ရုိဟင္ဂ်ာလူမ်ဳိးတုံးသတ္ျဖတ္မႈ ေအာက္ေမ့ဖြယ္ေန႔ႏွင့္ ဆႏၵေဖာ္ထုတ္ပြဲကုိ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ရွိ ဒုကၡသည္စခန္းမ်ားတြင္ အႀကီးအက်ယ္ျပဳလုပ္

​ေကာ့စ္​ဘဇား၊ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ။ ။ ၂၀၁၇ ခုႏွစ္ ၾသဂုတ္လ (၂၅) ရက္ေန႔မွစ၍ ျမန္မာအစုိးရႏွင့္ စစ္တပ္တုိ႔ ပူးေပါင္း၍ ရုိဟင္ဂ်ာမ်ားကုိ ရက္ရက္စက္စက္ လူမ်ဳိးတုံးသတ္ျဖတ္မႈေၾကာင့္ ႏွစ္လခန္႔အတြင္း ရုိဟင္ဂ်ာ (၇) သိန္းေက်ာ္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏုိင္ငံသုိ႔ ထြက္ေျပး ခုိလႈံခဲ့ရသည္။ ယေန႔ ၾသဂုတ္လ (၂၅) ရက္ေန႔တြင္ ရုိဟင္ဂ်ာလူမ်ဳိးတုံးသတ္ျဖတ္မႈ တစ္ႏွစ္ျပည့္ ေအာက္ေမ့ဖြယ္ေန႔ႏွင့္ ဆႏၵေဖာ္ထုတ္ပြဲမ်ားကုိ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏုိင္ငံ၊ ေကာ့စ္ဘဇားခရုိင္ရွိ ဒုကၡသည္စခန္းမ်ားတြင္ အႀကီးအက်ယ္ က်င္းပခဲ့သည္။ 

ေကာ့စ္ဘဇားခရုိင္ရွိ ဒုကၡသည္စခန္းမ်ားတြင္ ခုိလႈံေနသည့္ ရုိဟင္ဂ်ာမ်ားသည္ ၂၀၁၇ ခုႏွစ္ ၾသဂုတ္လ (၂၅) ရက္ေန႔မွစ၍ ျမန္မာအစုိးရႏွင့္ စစ္တပ္တုိ႔ ပူးေပါင္း၍ တရားဥပေဒမဲ့ ရက္ရက္စက္စက္ သတ္ျဖတ္မႈမွ ထြက္ေျပး အသက္ရွင္လြတ္ေျမာက္ခဲ့သူမ်ား ျဖစ္ၾကသည္။

ယေန႔က်င္းပသည့္ ရုိဟင္ဂ်ာလူမ်ဳိးတုံးသတ္ျဖတ္မႈ တစ္ႏွစ္ျပည့္ ေအာက္ေမ့ဖြယ္ေန႔ႏွင့္ ဆႏၵေဖာ္ထုတ္ပြဲသုိ႔ တက္ေရာက္သူမ်ားက ၎တုိ႔ ႀကဳံေတြ႔ခဲ့ရသည့္ အျဖစ္ဆုိးမ်ားကုိ မွ်ေ၀ေျပာဆုိရင္း ၀မ္းနည္းငုိေႂကြးၾကၿပီး၊ တရားမွ်တမႈရရွိရန္ ေတာင္းဆုိၾကသည္။ 

“ကၽြန္ေတာ္တုိ႔က ရုိဟင္ဂ်ာေတြ ျဖစ္တယ္၊ မတရားခံခဲ့ရတဲ့ ျဖစ္ရပ္ဆုိးေတြ အတြက္ တရားမွ်တမႈကုိ ႏုိင္ငံတကာအသုိင္းအ၀ုိင္းက ေဖာ္ေဆာင္ေပးဖုိ႔ လုိလားေနၾကသူေတြပါ” ဟု သံၿပဳိင္ေႂကြးေၾကာ္၍ ဆႏၵေဖာ္ထုတ္ၾကသည္။ 

