ အာရဗ္ႏွင့္ ရခိုင္ ၾကား ကျပား ဘာသာ စကား တစ္ရပ္ကို ေျပာဆို ရေပလိမ့္မည္။ ယခုမူ ထိုသို႔ အလ်ဥ္း မဟုတ္--၊ ရိုဟင္ဂ်ာ တို႔တြင္ ယေန႔တိုင္ ကိုယ္ပိုင္ ဘာသာစကား ရွိေနၿပီး ထုိစကားမွာ ရခိုင္ ေရွးဦး ဘုရင္မ်ား၏ ေက်ာက္စာပါ စကားမ်ား ျဖစ္ေနျခင္းပင္။
အစၥလာမ္ သာသနာျပဳ မ်ားေၾကာင့္ အစၥလာမ္ သာသနာသို႔ ကူးေျပာင္း လာခဲ့သည့္ အတြက္ ဘာသာေရး ဆိုင္ရာ အသံုးအႏႈန္းမ်ားတြင္သာ ကုရ္အာန္သံုး အာရ္ဗီ ေ၀ါဟာရမ်ား ပါ၀င္ေနျခင္းမွ အပ- အျခားေသာ ဘာသာစကား အမ်ားစုမွာ ေရွးအက်ဆံုး ျမန္မာ့ လူမ်ိဳးတို႔ ေျပာဆိုခဲ့သည့္ ပါဠိ ေ၀ါဟာရ မ်ားသာ ျဖစ္သည္။
ထို႔ေၾကာင့္ ရိုဟင္ဂ်ာ လူမ်ိဳး၏ မူလဇစ္ျမစ္ သဘာ၀အား လိုက္လွ်င္ ပင္လယ္ သမုဒၵရာအား ေက်ာ္ျဖတ္လ်က္ တုိင္းျခားေျမျခား အာရဗ္တို႔၏ ေနာက္သို႔ လုိက္ေနမည့္ အစား- အမွန္ စင္စစ္ အနီးစပ္ ဆံုးေသာ ရခိုင္ေျမတြင္သာ ရွာေဖြေဖၚထုတ္ ရမည္သာ ျဖစ္ေတာ့သည္။
ရခိုင္ေက်ာက္စာ မ်ားအရ ေသာ္လည္းေကာင္း၊ ရခိုင္ မင္းဆက္တို႔၏ အမည္နာမ ရိုးရာ ဓေလ့မ်ား အရေသာ္လည္း ေကာင္း ရိုဟင္ဂ်ာတုိ႔သည္ ေရွးဦးဗမာတို႔ ရခိုင္ေျမသို႔ မေရာက္မွီကပင္ ရခိုင္ေျမတြင္ အေျခခ်ၿပီးသား လူမ်ိဳးစု ျဖစ္ေၾကာင္း ကၽြႏု္ပ္အေနျဖင့္ ေျမာက္မ်ားစြာ ေဖၚထုတ္တင္ျပၿပီး ျဖစ္သည့္ အျပင္- ကမၻာ့ ပညာရွင္မ်ားမွ ထုိအခ်က္အား စနစ္တက် ေလ့လာလွ်က္ ဟုတ္မွန္ေၾကာင္း သက္ေသတည္ၿပီး ျဖစ္ေနခဲ့ေလၿပီ။
ဤေနရာတြင္ တင္ျပလိုသည္မွာ- ရိုဟင္ဂ်ာ တို႔သည္ ရခိုင္ေျမ၏ မည္သည့္ အရပ္ထိ ပ်ံ႔ႏွံ႔ အေျခခ် ေနထိုင္ခဲ့ၾက သနည္း ဟူသည္ပင္-။ အမွန္ေသာ္ကား ရိုဟင္ဂ်ာတို႔၏ မ်ိဳးႏြယ္မ်ားမွာ နီေပါလ္ ဘက္မွ တစ္ဆင့္ အာသံ မဏိပူရဘက္မွ ဆင္းသက္လာ ေသာ လူမ်ိဳးႏြယ္စု ျဖစ္၍ စစ္တေကာင္း ေတာင္တန္း၏ အေရွ႔ဘက္ အျခမ္းတြင္ ေနထိုင္ အေျခခ်သူမ်ား