Charlie Hebdo မဂၢဇင္းတုိက္နဲ႔ ပဲရစ္ၿမဳိ႕က အၾကမ္းဖက္မႈ ဆန္႔က်င္တဲ့ လူထုဆႏၵျပပြဲ

(ဓါတ္ပုံ - REUTERS/Juan Medina)

ႏုိင္ငံေပါင္း ၄၀ ေက်ာ္မွ ႏုိင္ငံေခါင္းေဆာင္ မ်ားႏွင့္ အတူ တစ္သန္းေက်ာ္ ပါ၀င္ေသာ လူထု ခ်ီတက္၍ ဆႏၵထုတ္ေဖာ္ပြဲႀကီး တစ္ခု ျပင္သစ္ႏုိင္ငံ ပဲရစ္ၿမဳိ႕တြင္ ဇန္န၀ါရီလ ၁၁ ရက္ေန႔က ျပဳလုပ္ခဲ့သည္။ ဥေရာပ ႏုိင္ငံမ်ား အတြင္း အၾကမ္းဖက္မႈမ်ား ဖန္တီးျခင္းႏွင့္ အၾကမ္းဖက္ျခင္း ႏွစ္ခုလုံးအား ဆန္႔က်င္ေသာ ဘာသာေပါင္းစုံ လူထု ဆႏၵထုတ္ေဖာ္ပြဲ အျဖစ္ ဂ်ာမန္ ႏုိင္ငံေရး အႀကီးအကဲမ်ားက ကင္ပြန္း တတ္ခဲ့ၾကသည္။ ပဲရစ္ၿမဳိ႕အတြင္း ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ မဂၢဇင္းတုိက္ တစ္ခုႏွင့္ ဂ်ဴးေဈးရုံ တစ္ခုအတြင္း အၾကမ္းဖက္ ေသနတ္ ပစ္ခတ္မႈမ်ား အတြင္း မြတ္စလင္ ရဲ၀န္ထမ္း တစ္ဦး အပါအ၀င္ လူ (၁၇) ဦး အသက္ ဆုံးရႈံးခဲ့ရသည္။ ေယဘုယ် သေဘာအရ အစၥလာမ္ ဘာသာ၀င္ အၾကမ္းဖက္ သမား ၃ ဦးမွ တမန္ေတာ္ မုိဟာမတ္ (ဆြ) ပုံအား ကာတြန္းဆြဲၿပီး ေလွာင္ေျပာင္ခဲ့ေသာ မဂၢဇင္းတုိက္ႏွင့္ ဂ်ဴးလူမ်ဳိးမ်ား ပုိင္ဆုိင္ေသာ ေဈးအား အၾကမ္းဖက္ တုိက္ခုိက္ျခင္းဟု နားလည္ႏုိင္ပါသည္။ သုိ႔ေသာ္ ဥေရာပ ျပည္တြင္း ႏုိင္ငံေရး ေလ့လာသူ ပညာရွင္မ်ားမွ သာမာန္ လူထု၏ သမာရုိးက် အယူအဆထက္ ေလးနက္ေသာ ရႈေထာင့္မ်ားမွ ေ၀ဖန္ သုံးသပ္ ေဆြးေႏြးလာသည္ကုိ ေတြ႔လာရသည္။

Charlie Hebdo မဂၢဇင္းမွ ၆-၂-၂၀၀၆ ေန႔တြင္ တမန္ေတာ္ျမတ္အား ေလွာင္ေျပာင္ ထားေသာ ကာတြန္းမ်ားကုိ စတင္ ေရးဆြဲခဲ့သည္။ ပုံမွန္ေစာင္ေရ တစ္သိန္း ထုတ္ရာမွ ထုိေန႔တြင္ တစ္သိန္း ေျခာက္ေသာင္း အထိ တုိးထုတ္ခဲ့သည္။ တစ္ေန႔ အတြင္း ထုတ္သမွ် ေစာင္ေရ အားလုံး ကုန္သြားခဲ့ၿပီး ေနာက္ေန႔တြင္ ေစာင္ေရ တစ္သိန္း ငါးေသာင္း ထပ္မံ ရုိက္ထုတ္ခဲ့သည္။ ထုိသုိ႔ တမန္ေတာ္ျမတ္အား ေလွာင္ေျပာင္ ေစာ္ကားမႈ အေပၚ ကမာၻ႔ မြတ္စလင္ အဖြဲ႔အစည္း မ်ားႏွင့္ ျပင္သစ္ မြတ္စလင္ အဖြဲ႔အစည္းမ်ားမွ ရႈတ္ခ် ကန္႔ကြက္ခဲ့ၾကသည္။ ျပင္သစ္ ႏုိင္ငံအတြင္း ဂုဏ္သိကၡာရွိ မြတ္စလင္ အဖြဲ႔အစည္းႀကီး Green Mosque အဖြဲ႔မွ မဂၢဇင္းတုိက္အား တရားစြဲဆုိခဲ့သည္။ သုိ႔ေသာ္ အဆုိပါ မဂၢဇင္းတုိက္၏ ေနာက္ကြယ္တြင္ မြတ္စလင္မ်ားအား ေသြးဆူ ေစလုိေသာ ႏုိင္ငံေရး အင္အားစု တစ္ရပ္ အခုိင္အမာ ရွိေနသည့္ အတြက္ မဂၢဇင္းတုိက္ အယ္ဒီတာသည္ ၎အမႈမွ ကြင္းလုံးကၽြတ္ လြတ္သြားခဲ့သည့္ အျပင္ ပုိမုိ အတင့္ရဲစြာ အစၥလာမ္ ဘာသာႏွင့္ တမန္ေတာ္ျမတ္အား ေစာ္ကားလာခဲ့သည္။