Free Rohingya Coalition က ရုိဟင္ဂ်ာဒုကၡသည္စခန္းမ်ား အားလုံးတြင္ စီစဥ္က်င္းပခဲ့ၿပီး၊ ၎တုိ႔၏ ဗီႏုိင္းလ္ပုိစတာတြင္ “ေနာက္ထပ္ ဘယ္ေတာ့မွ မျဖစ္ေစရ၊ ရုိဟင္ဂ်ာလူမ်ဳိးတုံးသတ္ျဖတ္မႈ ေအာက္ေမ့ဖြယ္ေန႔ - ၂၀၁၈ ခုႏွစ္ ၾသဂုတ္လ (၂၅) ရက္၊ ရုိဟင္ဂ်ာမ်ားသည္ ၎တုိ႔၏ အမိေျမရွိရာ ျမန္မာႏုိင္ငံ၊ အာရ္ကာန္/တြင္ ႏုိင္ငံတကာအကာအကြယ္ အေစာင့္အေရွာက္ ရွိေနရန္ လုိလားၾကသည္” ဟု ေရးသားထားသည္။

"Save Rohingya"၊ "Protected return to protected homeland" "No NVC ၊ No Bengali" စ​ေသာ စာတမ္းပါ လက္ကုိင္ပုိစတာမ်ားကုိလည္း တက္ေရာက္လာသူမ်ားက ကုိင္ေဆာင္ထားၾကသည္။

အမည္းေရာင္ ဗီႏုိင္းလ္ပုိစတာႀကီးတစ္​ခုတြင္​ မ်က္​ရည္​စက္​လက္​ႏွင္​့ အမ်ဳိးသမီးတစ္​ဦး၏ ပုံႏွင့္အတူ ​ေဘးနားတြင္​ "ရက္​​ေပါင္​း ၃၆၅ ရက္​တိတိ ငုိ​ေႂကြးခ့ဲရၿပီ၊ အခု က်မ ​ေဒါသထြက္​လာၿပီ" အဓိပၸါယ္​ေဆာင္​​ေသာ စာသားကုိ ေရးသားထားၿပီး၊ အမ်ဳိးသမီးမ်ားက တရားမွ်တမႈ ရရွိေရးအတြက္ ေတာင္းဆုိၾကသည္။

ဒုကၡသည္​ ​ေက်ာင္​းသားမ်ားသည္​ ျမန္​မာ​ေက်ာင္​းဝတ္​စုံျဖစ္​​ေသာ အျဖဴ​ေရာင္​အက်ႌကုိ တူညီစြာ ဝတ္​ဆင္​ထား၍ ၎တို႔သည္​ ျမန္​မာႏိုင္​ငံ​ေတာ္​ အလံငယ္​မ်ားကုိ ကုိင္​​ေဆာင္​ထားၿပီး ၎တို႔ၾကံဳခ့ဲရသည္​့ မတရားမႈမ်ားအတြက္​ တရားမွ်တမႈကုိ ​ႏိုင္​ငံတကာအသုိင္​းအဝုိင္​းမွ ေဖာ္ေဆာင္ေပးရန္ ​ေတာင္​းဆို​ၾကပါသည္​။

​ေထာင္​​ေပါင္​းမ်ားစြာ​ေသာ ႐ိုဟင္​ဂ်ာ အမ်ဳိးသမီးမ်ားႏွင္​့ က​ေလးငယ္​မ်ားသည္​လည္​း အျခား​ဒုကၡသည္​စခန္​း အသီးသီးတြင္​ အလားတူ ဝမ္​းနည္​း ​ေအာက္​​ေမ့ဖြယ္​ေန႔ႏွင့္ ခ်ီတက္​ဆႏၵ​ေဖာ္​ထုတ္​ပြဲမ်ားကုိ ျပဳလုပ္​ခ့ဲၾကသည္​။ ထိုဆႏၵ​ေဖာ္​ထုတ္​ပြဲတြင္​ ဦး​ေဆာင္​သူ အမ်ဳိးသမီးက "က်မတို႔ကုိ အၾကမ္​းဖက္​ခ့ဲတယ္​၊ အဓမၼျပဳက်င္​့ခ့ဲတယ္​၊ ဒါဟာ လူမ်ဳိးတုံးသတ္​ျဖတ္​မႈ ျဖစ္​တယ္​၊ ဒါ​ေတြအတြက္​ က်မတို႔ တရားမွ်တမႈကုိ ​ေတာင္​းဆို​ေနတာျဖစ္​တယ္​၊ က်မတို႔ကုိ ႐ိုဟင္​ဂ်ာအျဖစ္​ အသိအမွတ္​ျပဳဖို႔ ​ေတာင္​းဆိုပါတယ္​၊ ဂုဏ္​သိကၡာရိွရိွနဲ႔ အိမ္​ျပန္​ခြင္​့ကုိ ​ေတာင္​းဆိုတယ္​" စသည္​ျဖင္​့ ​ေႂကြး​ေၾကာ္​​ေတာင္​းဆိုမႈမ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့ၾကသည္။

ဝမ္​းနည္​း​ေအာက္​​ေမ့ဖြယ္​ေန႔၌ ​ေရွ႕ေဆာင္ဆရာတစ္ဦးက ဦး​ေဆာင္ ဆု​ေတာင္​းရာတြင္​ "ယာ အာလႅာဟ္​၊ က်​ေနာ္​တို႔ကုိ အမိ​ေျမသုိ႔ ျပန္​ခြင္​့ျပဳ​ေတာ္​မူပါ၊ က်​ေနာ္​တို႔ အမိ​ေျမမွာ က်န္ရစ္​ခ့ဲတ့ဲ မိဘ​ေတြရဲ႕ ဂူသခ်ဳႋင္​း​ေတြကုိ ျမင္​ခြင္​့​ေပးသနား​ေတာ္​မူပါ" ဟု ဆုေတာင္းရင္း ငုိေႂကြးခဲ့သည္။

အသက္​ (၄၀) အရြယ္​ မိုဟာမတ္​ဟူစိန္​းက "က်​ေနာ္​တို႔ ဒီမွာ ​ေရာက္​လာၾကတာဟာ က်​ေနာ္​တို႔ မတရား ႏွိမ္​နင္းခံခ့ဲရတ့ဲ ​ေန႔ကုိ ​ေအာက္​​ေမ့ဖို႔ ျဖစ္​ပါတယ္​၊ က်​ေနာ္​တို႔ ဒါ​ေတြအတြက္​ တရားမွ်တမႈကုိလည္​း လိုလားတယ္​" ဟု ႏုိင္ငံတကာ သတင္းဌာနမ်ားကုိ ေျပာပါသည္။

"ရက္ေပါင္း ၃၆၅ ရက္ရွိေနၿပီ၊ က်မတို႔က တရားမွ်တမႈကုိ မရၾကေသးဘူး" ဟု ရုိဟင္ဂ်ာ အမ်ိဳးသမီး ​ေဒၚရွီကူဂါဘီဘီက ဆိုသည္။

၂၀၁၇ ခုႏွစ္​ ဩဂုတ္​လ (၂၅) ရက္​​ေန႔မွ စက္​တာဘာလ (၂၄) ရက္​​ေန႔ အထိ တစ္​လအတြင္​းတြင္​ပင္ ျမန္​မာအစုိးရက အရပ္​သား႐ိုဟင္​ဂ်ာမ်ားအ​ေပၚအၾကမ္​းဖက္​ ႏွိမ္​ႏွင္​းခ့ဲသည္​့ျဖစ္​ရပ္​ဆိုး၌ လူ​ေပါင္​း အနည္​းဆံုး ၉၄၀၀ အသတ္​ခံခ့ဲရသည္​ဟု နယ္​စည္​းမျခား ဆရာဝန္​မ်ားအဖြဲ႔ (MSF) ၏ အစီရင္​ခံစာတြင္​ ပါရိွပါသည္​။ ထိုအထဲတြင္​ ၇၃၀ ဦးသည္​ က​ေလးငယ္​မ်ား ျဖစ္​ၾကသည္​ဟု ဆိုပါသည္​။