ျဖစ္ၾကသည္။ သို႔ေသာ္ ကာလေဒသႏွင့္ အခ်ဳပ္အျခာ သတ္မွတ္ ပိုင္စိုးမႈ အေလွ်ာက္ ယခုရခိုင္ေဒသဟု ေခၚတြင္ေသာ ေျမေဒသတြင္ ေနထိုင္အေျခခ်ခဲ့ေသာ လူမ်ိဳးစုမွာ သူတို႔ကိုယ္သူတို႔ ရိုဟင္ဂ်ာ ဟု သတ္ေခၚတြင္ကာ ရခိုင္ေျမမွ အေနာက္ဘက္သို႔ ယြန္းေသာ ေဒသတြင္ ေနထိုင္သည့္ လူမ်ိဳးစုအား အာနီၾကာ ဟု ေရွးႏွစ္ေပါင္း ပဋိေစၵမွပင္ ခြဲျခားသတ္မွတ္ခဲ့ေလသည္။ (ရွမ္း၊ ေလာ၊ ထိုင္း လူမ်ိဳးမ်ားကဲ့သို႔ အႏြယ္တူေသာ္လည္း ကိုယ္ေျမျဖင့္ကိုယ္ သတ္မွတ္ခြဲျခားၿပီး ျဖစ္ခဲ့သည္- ကို ယွဥ္တြဲနားလည္ေစလိုသည္။)
ရခိုင္ေဒသသို႔ ေရွးဦး ျမန္မာ လူမ်ိဳးႏြယ္မ်ား ေရာက္ရွိလာခဲ့ၿပီး ေအဒီ ၉ ရာစုေနာက္ပိုင္းတြင္ ေရွးဦးျမန္မာလူမ်ိဳး ျဖစ္သည့္ ေမာ့ဂ္ေခၚ (ရခိုင္သား) တို႔က ၾသဇာ လႊမ္းမိုးသြားခဲ့ေသာ္လည္း လူမ်ိဳးႏွစ္စု၏ ထိပ္ဆိုင္ ပဋိပကၡမွာ ႀကီးထြားမႈ မရွိခဲ့ေပ။ ထုိမွ်သာမက ရခိုင္ေဒသအတြင္း အေျခခ်ေနထိုင္ၾကေသာ ခ်င္း၊ လင္း၊ ခမြီး၊ ၿမိဳ စသည့္ မည္သည့္ လူမ်ိဳးႏွင့္မွ်- လူမ်ိဳးတံုး သတ္ျဖတ္သည္ထိ ရန္လိုမုန္းထားျခင္း ရွိခဲ့ေၾကာင္း သမိုင္းေနာက္ခံ မေတြ႔ရ ေပ။ ထိုစဥ္က ရခိုင္ေဒသသား အားလံုး ဗမာ တို႔၏ ရန္အား ကာကြယ္ရန္ လည္းေကာင္း၊ ဘဂၤလားတို႔၏ ရန္အား တု႔ံျပန္ရန္ လည္းေကာင္း ညီညြတ္ခဲ့ဟန္သည္။ ျပည္ပ ရန္အား ကာကြယ္ေနရသူတို႔ သဘာ၀ ျပည္တြင္း ျပႆနာအား မႀကီးထြားရေစရန္ ထိန္းသိမ္းႏိုင္ခဲ့ျခင္းလည္း ျဖစ္ႏိုင္သည္။
သမိုင္းစဥ္ဆက္ အတူေနထိုင္ခဲ့ေသာ လူမ်ိဳးမ်ား၏ အၾကားတြင္ မေမွ်ာ္လင့္ေသာ ျပႆနာႀကီး တစ္ခုမွာ ၁၉၄၂ ခုႏွစ္တြင္မွ စတည္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္ၿပီး- ကမၻာႏွင့္ အ၀န္း ကိုလိုနီႏိုင္ငံမ်ား အမ်ိဳးသားေရးစိတ္ ထႂကြလာျခင္းေၾကာင့္ ဟု သံုးသပ္ႏုိင္သည္။ လူမ်ိဳးႀကီး လူမ်ိဳးငယ္ၾကား ျပႆနာ၊ ဘာသာ တရား ကိုးကြယ္ရာ အုပ္စု မတူညီမႈေၾကာင့္ ခြဲျခားျခင္း ျပႆနာ- တို႔မွ ကမၻာႏွင့္အ၀ွမ္း ျဖစ္တည္ခဲ့ၿပီး ထုိပေယာဂမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ပါ ထိုးေဖာက္ေျခကုပ္ယူခဲ့ ျခင္းျဖစ္သည္။
