ဗြီအုိေအျမန္မာပုိင္း

24.9.2015

အေမရိကန္ ႏုိင္ငံ ၀ါရွင္တန္ ဒီစီၿမိဳ႕က လူမ်ိဳးတုန္း သတ္ျဖတ္မႈ မွတ္တမ္းျပတိုက္ United States Holocaust Memorial Museum ကေန တည္ေထာင္ ထားတဲ့ Simon-Skjodt Center for the Prevention of Genocide အဖြဲ႔ဟာ ဒီေန႔ ကမၻာေပၚမွာ အစုလိုက္ အၿပံဳလိုက္ သတ္ျဖတ္မႈေတြ ျဖစ္ပြားဖို႔ အႏၱရာယ္ ရွိေနတဲ့ ႏိုင္ငံေတြကို စာရင္းျပဳစုၿပီး၊ ႀကိဳတင္သတိေပးတဲ့ Early Warning Project အျဖစ္ တနလၤာေန႔က ထုတ္ျပန္လိုက္ရာမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံကို ႏိုင္ဂ်ီးရီးယား၊ ဆူဒန္၊ အာဖဂန္နစၥတန္နဲ႔ ေတာင္ဆူဒန္ စတဲ့ ႏိုင္ငံေတြရဲ႕ အထက္မွာထားၿပီး၊ အစုလိုက္ အၿပံဳလိုက္ သတ္ျဖတ္မႈေတြ ျဖစ္ဖို႔ ေဘးအႏၱရာယ္ အရွိဆံုး နံပါတ္ ၁ ႏိုင္ငံအျဖစ္ သတ္မွတ္ ထားပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံကို ဘာေၾကာင့္ အစုလိုက္ အၿပံဳလိုက္ သတ္ျဖတ္မႈေတြ ျဖစ္ဖို႔ ေဘးအႏၱရာယ္ အရွိဆံုး ႏိုင္ငံအျဖစ္ သတ္မွတ္တာလဲ ဆိုတာ Simon-Skjodt Center ရဲ႕ ဒါ႐ိုက္တာ Cameron Hudson က ရွင္းျပထားတာကို ကိုရဲေခါင္က တင္ျပေပးပါမယ္။

အတိတ္ကျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ လူမ်ိဳးတုန္းသတ္ျဖတ္မႈ ျဖစ္ရပ္ေတြျဖစ္တဲ့ ဒါဖာ၊ ေဘာ့စနီးယား၊ ရ၀မ္ဒါနဲ႔ ဂ်ဴးလူမ်ိဳးေတြ လူမ်ိဳးတုန္းသတ္ျဖတ္ခံခဲ့ရတဲ့ Holocaust ျဖစ္ရပ္ေတြကို ေလ့လာၾကည့္မယ္ဆိုရင္ အစုလိုက္အၿပံဳလိုက္ အၾကမ္းဖက္ သတ္ျဖတ္မႈေတြ မျဖစ္ခင္မွာ ေရွ႕ေျပးလကၡဏာေတြ ႀကိဳတင္ျဖစ္ေပၚခဲ့တာ ေတြ႔ရတာေၾကာင့္၊ ကမၻာ့ ႏိုင္ငံအသီးသီးမွာ အခုလို ေရွ႕ေျပး လကၡဏာေတြ ျဖစ္ေပၚေနတဲ့ ႏိုင္ငံေတြကို ေလ့လာေစာင့္ၾကည့္ျခင္းအားျဖင့္ အစုလိုက္အၿပံဳလိုက္ အၾကမ္းဖက္ သတ္ျဖတ္မႈေတြ ထပ္မျဖစ္ေတာ့ေအာင္ ထိထိေရာက္ေရာက္ တားျမစ္ႏိုင္မယ္လို႔ Simon-Skjodt Center ရဲ႕ ဒါ႐ိုက္တာ Cameron Hudson က ေျပာပါတယ္။

“က်ေနာ္တို႔ ဒီပေရာဂ်က္က ေျပာဖို႔ ႀကိဳးစားေနတာဟာ လူမ်ိဳးတုန္း သတ္ျဖတ္မႈေတြ လက္ရွိ ျဖစ္ေနတယ္ဆိုတဲ့ သေဘာမဟုတ္ပါဘူး။ ဘယ္ႏိုင္ငံေတြမွာ ႀကီးမားတဲ့ အစုလိုက္ အၿပံဳလိုက္ သတ္ျဖတ္မႈေတြ ျဖစ္လာဖို႔ ေဘးအႏၱရာယ္ ရွိေနသလဲဆိုတာကို အသိေပးတာပါ။ ဒီအထဲမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံက နံပါတ္တစ္အျဖစ္ ရွိေနပါတယ္။ ရခိုင္ျပည္နယ္ကို သြားၾကည့္မယ္ဆိုရင္ ဒုကၡသည္ စခန္းလို ေနရာေတြမွာ ေနထိုင္ေနရတယ္။ ဥပေဒအေၾကာင္းအရ အသိအမွတ္ျပဳ မခံရတဲ့အတြက္ သူတို႔ရဲ႕ လြတ္လပ္ခြင့္နဲ႔ အခြင့္အေရးေတြ ရဖို႔ ကန္႔သတ္ခံထားရပါတယ္။ ဒါေတြအားလံုးဟာ လူမ်ိဳးတုန္း သတ္ျဖတ္မႈ ျဖစ္ရပ္ေတြ မျဖစ္လာခင္မွာ ေတြ႔ရတတ္တဲ့ ေရွ႕ေျပး လကၡဏာေတြ ျဖစ္ပါတယ္။”

ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ အေနာက္ဘက္ျခမ္း ရခိုင္ျပည္နယ္ထဲမွာ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္က ဇြန္လနဲ႔ ေအာက္တိုဘာလေတြမွာ မူဆလင္ ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြနဲ႔ ဗုဒၶဘာသာ ရခိုင္တိုင္းရင္းသားေတြ အၾကား ပဋိပကၡေတြ ျဖစ္ပြားခဲ့တာေၾကာင့္ အသိုင္းအ၀ိုင္း ႏွစ္ဘက္စလံုးမွာ ေသဆံုးသူေတြရွိခဲဲ့ၿပီး၊ အစိုးရက အေရးေပၚ အေျခအေန ထုတ္ျပန္ခဲ့ရပါတယ္။ ရခိုင္တိုင္းရင္းသားေတြဘက္မွာလည္း ေက်းရြာေတြ ဖ်က္ဆီးခံရမႈနဲ႔ ေရႊ႕ေျပာင္းေနထိုင္ခဲ့ရမႈေတြ ရွိခဲ့ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီျပႆနာဟာ တဘက္သတ္က်ဴးလြန္မႈ သတ္ျဖတ္မႈေတြ မဟုုတ္ဘဲ လူ႔အသိုင္းအ၀ိုင္းႏွစ္ခုၾကား အျပန္အလွန္ ျဖစ္ပြားတဲ့ ပဋိပကၡတခုအျဖစ္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ႏိုဘဲလ္ဆုရွင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အပါအ၀င္ သံုးသပ္သူအခ်ိဳ႕လည္း ရွိပါတယ္။

မစၥတာ Cameron Hudson ကေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံက အစြန္းေရာက္ သံဃာေတာ္ေတြက အမုန္းတရားပါတဲ့ ေျပာဆိုေရးသားမႈေတြ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ လုပ္ေနၾကတာဟာလည္း စိုးရိမ္စရာေကာင္းတဲ့ ေရွ႕ေျပးလကၡဏာ တခုျဖစ္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

“အမုန္းတရားပါတဲ့ ေျပာဆိုေရးသားမႈေတြ၊ ႏွိမ္ခ်ေရးသားမႈေတြကို ၾသဇာအာဏာရွိတဲ့ ဘုန္းေတာ္ႀကီးေတြ ကိုယ္တိုင္က ႏိုင္ငံပိုင္ မီဒီယာေတြမွာ ျဖန္႔ခ်ိေနၾကတာဟာ အႏၱရာယ္ႀကီးပါတယ္။ စိုးရိမ္စရာေကာင္းတဲ့ ေရွ႕ေျပးလကၡဏာ တခုလည္းျဖစ္ပါတယ္။ ႐ိုဟင္ဂ်ာလူနည္းစုေတြကို တိုက္ခိုက္တဲ့ ျဖစ္စဥ္ေတြမွာလည္း တိုက္ခိုက္သူေတြကို အျပစ္ေပးမခံရဘဲ ရွိေနပါတယ္။ ဒီျဖစ္ရပ္ေတြအားလံုးဟာ ဒီလူနည္းစုကို တိုက္ခိုက္တာတို႔ ဖိႏွိပ္တာတို႔ကို လုပ္လို႔ရတယ္လို႔ ယူဆတဲ့ ပတ္၀န္းက်င္တခု ျဖစ္လာေအာင္ ဖန္တီးေပးေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။”

အစုလိုက္ အၿပံဳလိုက္ သတ္ျဖတ္မႈေတြ ျဖစ္ပြားဖို႔ အလားအလာရွိတဲ့ ႏိုင္ငံေတြကို အဆင့္သတ္မွတ္ရာမွာ ဘယ္လို နည္းလမ္းေတြကို အသံုးျပဳၿပီး ေလ့လာသံုးသပ္တယ္ ဆိုတာကိုလည္း သူက အခုလို ရွင္းျပပါတယ္။