Ontario International Development Agency (OIDA) အဖြ႔ဲႏွင္​့ ဘဂၤလား​ေဒ႐ွ္​႕၊ ဖိလစ္​ပိုင္​၊ ​ေနာ္​​ေဝး၊ က​ေနဒါ ႏွင္​့ ဩစ​ေၾတးလ် ႏိုင္​ငံမ်ားမွ ပညာ႐ွင္​တုိ႔ ပူး​ေပါင္​းထုတ္​ျပန္​သည္​့ ​ေနာက္​ဆံုးအစီရင္​ခံစာ၌ ႐ိုဟင္​ဂ်ာလူဦး​ေရး ၂၄,၀၀၀ ခန္​႔ သတ္​ျဖတ္​ခံခ့ဲရၿပီး ႐ိုဟင္​ဂ်ာ အမ်ဳိးသမီး ၁၈,၀၀၀ ခန္​႔ အဓမၼျပဳက်င္​့ခံခ့ဲရသည္​ဟု ပါရိွပါသည္​။ ထို႔အျပင္​ ​က်ည္​ဆံထိမွန္​​၍ ဒဏ္ရာရရွိေသာ ႐ိုဟင္​ဂ်ာ​ေပါင္​း ၄၀,၀၀၀ ခန္​႔ရိွၿပီး၊ လူ​ေပါင္​း ၃၄,၀၀၀ ခန္​႔ကုိ မီးထဲ ပစ္​ခ်ခ့ဲသည္​ဟုလည္​း အဆိုပါ အစီရင္​ခံစာတြင္ ပါရိွပါသည္​။ ႐ိုဟင္​ဂ်ာ အိမ္​​ေျခ​ေပါင္​း ၁၁၅,၀၀၀ မီးရိႈ႕ခံခ့ဲရသည္​့အျပင္​ ​ေနာက္​ထပ္​ အိမ္​​ေျခ​ေပါင္​း ၁၁၃,၀၀၀ သည္​လည္​း ​ေျမညွိစက္မ်ားျဖင့္ ထုိး၍ ဖ်က္ဆီးခဲ့သည္ဟု ေရးသားေဖာ္ျပထားသည္။

႐ိုဟင္​ဂ်ာမ်ားသည္​ အာရ္​ကာန္​ေဒသ၏ မူလဘူတ လူမ်ဳိးစုျဖစ္​ၿပီး အာဏာ႐ွင္​ ဦး​ေနဝင္​းလက္​ထက္​မွ စ၍ ခြဲျခားဆက္​ဆံျခင္​းကုိ ခံလာရသူမ်ားျဖစ္​ၾကပါသည္​။ ၎တို႔သည္​ အ​ေျခခံလူသားအခြင္​့အ​ေရး အပါအဝင္​ ႏိုင္​ငံသား အခြင္​့အ​ေရး အားလံုးကုိ ဆယ္​စုႏွစ္​ သုံးခု​ေက်ာ္​ ဆံုးရႈံးခ့ဲလာသူမ်ားျဖစ္​ၿပီး ​ေဒၚ​ေအာင္​​ဆန္​းစုၾကည္​ အစုိးရလက္​ထက္​တြင္​ အဆိုးဝါးဆံုး ႏွိမ္​နင္​းမႈႏွင္​့ ၾကံဳ​ေတြ႔ေနရျခင္း ျဖစ္သည္။

၂၀၁၆ ခုႏွစ္​ ​ေအာက္​တိုဘာလ (၉) ရက္​​ေနာက္​ပိုင္​းတြင္​ ျမန္​မာအစုိးရ၏ အၾကမ္​းဖက္​ ႏွိမ္​နင္​းမႈ​ေၾကာင္​့ ႐ိုဟင္​ဂ်ာဦး​ေရ​ေပါင္​း ၈ သိန္းေက်ာ္​ အိမ္​နီးခ်င္​း ဘဂၤလား​ေဒ႐ွ္​႕ႏိုင္​ငံသုိ႔ ထြက္​​ေျပးခိုလႈံ​ေနရပါသည္။