အျခားေသာ ႏိုင္ငံအမ်ားတြင္ ထုိေရာဂါဆိုးအား ျပန္လည္ ကုစားႏုိင္ခဲ့ေသာ္လည္း- ဒုတိယ ကမၻာစစ္မတိုင္မွီ ျဖစ္တည္ေနသည့္ ဂ်ပန္တို႔၏ အမ်ိဳးသားေရး၀ါဒ အစြဲ စစ္ပညာကို သင္ယူခဲ့ေသာ ျမန္မာ့ တပ္မေတာ္မွ ျမန္မာႏိုင္ငံအား စဥ္ဆက္မျပတ္ အုပ္ခ်ဳပ္သြားေသာ အခါ- ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ထိုလူမ်ိဳးေရး ဘာသာေရး ျပႆနာ ႀကီးမွာ ႏွစ္ရွည္လမ်ား ကုရခက္ေသာ အနာဆိုးႀကီး သဖြယ္ လိႈက္စားလ်က္ ရွိေနေတာ့သည္။ (အကယ္၍သာ ယခုေခတ္ ဂ်ပန္တို႔၏ စိတ္ေနစိတ္ထားျဖင့္ စစ္ပညာအား သင္ယူခဲ့ရလွ်င္ ထိုမွ် ဆိုးႏိုင္ဖြယ္ အေၾကာင္း မရွိႏိုင္ေပ။) တနည္းအားျဖင့္ စိတ္ေနစိတ္ထား သင္ရိုးညႊန္းတမ္း အေဟာင္းအတိုင္း ဆက္ေလွ်ာက္ေနမိျခင္း ေၾကာင့္ဟု သံုးသပ္ႏုိင္သည္။
ရိုဟင္ဂ်ာတို႔၏ ပ်ံ႕ႏွံ႔မႈမွာ ေမယုေဒသမွ ရမ္းၿဗဲကၽြန္းထိ ရွိခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ ၁၉၄၂ ခုႏွစ္ မတိုင္မွီထိ လူမ်ိဳးေရး ဘာသာေရး ျပသနာ မရွိခဲ့ သျဖင့္ မိမိလူမ်ိဳးဟူေသာ ရပ္တည္ခ်က္ တစ္ခုေပၚတြင္ ရိုဟင္ဂ်ာတို႔ အေျဖထုတ္ ရပ္ တည္ခဲ့ျခင္း မရွိခဲ့ေပ။ ၁၉၄၂ ႏွစ္ လူမ်ိဳးေရး ျပႆနာႏွင့္ ဖိႏွိပ္ခံလိုက္ရမႈေၾကာင့္သာ ရိုဟင္ဂ်ာ ဟူေသာ ရပ္တည္ခ်က္ျဖင့္ ရပ္တည္ရန္ ဆံုးျဖတ္ခဲ့ၾကျခင္း ျဖစ္ေလသည္။
သို႔တုိင္ ရိုဟင္ဂ်ာ လူနည္းစုေနထိုင္ေသာ ရမ္းၿဗဲကၽြန္းရွိ ေက်ာက္နီေမာ္၊ ေက်ာက္ထရံ၊ ေက်ာက္ျဖဴ တို႔မွ ရိုဟင္ဂ်ာမ်ား အေနျဖင့္ ေဘးအႏၱရာယ္မ်ားကို ေၾကာက္ရြံ႔ရလွ်က္ သူတို႔ကိုယ္သူတို႔ ရိုဟင္ဂ်ာ မ်ိဳးႏြယ္မွ ျဖစ္ သည္ဟု ထုတ္ေဖၚေျပာဆိုရဲျခင္း အလ်ဥ္းမရွိခဲ့ေပ။