“က်ေနာ္တို႔အသံုးျပဳတဲ့ နည္းစနစ္ကေတာ့ အစုအလိုက္အၿပံဳလိုက္ သတ္ျဖတ္မႈေတြ ဘာေၾကာင့္ စတင္ ျဖစ္ေပၚရတယ္ဆိုတာ ရွင္းျပထားတဲ့ သီအိုရီ သံုးခုကို အသံုးျပဳပါတယ္။ ဒီသီအိုရီေတြဟာ လူမႈေရး သိပၸံ ပညာရွင္ေတြနဲ႔ သုေတသီေတြက ဖန္တီးထားတဲ့ ပညာရပ္ဆိုင္ရာ သီအိုရီနဲ႔ ကိန္းဂဏန္း အခ်က္အလက္ေတြကို အေျခခံၿပီး ဒီလို သတ္ျဖတ္မႈေတြ ဘာေၾကာင့္ ျဖစ္လာရသလဲဆိုတာကို ရွင္းျပထားတဲ့ စံနမူနာ ပံုစံေတြကို သံုးပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔က ဒီသီအုိရီ သံုးခုစလံုးကို ေပါင္းစည္းၿပီး ေမာ္ဒယ္တခု ဖန္တီးလိုက္ပါတယ္။ ဒီေမာ္ဒယ္ကို အေျခခံၿပီး ႀကိဳတင္ခန္႔မွန္းခ်က္ သံုးခုကို ဖန္တီးတြက္ခ်က္ပါတယ္။ အဲဒီႀကိဳတင္ခန္႔မွန္းခ်က္ ရလဒ္ သံုးခုကို ပ်မ္းမွ်ျခင္းယူၿပီး တခုတည္းေသာ အဆင့္တခုကို ဖန္တီးလိုက္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါဟာ ကိန္းဂဏန္းကို အေျခခံၿပီး ႀကိဳတင္ခန္႔မွန္းခ်က္ ထုတ္တဲ့ နည္းလမ္းျဖစ္ၿပီး၊ ဒီကေန ရာသီဥတု ခန္႔မွန္းတာလို ကိစၥေတြ အပါအ၀င္ ေနရာအေတာ္မ်ားမ်ားမွာ တြင္တြင္က်ယ္က်ယ္ အသံုးျပဳေနၾကတဲ့ နည္းစနစ္လည္း ျဖစ္ပါတယ္။”

ခုလို အစုလိုက္ အၿပံဳလိုက္ သတ္ျဖတ္မႈေတြ ျဖစ္ဖို႔ ေဘးအႏၱရာယ္အရွိဆံုး ႏိုင္ငံေတြကို စာရင္းျပဳစု ေဖာ္ထုတ္ရာမွာ ကၽြမ္းက်င္သူေတြရဲ႕ သံုးသပ္မႈကို စုေပါင္းထားတဲ့ Expert Opinion Pool ဆိုတဲ့ အပိုင္းလည္း ပါ၀င္ေနပါတယ္။ ဒီအပိုင္းမွာ ပါ၀င္သံုးသပ္ထားတဲ့ ကၽြမ္းက်င္သူေတြရဲ႕ ဘက္လိုက္မႈမရွိေအာင္ ဘယ္လို လုပ္ထားတယ္ဆိုတာကိုလည္း သူက အခုလို ရွင္းျပပါတယ္။

“က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ ကၽြမ္းက်င္သူေတြရဲ႕ သံုးသပ္ခ်က္အပိုင္းမွာ ရာေပါင္းမ်ားစြာေသာ ကၽြမ္းက်င္သူေတြရဲ႕ သံုးသပ္ခ်က္ေတြကို ထည့္သြင္း အသံုးျပဳထားပါတယ္။ ဒီလို အေရအတြက္ မ်ားျပားတဲ့ ကၽြမ္းက်င္သူေတြကို ပါ၀င္ေစၿပီး၊ သူတို႔ရဲ႕သံုးသပ္ထားတဲ့ အမွတ္ေတြကိုု ပ်မ္းမွ်ျခင္း ယူပါတယ္။ ဒီလို လုပ္ျခင္းအားျဖင့္ ကၽြမ္းက်င္သူေတြရဲ႕ သံုးသပ္ခ်က္ကို ဘက္လိုက္မႈ အနည္းဆံုးျဖစ္ေအာင္ ကန္႕သတ္ေပးပါတယ္။”

ဒါ့အျပင္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အခုလို အစုလိုက္အၿပံဳလိုက္ သတ္ျဖတ္မႈေတြ ျဖစ္ပြားဖို႔ ေဘးအႏၱရာယ္ ရွိေနတာဟာ လူနည္းစုျဖစ္တဲ့ အစြန္းေရာက္ သံဃာေတာ္ေတြေၾကာင့္တင္ မဟုတ္ဘဲ၊ အစိုးရနဲ႔လည္း ဆိုင္တယ္လို႔ သူက ေျပာပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံ အစိုးရနဲ႔ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ လူမ်ားစုကေတာ့ ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြကို တုိင္းရင္းသား လူမ်ိဳးစုတခုအျဖစ္ အသိအမွတ္မျပဳဘဲ၊ အိမ္နီးခ်င္း ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ႏိုင္ငံက ေရာက္လာတဲ့ ဘဂၤါလီေတြအျဖစ္ သတ္မွတ္ထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။