၂၀၁၁ ခုႏွစ္တြင္ Charlie Hebdo မဂၢဇင္းတုိက္အား တစ္ႀကိမ္ တုိက္ခုိက္ျခင္း ခံခဲ့ရသည္။ အဆုိပါ တုိက္ခုိက္မႈ အတြင္း လူအေသအေပ်ာက္ မရွိခဲ့ေသာ္လည္း တုိက္ခုိက္မႈ ေနာက္ပုိင္းတြင္ ျပင္သစ္ မြတ္စလင္ အဖြဲ႔အစည္း အသီးသီးမွ ဘာသာ တရားမ်ား၏ အထြဋ္အျမတ္ ထားရာ ပုဂၢဳိလ္မ်ားအား ေစာ္ကားျခင္းမ်ားအား ရပ္တန္႔ေပးရန္ ႏုိင္ငံေရး အဖြဲ႔အစည္းမ်ား အပါအ၀င္ နယ္ပယ္ အသီးသီးမွ ႀကဳိးစားခဲ့ၾကသည္။ ျပင္သစ္ ႏုိင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီးက ျပင္သစ္ ႏုိင္ငံအတြင္း လြတ္လပ္စြာ ထုတ္ေဖာ္ ေျပာဆုိခြင့္အား စည္းမ်ဥ္း ဥပေဒေဘာင္ ထဲမွ ခြင့္ျပဳထားျခင္း ျဖစ္ၿပီး စည္းမ်ဥ္း ဥပေဒအား ေက်ာ္လြန္ၿပီး ေျပာဆုိမႈမ်ားအား တားဆီးရမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာဆုိခဲ့သည္။

အဆုိပါ မဂၢဇင္းတုိက္သည္ အစၥလာမ္၊ ခရစ္ယာန္၊ ဗုဒၶဘာသာ စသည့္ ဘာသာတရား မ်ား၏ အထြဋ္အျမတ္ ထားေသာ ပုဂၢဳိလ္ျမတ္မ်ား အျပင္ ႏုိင္ငံေရး ေခါင္းေဆာင္ မ်ားအားလည္း ေလွာင္ေျပာင္ ေစာ္ကားခဲ့သည္။ သုိ႔ေသာ္ ဂ်ဴးဘာသာအား ေလွာင္ေျပာင္ ထားေသာ ကာတြန္း ေရးဆြဲခဲ့သူ ကာတြန္း ဆရာတစ္ဦးအား မဂၢဇင္းတုိက္မွ ခ်က္ခ်င္း ထုတ္ပစ္ခဲ့ေသာ အျဖစ္အပ်က္ တစ္ခုလည္း ရွိေနခဲ့သည္။ ဤမွ်ဆုိလွ်င္ စာရႈသူမ်ား အေနျဖင့္ Charlie Hebdo မဂၢဇင္း၏ မူ၀ါဒႏွင့္ ေနာက္ကြယ္တြင္ ရွိေနသူမ်ား၏ ရည္ရြယ္ခ်က္ကုိ မွန္းဆႏုိင္မည္ဟု ေမွ်ာ္လင့္မိပါသည္။