သေဘၤာပ်က္ဇတ္လမ္းအား ဖက္တြယ္လ်က္ အာရဗ္- ရခိုင္ကျပားလိုလို မအူမလည္ ရပ္တည္ခဲ့ရသည္သာ ျဖစ္ေတာ့သည္။ ရံဖန္ရံခါ သူတို႔ကိုယ္သူတို႔ ရခိုင္ အစၥလာမ္ ဟုလည္း ရပ္တည္ခဲ့မႈမ်ား ရွိခဲ့သည္။
ကၽြႏ္ုပ္ ေက်ာက္နီေမာ္ရြာတြင္ လႏွင့္ခ်ီ၍ တည္းခိုေနထိုင္ခဲ့ဖူးသည္။ ေက်ာက္နီေမာ္ရြာသို႔ ေရာက္မွ ကမန္ လူမ်ိဳးဟူေသာ အစၥလာမ္ သာသနာ၀င္တို႔အား စတင္ ေတြ႔ဖူးခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ ေက်ာက္နီေမာ္ တစ္ရြာလံုးတြင္ ကမန္ဟု ခံယူေသာ အိမ္ ေလးအိမ္မွ်သာ ေတြ႔ရၿပီး- ၎တို႔မွာ ေက်ာက္နီေမာ္ ေက်ာက္ထရံရွိ လူမ်ားႏွင့္ ရုပ္ရည္၊ ဓေလ့ ကြဲျပားေနသည္မွာ ထင္ရွားေပၚလႊင္လွေပသည္။ လူတို႔သဘာ၀ ခြဲျခားမႈ ရွိသည္ႏွင့္အညီ ကမန္ တို႔ႏွင့္ ေက်ာက္နီေမာ္၊ ေက်ာက္ထရံ ရြာသားမ်ားၾကားတြင္လည္း လူမ်ိဳးမတူဟူေသာ အစြဲျဖင့္ ခြဲျခားမႈ ရွိေန ေၾကာင္းလည္း မ်က္၀ါးထင္ထင္ ျမင္ခဲ့ေတြ႔ခဲ့ရသည္။
ေခတ္ကာလ စနစ္ဆိုးအား ကာကြယ္လိုသည့္ သေဘာျဖင့္ ျဖစ္ေစ၊ အေရွ႕သား အေနာက္သား ခြဲျခားလိုသည့္ စိတ္ျဖင့္ ျဖစ္ေစ- ေက်ာက္နီေမာ္၊ ေက်ာက္ထရံ၊ ေက်ာက္ျဖဴ ပိုက္ဆိပ္တို႔မွ လူမ်ားက "ငါတို႔သည္ ရိုဟင္ဂ်ာ လူမ်ိဳးမွ မဟုတ္" ဟု ေႂကြးေၾကာ္ေလလွ်င္ ထိုသို႔ ေႂကြးေၾကာ္ရင့္က်ဴးမႈမွာ သမိုင္းမွားအား က်ဴလြန္ျခင္းသာ ျဖစ္ေပမည္။
ေက်ာက္နီေမာ္၊ ေက်ာက္ထရံ၊ ေက်ာက္ျဖဴ ရွိ လူမ်ိဳး၏ ဘာသာစကားမွာ ရခိုင္စကား လံုး၀ မဟုတ္ေပ။ ဓေလ့ စရိုက္မွ အစ ရခိုင္လူမ်ိဳးႏွင့္ ကြဲျပားလ်က္ ရွိေနသည္။ သို႔ျဖစ္၍- ပိုးဟပ္အား အၿမီွးတပ္လွ်င္လည္း အိမ္ေျမွာင္ မျဖစ္ႏိုင္ သကဲ့သို႔၊ အိမ္ေျမွာင္အား အၿမွီးျဖတ္လွ်င္လည္း ပိုးဟပ္ မျဖစ္ႏိုင္ေပ။ ထိုေဒသရွိ လူတို႔ ေျပာဆို သံုးစြဲ ေနေသာ ဘာသာစကားမွာ ေျမာက္ပိုင္း ရိုဟင္ဂ်ာမ်ားႏွင့္ အသံအနည္းငယ္သာ ၀ဲေသာ- ဘာသာ စကားတူပင္ ျဖစ္သည္။ ယေန႔ ရခိုင္လူမ်ိဳးမ်ားသည္လည္း ေျမာက္ပိုင္း စစ္ေတြဘက္မွ ေျပာေသာ အသံႏွင့္ ေတာင္ပိုင္း ရမ္းၿဗဲ ေတာင္ကုတ္တို႔မွ ေျပာေသာ အသံမွာ အႀကီးအက်ယ္ ကြဲျပားလ်က္ ရွိေနသည္။ သို႔ေသာ္ အသံသာ ကြဲလ်က္ (အနည္း အက်ဥ္းေသာ အေခၚအေ၀ၚသည္သာ ကြဲလ်က္) ဘာသာစကား အတူတူပင္ ျဖစ္ေလသည္။
ေဒသစြဲ၊ ေနရာစြဲ အမ်ိဳးစြဲမ်ားေၾကာင့္ လူမ်ိဳးစု တစ္စု အတြင္း စည္းလံုးညီညြတ္မႈမ်ား မယုတ္ေလွ်ာ့သင့္ေပ။ မိမိတို႔အား ဖိႏွိပ္ေနသည့္ လူမ်ိဳးအား ေၾကာက္ရြံ႔ေသာေၾကာင့္လည္း အခ်င္းခ်င္း ေသြးမကြဲသင့္ေပ။
အကယ္၍ ေက်ာက္နီေမာ္၊ ေက်ာက္ထရံ၊ ေက်ာက္ျဖဴမွ လူမ်ိဳးစုသည္ မိမိကိုယ္မိမိ ရိုဟင္ဂ်ာ ဟု မခံယူဘဲ ရခိုင္ လူမ်ိဳးဟု ခံယူလွ်င္ ရခိုင္လူမ်ိဳးတို႔မွ ၾကည္ျဖဴပါမည္ေလာ-၊ စဥ္းစားသင့္သည္။ ကၽြႏ္ုပ္ေျပာႏိုင္သည္မွာ- ေ၀းလာမွ ေ၀းပါလိမ့္မည္။ သို႔ျဖစ္ေနသည္ကို သိေနပါလ်က္ မိမိလူမ်ိဳး၏ အစစ္အမွန္အား မထုတ္ေဖၚရဲလွ်င္လည္း အခ်ိန္ ကာလ အေလ်ာက္ ႏႈတ္ဆိတ္၍သာ ေနသင့္ၿပီး- ရိုဟင္ဂ်ာ လူမ်ိဳး မဟုတ္ဟု အတင္း ၿခံခုန္ မထြက္သင့္ေပ။
ယခုအခါ- ရိုဟင္ဂ်ာ လူမ်ိဳးစု ဆိုသည္မွာ ကမၻာ့ ကုလသမဂၢမွ တရား၀င္ အသိအမွတ္ ျပဳထားေသာ ကမၻာေပၚတြင္ တစ္ခုတည္း ရွိသည့္ လူမ်ိဳးစု ျဖစ္ေနေလၿပီ။ ရိုဟင္ဂ်ာတို႔အား မတရားသျဖင့္ ဖိႏွိပ္မႈ၊ သတ္ျဖတ္မႈ၊ ေစာ္ကားမႈတို႔အား ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ရန္ ကုလသမဂၢမွ အတည္ျပဳ ဆံုးျဖတ္ၿပီးလည္း ျဖစ္ေနခဲ့ေလၿပီ။ ထိုအေျခအေန မ်ိဳးတြင္မွ ၿခံခုန္ထြက္လိုသူတို႔သည္ - အမ်ိဳးသား သစၥာေဖါက္မ်ားသာ ျဖစ္ရေပလိမ့္မယ္။
မုဟမၼဒ္တြာေဟရ္ (ေဌးလြင္ဦး)
ဦးေဆာင္လႈပ္ရွားမႈ တာ၀န္ခံ
Civil Rights Movement