အစြန္းေရာက္ တုိက္ခုိက္သူမ်ား Charlie Hebdo မဂၢဇင္းတုိက္ႏွင့္ ဂ်ဴးေဈးရုံအား အၾကမ္းဖက္ ၀င္ေရာက္ တုိက္ခုိက္သူမ်ားမွာ အစၥလာမ္ ဘာသာ၀င္ သုံးဦး ျဖစ္သည္။ သာမာန္ မြတ္စလင္ တစ္ဦး အေနျဖင့္ လူ (၁၇) ဦး ေသဆုံးရျခင္းအား မႏွစ္ၿမဳိ႕ ေစကာမူ မဂၢဇင္းတုိက္၏ တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီးအား အႀကိမ္ႀကိမ္ ေစာ္ကားေနမႈ အေပၚ လက္တုန္႔ျပန္ျခင္းအား ေက်နပ္ ႏွစ္သက္ေကာင္း ႏွစ္သက္ေနေပမည္။ သုိ႔ေသာ္ ျပင္သစ္၊ ဥေရာပ ႏုိင္ငံမ်ားႏွင့္ အေရွ႕ အလယ္ပုိင္း ႏုိင္ငံမ်ားမွ ပညာရွင္မ်ားက အစြန္းေရာက္ အၾကမ္းဖက္ျခင္းႏွင့္ လက္တုန္႔ျပန္ျခင္း ႏွစ္မ်ဳိးလုံးအား တညီတညြတ္တည္း ဆန္႔က်င္ၾကသည္။ Charlie Hebdo မဂၢဇင္းသည္ အစၥလာမ့္ ဂုဏ္သိကၡာ က်ဆင္းမႈ၏ ေထာင္ေျခာက္ တစ္ခု ျဖစ္သည္။ ဤမဂၢဇင္းအား တည္ရွိေစသူမ်ား အေနျဖင့္ အလားတူ မဂၢဇင္းတုိက္မ်ား ဥေရာပ တခြင္တြင္ ေပၚေပါက္ေစခ်င္ၾကသည္။ ဤသုိ႔ျဖင့္ ဥေရာပ ႏုိင္ငံမ်ား အတြင္း လူ႔အဖြဲ႔အစည္းႏွင့္ သဟဇာတျဖစ္ၿပီး ႏုိင္ငံ အတြက္ ထူးခၽြန္ ေျပာင္ေျမာက္ေသာ အစၥလာမ့္ မ်ဳိးဆက္သစ္ လူငယ္မ်ား အစား ဘာသာေရး အစြန္းေရာက္ေသာ ပညာမဲ့၊ အလုပ္လက္မဲ့ အစၥလာမ့္ လူငယ္မ်ား ေပၚထြက္ လာေစခ်င္ ေနၾကသည္။ ထုိသုိ႔ ဘာသာေရး အစြန္းေရာက္ လူငယ္မ်ား ေပၚေပါက္ လာပါက အာရပ္ တခြင္ရွိ အစြန္းေရာက္ အဖြဲ႔အစည္းမ်ားႏွင့္ ဆက္သြယ္ ႏုိင္ရန္လည္း လမ္းေၾကာင္းမ်ား ဖြင့္ထားလ်က္ ရွိေနသည္။ သုိ႔မွသာ ကမာၻ႔ မ်က္ႏွာစာတြင္ အစၥလာမ့္ အရွိန္အ၀ါ ညဳိးမွိန္ ေပ်ာက္ပ်ယ္ လာမည္ ျဖစ္သည္။ ဤအေနအထားအား အစၥလာမ့္ ပညာရွင္မ်ား ေကာင္းေကာင္း နားလည္ သေဘာေပါက္ ထားေသာေၾကာင့္ အၾကမ္းဖက္ျခင္း၊ လက္တုန္႔ျပန္ျခင္း မ်ားအား ကန္႔ကြက္ ရႈတ္ခ် ေနရျခင္း ျဖစ္သည္။

ဂ်ာမန္ မြတ္စလင္ အႀကီးအကဲ Aiman Mazyek က ပဲရစ္ အၾကမ္းဖက္ သမားမ်ားသည္ အၾကမ္းဖက္ျခင္းအား မြတ္စလင္မ်ားမွ လက္မခံ ဆုိသည္ကုိလည္း ဂ်ဴးေဈးရုံ အတြင္း ေဈး၀ယ္သူ (၁၅) ဦး၏ အသက္ အႏၱရာယ္အား ရဲ၀ံ့စြာ ကာကြယ္ ေပးခဲ့ေသာ မြတ္စလင္ လူငယ္၏ လုပ္ရပ္အား ၾကည့္ျခင္း အားျဖင့္ သိႏုိင္သည္ဟု သတင္းေထာက္ မ်ားအား ေျပာၾကားခဲ့သည္။

ဥေရာပ ႏုိင္ငံမ်ားႏွင့္ အေမရိကန္မွ ရုရွားႏုိင္ငံ အေပၚ စီးပြားေရး ပိတ္ဆုိ႔ထားမႈအား ျပန္လည္ သုံးသပ္ေနေသာ ျပင္သစ္ႏုိင္ငံ ေျမေပၚတြင္ ဤအၾကမ္းဖက္မႈအား CIA မွ ႀကဳိးကုိင္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္ဟု တုိက္ရုိက္ ေ၀ဖန္လာေသာ ႏုိင္ငံေရး သမားမ်ား ရွိလာသလုိ အေမရိကန္၏ ႏုိင္ငံျခားေရး ေပၚလစီ အတြင္း အၾကမ္းဖက္မႈမ်ား သေႏၶတည္ေနသည္ဟု သြယ္၀ုိ္ကၿပီး ေ၀ဖန္လာသူမ်ားလည္း ေပၚလာသည္။

(ဓါတ္ပုံ - REUTERS/Philippe Wojazer)